در مرداد ۲ سال پیش، نرخ دلار در بازار آزاد حوالی ۱۰ تا ۱۱ هزار تومان نوسان میکرد. بازه نوسان در شهریور مقداری بازتر شد و نرخ تا ۱۳ هزار تومان هم پیش رفت. اما مهر ۹۷، دلار تمامی مرزها را رد کرد و در میانه ماه تا ۲۰ هزار تومان هم به شکل لحظهای حرکت کرد و فضا در جامعه ملتهب شده بود. به گونهای که این تصور ایجاد شده بود که بازارساز قافیه را باخته است.
در آن برهه، سیاستگذار ارزی تصمیم گرفت تا جو رسانهای بازار را به طور کامل در دست بگیرد؛ کانالهای تلگرامی جدیدی ایجاد شدند که این بار، هیجان را به سمت کاهش نرخ هدایت و با آب و تاب از شکست نوسانگیران صحبت میکردند. اینکه این جو رسانهای تا چه حد در کاهش انتظارات موثر بوده، مشخص نیست، اما در هر حال، در بازار نیز نوای کاهشی زده شد.
این تجربه باعث شد تا سیاستگذار ارزی به عنوان یک ابزار مهم، روی جو رسانهای حساب باز کند. پس از آن هر گاه بازار نوسانی میشد، سیاستگذار نیز سعی کرد با دست پر در فضای رسانهای حضور داشته باشد. این بار هم به نظر چنین استراتژیای قابل ردیابی است.
در تیر ماه امسال که بازار دچار التهاب شده بود، تقریبا هر روز خبری مبنی بر تزریق سنگین بازارساز در بازار ارز شنیده میشد. این بار هم همین اتفاق در حال رخدادن است، آخرین خبری که منتشر شد تزریق ۳۰۰ میلیون حواله درهم در بازار نیما و ۵۰ میلیون دلار اسکناس بود.
مهمتر از همه اینکه رئیس کل بانک مرکزی رسما اعلام کرد که از روز سهشنبه بانک مرکزی از طریق بازار متشکل ارزی و صرافیهای بانکی، تأمین نیازهای ارزی بازار اسکناس را آغازکرده است و در روزهای آتی نیز این سیاست را با هدف ایجاد تعادل و ثبات بازار ارز با قدرت پیش خواهد برد. پس پمپاژ ارزی از سوی رئیس دستگاه سیاستگذاری ارزی وعده داده شده است که میتواند ریسک نوسانگیران یا خریداران را در هفته آتی بالا ببرد.
در مورد اخبار سیاسی هم این روند دیده میشود، فرضا خبری که در روز چهارشنبه با عنوان «ارز کشور با منابع ارزی سوئیس تامین میشود» منتشر شد، چندان با بدنه خبر همخوانی نداشت. متن خبر عنوان میکرد: «بر اساس اخبار دریافتی، امکان تأمین ارز از طریق منابع ارزی سوئیس میسر شده است و در آینده نزدیک گشایشهایی برای تأمین کالاهای اساسی، دارو و تجهیزات پزشکی میسر میشود.» این متن با تیتر چندان نسبتی ندارد. این خبر نیز به سفر وزیر خارجه سوئیس به تهران که در ابتدای هفته انجام میشود، پیوند خورده است. البته که میتواند گشایشی در این زمینه رخ دهد، اما به هر حال سعی فضای رسانهای ایجاد دید مثبت به این سفر در بین فعالان بازار بوده است.
اینطور به نظر میآید که بازارساز بورس هم تصمیم گرفته تا انتظارات منفی را رفع و رجوع کند. در هر حال، نوسان شدید بورس در هفتههای اخیر موجب شد تا هراس در دل سهامداران بیفتد و بسیاری سراسیمه اقدام به خروج نقدینگی از آن کنند. از اینرو، بازارساز بازار سرمایه هم سعی کرده علاوه بر مجاب کردن حقوقیها برای بازار سهام، نبض انتظارات را هم بهدست گیرد.
در یک نمونه، حسن قالیباف اصل، رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار، از نتایج مثبت جلسه با حقوقیها در روز پنجشنبه خبر داد و به حسن توجه و همکاری و حمایت حقوقیهایی که بیش از ۷۰ درصد بازار را در اختیار دارند، اشاره کرد. به گفته او، مقرر شد فرآیند جدید بازارگردانی با هدف افزایش رونق بازار و تسهیل نقدشوندگی آغاز شود.
البته در این بین، حتی خبرهای اصطلاحا فیک نیز دست بهدست میشد، مثلا خبری به نقل از علی آقامحمدی، عضو مجمع تشخیص مصحلت نظام با این محتوا میچرخید: «با بیانیه شب گذشته مقام معظم رهبری، در حدود ۳۰۰ هزار میلیارد تومان نقدینگی وارد بازار سرمایه خواهد شد.» اما این گفته در اردیبهشت ماه و پس از بیانیه رهبری در مورد سهام عدالت، زده شده بود و ربطی به جو فعلی بازار ندارد.
در تلاشی دیگر، برخی کانالهای تحلیلی سعی کردند تنها به گزارشهای مثبت شرکتهای بزرگ و شاخصساز از عملکرد امسال اشاره کنند تا این سیگنال به سهامداران داده شود که شاخصسازان، بورس را بر میگرداند. یا اینکه برخی تحلیلگران تکنیکال از این سخن گفتند که بازار در حوالی یک میلیون و ۵۸۰ هزار واحد حمایت سنگین خواهد شد و این بار اهداف جدیدی را در صعود نشانه میگیرد.
در واقع، تحلیل بازارساز این است که با حمایت حقوقیها و بازگشت جو مثبت به بازار، میتواند از نوسانات بازار جلوگیری کند. میتوان اینطور نتیجهگیری کرد که بازارساز در ۲ بازار سرمایه و ارز با یک بمباران خبری مثبت به استقبال هفته رفته تا فضا را به سمت هدف مطلوب خود بچرخاند.
