راز ایمنی بدن در برابر خودش فاش شد؛ جایزه نوبل پزشکی به سه دانشمند رسید

مری برانکو، فرد رامسدل و شیمون ساکاگوچی به دلیل اکتشافات بنیادی در زمینه تحمل ایمنی محیطی، که مانع از حمله سیستم ایمنی به بافت‌های بدن می‌شود، جایزه نوبل فیزیولوژی یا پزشکی ۲۰۲۵ را دریافت کردند. سیستم ایمنی بدن روزانه از ما در برابر هجوم میکروب‌ها محافظت می‌کند، اما باید تنظیم شود تا به سلول‌های خودی آسیب نرساند. این دانشمندان با شناسایی سلول‌های T تنظیمی، نشان دادند که چگونه این سلول‌ها از بروز بیماری‌های خودایمنی جلوگیری می‌کنند.

شیمون ساکاگوچی؛ پیشگام در تحمل ایمنی

شیمون ساکاگوچی در سال ۱۹۹۵، برخلاف باور رایج زمان که تحمل ایمنی را صرفاً نتیجه حذف سلول‌های مضر در تیموس (تحمل مرکزی) می‌دانست، گروه ناشناخته‌ای از سلول‌های ایمنی را کشف کرد که از بدن در برابر بیماری‌های خودایمنی محافظت می‌کنند. این کشف، درک ما از پیچیدگی سیستم ایمنی را متحول کرد.

برانکو و رامسدل؛ رمزگشایی ژن Foxp۳

در سال ۲۰۰۱، مری برانکو و فرد رامسدل کشف کردند که چرا گونه‌ای خاص از موش‌ها به بیماری‌های خودایمنی حساس‌تر هستند. آن‌ها دریافتند که جهش در ژن Foxp۳ عامل این آسیب‌پذیری است و این جهش در انسان به بیماری خودایمنی شدید IPEX منجر می‌شود. دو سال بعد، ساکاگوچی نشان داد که این ژن رشد سلول‌های T تنظیمی را کنترل می‌کند، که نقش کلیدی در نظارت بر سایر سلول‌های ایمنی و حفظ تحمل بافت‌های بدن دارند.

تأثیرات پزشکی؛ از سرطان تا پیوند اعضا

اکتشافات این سه دانشمند زمینه تحمل ایمنی محیطی را پایه‌گذاری کرد و به توسعه درمان‌های نوینی برای سرطان، بیماری‌های خودایمنی و بهبود پیوند اعضا منجر شد. برخی از این درمان‌ها اکنون در مرحله آزمایش‌های بالینی قرار دارند و نویدبخش تحولات بزرگی در پزشکی هستند. به گفته اوله کمپ، رئیس کمیته نوبل، این اکتشافات برای درک عملکرد سیستم ایمنی و پیشگیری از بیماری‌های خودایمنی حیاتی بوده‌اند.

آشنایی با برندگان نوبل پزشکی ۲۰۲۵

• مری ای. برانکو

  متولد: ۱۹۶۱

  محل کار: موسسه زیست‌شناسی سامانه‌ها، سیاتل، واشنگتن، آمریکا

• فردریک جی. رامسدل

  متولد: ۴ دسامبر ۱۹۶۰، المهرست، ایلینوی، آمریکا

  محل کار: شرکت زیست‌فناوری سونوما بیوتراپیکس، سن‌فرانسیسکو، کالیفرنیا، آمریکا

• شیمون ساکاگوچی

  متولد: ۱۹ ژانویه ۱۹۵۱، ناگاهاما، شیگا، ژاپن

  محل کار: دانشگاه اوساکا، اوساکا، ژاپن