آلودگی تهران زیر سلطه ناوگان متحرک؛ کامیون‌ها و اتوبوس‌ها بیشترین نقش را دارند
هوای تهران سال‌هاست که با مشکل ذرات معلق و آلودگی‌های ناشی از فعالیت‌های انسانی دست و پنجه نرم می‌کند. یکی از مهم‌ترین منابع این ذرات، ناوگان حمل‌ونقل شهری و بین‌شهری است.
خودروهای سواری، اتوبوس‌ها، مینی‌بوس‌ها، کامیون‌ها و موتورسیکلت‌ها با احتراق سوخت‌های فسیلی، مقادیر قابل توجهی ذرات معلق (PM۲.۵ و PM۱۰)، نیتروژن اکسیدها و ترکیبات کربنی را وارد جو می‌کنند. این ذرات به دلیل اندازه بسیار کوچک خود می‌توانند وارد دستگاه تنفسی انسان شوند و علاوه بر تأثیرات فوری بر سلامت، زمینه‌ساز بیماری‌های مزمن قلبی و ریوی می‌شوند.
افزایش تعداد خودروها و رشد ناوگان شخصی در تهران، بدون توسعه همزمان زیرساخت‌های حمل‌ونقل عمومی، باعث شده سهم وسایل نقلیه در انتشار ذرات معلق به شدت افزایش یابد.
تحقیقات نشان می‌دهد که در روزهای شلوغ و پیک ترافیک، میزان غلظت ذرات معلق در مناطق مرکزی و پرتردد شهر تا چند برابر افزایش پیدا می‌کند. علاوه بر این، سوخت‌های غیراستاندارد و خودروهای فرسوده، نقش مهمی در تشدید آلودگی دارند، چرا که با احتراق ناقص، ذرات بسیار ریز و سمی تولید می‌کنند که به راحتی در هوا معلق می‌مانند.
بررسی سهم آلاینده‌ها در تهران
راهکارهای کاهش نقش ناوگان حمل‌ونقل در آلودگی هوا شامل توسعه ناوگان حمل‌ونقل عمومی پاک، افزایش سهم دوچرخه و پیاده‌روی در جابه‌جایی‌های شهری، ارتقای کیفیت سوخت و اجرای معاینه فنی دقیق برای خودروهاست. همچنین، استفاده از خودروهای برقی و هیبریدی می‌تواند به کاهش انتشار ذرات معلق کمک کند. مدیریت هوشمند ترافیک و کاهش سفرهای غیرضروری نیز از جمله اقداماتی است که می‌تواند شدت آلودگی هوا را به میزان قابل توجهی کاهش دهد و سلامت شهروندان تهرانی را تضمین کند.
رییس مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم سازمان حفاظت از محیط زیست از نقش ۶۰ درصدی ناوگان متحرک در انتشار ذرات معلق در هوای شهر تهران خبر داد.
نقش ۶۰ درصدی ناوگان حمل و نقل در انتشار ذرات معلق در هوای تهران
احمد طاهری با بیان اینکه به طور کلی منابع متحرک یکی از منابع عمده انتشار دهنده آلاینده‌های هوا هستند، اظهار کرد: سهم این منابع براساس هر کلان‌شهر متفاوت است. در کلان‌شهرهایی مثل تهران و مشهد، نقش منابع متحرک نقش غالب است و بیشترین سهم را در انتشار آلاینده‌ها دارند، اما در کلان‌شهرهایی مثل اراک و اصفهان نقش منابع ساکن افزایش پیدا می‌کند.
طاهری با اشاره به وضعیت آلودگی در پایتخت ادامه داد: طبق آخرین سیاهه انتشار انجام شده در شهر تهران، سهم حدود ۶۰ درصدی در انتشار ذرات معلق و حدود ۸۰ درصدی در آلاینده‌های گازی، مربوط به ناوگان متحرک است.
به گفته وی، از ۶۰ درصد مربوط به منابع متحرک، خودروهای سواری حدود ۱۴ درصد، موتور سیکلت‌ها حدود ۱۰ درصد و کامیون‌ها حدود ۲۵ درصد و همچنین اتوبوس‌های واحد و اتوبوس‌های سرویس هم در همین حدود انتشار ذرات در شهر تهران به عهده دارند.
