آب پاکی روی دست مشاوران املاک ریخته شد (۱۹ مهر ۱۴۰۴)

از سوی دیگر، بنگاه‌های معاملاتی به دلیل دسترسی به حجم بالای اطلاعات، گاهی قادرند روندهای بازار را پیش‌بینی کرده و حتی بر آن جهت دهند. این توانایی باعث می‌شود که برخی از بنگاه‌ها بتوانند با تغییر نرخ پیشنهادی یا هدایت متقاضیان به سمت واحدهای خاص، قیمت‌ها را تحت تأثیر قرار دهند. در نتیجه، قدرت تصمیم‌گیری آن‌ها فراتر از نقش صرفاً واسطه‌ای است و می‌تواند ساختار بازار را به‌طور غیرمستقیم تغییر دهد.

با این حال، نبود نظارت دقیق بر عملکرد بنگاه‌ها و نبود سامانه‌های شفاف قیمت‌گذاری، گاهی منجر به ایجاد حاشیه سودهای غیرمنصفانه و افزایش اجاره‌بها فراتر از توان مالی مستأجران می‌شود. بسیاری از کارشناسان معتقدند که این وضعیت به ویژه در شهرهای بزرگ و مناطق پرتقاضا، فشار اقتصادی روی خانوارها را تشدید کرده و نارضایتی عمومی ایجاد می‌کند.

نقش بنگاه‌ها در بازار اجاره تنها محدود به قیمت نیست؛ آن‌ها در ایجاد جریان اطلاعات، معرفی واحدهای خالی و مدیریت قراردادها نیز تأثیرگذار هستند. شیوه ارائه خدمات و نوع مشاوره‌های بنگاه‌ها می‌تواند تصمیم‌گیری مستأجران و مالکان را شکل دهد و در برخی موارد، باعث کاهش یا افزایش رقابت در بازار اجاره شود.

بنگاه‌ها و بازتاب قیمت در بازار اجاره

در مجموع، بنگاه‌های معاملاتی نقشی دوگانه دارند؛ از یک سو تسهیل‌کننده و شفاف‌کننده بازار و از سوی دیگر، در صورت نبود نظارت، می‌توانند به عاملی برای رشد غیرمنطقی اجاره‌بها و فشار بر مستأجران تبدیل شوند. بنابراین، تنظیم مقررات و ایجاد سامانه‌های شفاف اطلاع‌رسانی، کلید کنترل اثرات منفی و تقویت نقش مثبت این واسطه‌ها در بازار مسکن است.

رئیس اتحادیه مشاوران املاک تهران از تغییر فرمول محاسبه حق کمیسیون خبر داد و گفت: از این پس مبنای تعرفه، «ارزش معاملاتی» املاک است.

کیانوش گودرزی، رئیس اتحادیه مشاوران املاک تهران، اعلام کرد: بر اساس قانون جهش تولید مسکن (۱۴۰۰) و قانون الزام به ثبت رسمی معاملات اموال غیرمنقول، تعرفه خدمات مشاوران املاک در کشور بازنگری شده و از این پس بر مبنای ارزش معاملاتی املاک محاسبه می‌شود.

وی افزود: با توجه به تفاوت ارزش معاملاتی در مناطق مختلف کشور، از جمله ۲۲ منطقه شهر تهران، فرمول فعلی محاسبه کمیسیون نیز تغییر کرده تا نظام تعرفه‌ای به عدالت منطقه‌ای نزدیک‌تر شود.

گودرزی توضیح داد: در ساختار جدید، قیمت روز معامله حذف شده و حق کمیسیون براساس ضریبی مشخص از ارزش معاملاتی ملک تعیین می‌شود.

تعرفه مشاوران املاک بر پایه «ارزش معاملاتی» بازنگری شد

به‌گفته او، ضریب یادشده توسط وزارت صنعت، معدن و تجارت تعیین، و پس از تصویب در هیئت وزیران ابلاغ خواهد شد.

رئیس اتحادیه مشاوران املاک افزود: در حال حاضر نرخ کمیسیون از هر طرف معامله ۲۵ صدم درصد است و این میزان در قالب جدید نیز حفظ می‌شود، تنها مبنای محاسبه تغییر کرده است.

به گفته گودرزی، با فرمول جدید دریافت حق کمیسیون، دیگر این تصور که با افزایش قیمت ملک، مشاوران املاک نیز سود بیشتری می‌برند از میان خواهد رفت.

وی تأکید کرد: نوسانات قیمتی در بازار ملک، تابع شرایط اقتصاد کلان و عوامل بیرونی است و ارتباطی با عملکرد دفاتر املاک ندارد.

گودرزی خاطرنشان کرد: با اجرای این طرح، حتی اگر ملکی با قیمتی بالاتر از میانگین منطقه معامله شود، میزان حق کمیسیون ثابت باقی می‌ماند.

او این اقدام را «گامی برای شفاف‌سازی عملکرد صنف و بازگرداندن اعتماد عمومی به بازار معاملات ملکی» توصیف کرد.

پیش از این، تعرفه مشاوران املاک بر اساس درصدی از قیمت واقعی معامله محاسبه می‌شد؛ روشی که در دوره‌های افزایش قیمت مسکن، باعث رشد ناگهانی کمیسیون‌ها می‌گردید.

در پی تصویب قانون «جهش تولید مسکن» و اصلاح قانون ثبت رسمی معاملات، دولت موظف شد تا پایه محاسبه کارمزد را از قیمت روز به ارزش معاملاتی رسمی (مبنای سازمان امور مالیاتی) تغییر دهد.

این طرح بخشی از سیاست کلان سامان‌دهی بازار مسکن و کنترل حباب قیمتی از مسیر شفاف‌سازی کارمزدهای صنفی و حذف انگیزه‌ی معاملاتی تورمی ارزیابی می‌شود.