تولید زعفران در مقایسه با سال گذشته ۴۰ درصد افزایش یافته است اما رقبا، رنگ خطر را به صدا درآوردهاند و ایران اگر قصد دارد همچنان بزرگترین تولیدکننده و صادرکننده طلای سرخ باقی بماند، کار سختی در پیش دارد.
گسترش نیوز: خراسان شمالی و جنوبی همچنان بیشترین و بهترین نوع زعفران را تولید میکنند اما کشت و پرورش زعفران در استانهای دیگر هم، رونق گرفته است. بازارهای بینالمللی هم مدعیان جدیدی دارند: چین، افغانستان، یونان و حتی مراکش. در ادامه، گفتوگوی گسترش نیوز با رئیس اتحادیه صادرکنندگان زعفران را میخوانید.
خراسان از دیرباز، قطب زعفران ایران بوده است اما حالا کشاورزان مناطق دیگر هم میخواهند سهمی از بازار طلای سرخ داشته باشند. غلامرضا میری، رئیس اتحادیه صادرکنندگان زعفران دراینباره اظهارکرد: کشت زعفران سودآوری خوبی دارد و این مسئله باعث شده است که اکنون در ۲۳ استان دیگر کشت شود. البته خراسان هنوز از نظر میزان تولید و کیفیت محصول تولیدی، رتبه اول را دارد. آمار دقیقی وجود ندارد ولی برآورد میشود که چیزی حدود ۱۵۰ هزار خانوار از طریق کشت و فروش زعفران امرار معاش میکنند.
میری در ارتباط با انواع مختلف زعفران اظهار داشت: نوع خاصی از زعفران به نام «دسته» پائینترین کیفیت را دارد و از همه ارزانتر است. نوع موسوم به «پوشال» کیفیت بالاتری دارد و خودش سه درجه ( درجه ۱، ۲ و ۳) دارد. زعفران سرگل هم در دو درجه ۱ و ۲ به فروش میرسد. زعفرانی به نام نگین بالاترین کیفیت و قیمت را دارد».
میری در ادامه از زرخیر، بهرامن، نوین زعفران، مصطفوی و عباس قادر به عنوان شرکتهای مطرح در زمینه تولید زعفران نام برد.
افتوخیز در نرخ زعفران
بازار زعفران در چند روز گذشته متلاطم شده بود و قیمتها ناگهان افزایش یافت. رئیس اتحادیه صادرکنندگان زعفران ضمن تایید این گرانی، اظهارکرد: نرخ زعفران به کیلویی ۱۸ میلیون تومان رسید اما کمی بعد، کاهش یافت و اکنون به ۱۲ میلیون رسیده است.
بهاینترتیب میتوان گفت که نرخ خردهفروشی زعفران بیش از ۴۰ درصد افزایش داشته است چون قبلا هر بسته یک گرمی، ۷ هزار تومان فروخته میشد درحالیکه اکنون به ۱۲ هزار تومان رسیده است.
افزایش ۴۰ درصدی تولید
در ۶ ماه نخست امسال ۱۰۵ تن زعفران تولید شده است. رئیس اتحادیه صادرکنندگان زعفران ضمن بیان این مطلب، افزود: بنابراین تولید ما در مقایسه با سال گذشته تقریبا ۴۰ درصد افزایش داشته است. ارزش دلاری این مقدار تولید ۱۴۵ میلیون دلار بوده است.
افغانستان؛ صادرکننده زعفران ایران
اسپانیا یکی از بزرگترین صادرکنندگان زعفران جهان بوده است. میری در ارتباط با این کشور صادرکننده اظهارکرد: «تولید زعفران در اسپانیا، ناچیز است ولی توانسته است به یکی از بزرگترین صادرکنندگان این محصول تبدیل شود. زعفران اسپانیا در سایه حمایتهای دولت توانسته است به چنین جایگاهی برسد».
میری در ادامه از رونق صادرات زعفران در افغانستان سخن گفت: تولید همسایه ما، از ۵ تن در سال فراتر نمیرود ولی زعفران ایران را خریده و بستهبندی میکند و به نام خود، روانه بازارهای بینالمللی میکند.
صنایعی تبدیلی که نداریم
جالب است بدانید که فقط ۲۰ درصد زعفران صادرشده در بخش خانگی به مصرف میرسد. رئیس اتحادیه صادرکنندگان زعفران ضمن بیان این مطلب افزود: حدود ۸۰ درصد محصولی که به بازارهای اروپایی فرستاده میشود مصرف دارویی و صنعتی دارد. وی در ادامه اضافه کرد: کشور ما فاقد صنایع تبدیلی است. وجود این نوع صنعت باعث ایجاد ارزشافزوده و اشتغال میشود. در واقع ما الان خامفروشی میکنیم اما رقبای ما صنایع تبدیلی خود را بیشازپیش تقویت میکنند.
به اعتقاد رئیس اتحادیه صادرکنندگان زعفران دو عامل باعث شده است که صنایع تبدیلی زعفران در ایران پا نگیرند: ورود به هر بازار جدید، مستلزم انجام تحقیقات لازم است. در حوزه صنایع تبدیلی زعفران به چندین سال تحقیق و مطالعه نیاز است. دانشگاههای ما توان انجام این مطالعات را دارند اما بودجه لازم را در اختیار ندارند. از طرف دیگر، بخش خصوصی هم نمیخواهد این ریسک و انتظار را تقبل کند.
قاچاق، بلای جان صنف
میری در بخش بعدی سخنان خود از لزوم توجه هر چه بیشتر به صنعت تولید زعفران سخن گفت و تصریح کرد: کشورهای نوپا بهواسطه حمایت از تولیدکننده توانستهاند به رقبای جدی ما تبدیل شوند. نوسانان ارزی و تعهدات ارزی که برای صادرکننده ایجاد شده است به حال تولید مضر است.
وی در ادامه از لزوم توجه بیشتر به مسئله قاچاق سخن گفت: زعفران مثل پسته نیست. قاچاق پسته ممکن است نتواند تهدید بسیار بزرگی باشد اما زعفران اینطور نیست چون کالایی بسیار ارزشمند و کمحجم است و بهراحتی میتوان آن را قاچاق کرد.
میری در بخش پایانی سخن خود از خطر دلالان سخن گفت و اظهارکرد: پای دلالان به این حوزه باز شده است. آنها در گمرک به تولیدکننده یا صادرکننده میگویند جنس شما را به بازار امریکا صادر میکنیم و فلان مبلغ را تحویل میدهیم. دلال هم که به مسائلی مثل کیفیت ارسال و بستهبندی و موضوعاتی ازایندست، توجه نمیکند. بهاینترتیب زحمت چندین و چند سالهای که صادرکنندگان زعفران به عمل میآوردهاند و نیز نام نیک زعفران ایرانی، بهشدت آسیب میبیند.
