آخرین تیر ایران در نبرد با مکانیسم ماشه مشخص شد
در حالی که دهمین سالگرد توافق هسته‌ای برجام به‌جای جشن دستیابی به ثبات اقتصادی، با سایه سنگین بازگشت تحریمها و تنش‌های فزاینده منطقه‌ای همراه شده است، آینده اقتصاد ایران بیش از هر زمان دیگری در هاله‌ای از ابهام قرار دارد. حملات بی سابقه اسرائیل و ایالات متحده به زیرساخت‌های هسته‌ای ایران، تهران را به سمت تعلیق همکاری‌های داوطلبانه با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی سوق داده؛ اقدامی که سه کشور اروپایی عضو برجام را برای فعال‌سازی «مکانیسم ماشه» مصمم‌تر کرده است. هم‌زمان، بازارها و فعالان اقتصادی با نگرانی به سه سناریوی پیش رو می‌نگرند: بازگشت تحریم‌های شورای امنیت و انزوای بیشتر اقتصاد، تشدید درگیری‌های نظامی که می‌تواند زنجیره تأمین و مسیرهای تجاری ایران را مختل کند، و در نهایت، امکان دستیابی به توافقی تازه که هرچند می‌تواند التهاب بازارها را کاهش دهد، اما در شرایط کنونی احتمال آن اندک به نظر می‌رسد. در چنین فضایی، تاب‌آوری اقتصاد ایران و توانایی آن برای عبور از این گرداب تحولات، به مهم‌ترین پرسش پیش‌روی سیاست‌گذاران و فعالان اقتصادی تبدیل شده است.
توافق هسته‌ای برجام در تیرماه ۱۳۹۴، پس از سال‌ها مذاکره میان ایران و گروه ۱+۵ به امضا رسید. هدف اصلی این توافق، محدود کردن برنامه هسته‌ای ایران در ازای لغو تدریجی تحریمها بود. با این حال، در دل این توافق سازوکاری موسوم به «مکانیسم ماشه» پیش‌بینی شد که در صورت نقض تعهدات، امکان بازگشت خودکار تحریم‌های شورای امنیت سازمان ملل را فراهم می‌کند. این تحریمها که در فاصله سال‌های ۲۰۰۶ تا ۲۰۱۰ تصویب شده و پس از برجام تعلیق شده بودند، بخش‌های مهمی از اقتصاد ایران مانند نفت، پتروشیمی، بانکداری، بیمه و حمل‌ونقل دریایی را تحت تأثیر قرار می‌دهند.
تشدید تنش‌ها و واکنش ایران
حملات بی‌سابقه اسرائیل و ایالات متحده به زیرساخت‌های هسته‌ای ایران، تهران را به اتخاذ موضعی سخت واداشته است. تعلیق همکاری‌های داوطلبانه با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، پاسخی بود که سه کشور اروپایی عضو برجام (بریتانیا، فرانسه و آلمان) را به سمت فعال‌سازی مکانیسم ماشه سوق داد. این سازوکار، در صورت اجرا، ایران را بار دیگر از شبکه مالی و بانکی جهانی منزوی خواهد کرد.
سه سناریو برای آینده تجارت ایران
آینده اقتصاد ایران در سایه این تحولات به سه مسیر ممکن گره خورده است:
۱. فعال‌سازی مکانیسم ماشه: بازگشت تحریم‌های شورای امنیت در مهرماه، فشار اقتصادی را تشدید کرده و بخش‌های کلیدی اقتصاد ایران را تحت تأثیر قرار خواهد داد.
۲. تشدید درگیری‌های نظامی: افزایش تنش‌ها می‌تواند زنجیره تأمین و مسیرهای تجاری ایران را مختل کند و اقتصاد را به سوی بحرانی عمیق‌تر سوق دهد.
۳. توافق هسته‌ای جدید: دستیابی به توافقی تازه می‌تواند التهاب بازارها را کاهش دهد، اما احتمال آن در شرایط کنونی اندک به نظر می‌رسد.
اقتصاد ایران در تنگنای تجارت خارجی
آمار تجارت غیرنفتی بهار ۱۴۰۴ تصویر نگران‌کننده‌ای از اقتصاد ایران ترسیم می‌کند. کسری تراز تجاری ۱.۴ میلیارد دلاری، کاهش صادرات و واردات، و افت شاخص کل شامخ به ۴۷ درصد، نشان‌دهنده آسیب‌پذیری روزافزون اقتصاد است. شاخص انتظارات تولید برای ماه آینده نیز به ۴۵ درصد سقوط کرده و شاخص سفارش‌های صادراتی روی عدد ۴۲ متوقف مانده است. این آمارها از نگرانی عمیق فعالان اقتصادی نسبت به رکود و افت تولید حکایت دارند.
چالش همکاری با شرکای تجاری
حتی کشورهایی مانند چین، روسیه یا اعضای بریکس که از شرکای تجاری ایران محسوب می‌شوند، ممکن است تحت فشار تحریم‌های بین‌المللی، همکاری خود را محدود کنند. شرکت‌ها و بانک‌های این کشورها، برای حفظ دسترسی به بازارهای جهانی، احتمالاً از تعامل گسترده با ایران خودداری خواهند کرد. این موضوع، زمین بازی تجارت خارجی ایران را بیش از پیش لغزنده می‌کند.
نتیجه‌گیری
دهمین سالگرد برجام، به جای امید به آینده‌ای روشن، با تهدید بازگشت تحریمها و تنش‌های نظامی همراه شده است. فعال‌سازی مکانیسم ماشه می‌تواند اقتصاد ایران را به انزوای بیشتری سوق دهد، در حالی که تشدید درگیری‌ها یا دستیابی به توافق جدید، هرکدام مسیر متفاوتی را پیش روی کشور قرار خواهند داد. در این شرایط، تاب‌آوری اقتصاد ایران در برابر تکانه‌های خارجی بیش از هر زمان دیگری به آزمون گذاشته خواهد شد.
اولا" برجام برای ما در عمل کمبودهای داشت دوما" ما در مقابل دشمنان کژد ار و مریض رفتار کردیم که اینگونه شاخ شدن د .....به عنوان مثال در جنگ کنونی باید ض ربه مهلکی به آمریکای جنایتکار زده می شد تا دوباره به تهدید روی گردان نشود .....
تیتر زدی آخرین تیر ایران در نبرد با مکان یسم ماشه.اولا تو چه عددی هستی که آخرین ت یر ایران را شناسایی کرده ای بدبخت ذلیل ا گر قرار بود اولین و آخرین تیر ایران شناس ایی بشه آمریکا که تو یک ذره از کثافتش هم نیستی الان ایران را باد هوا کرده بود و توی عوضی نبودی که اینطوری تیتر بزنی بدبخ ت حقیر.امریکا با اون همه جاسوس و ماهواره و منم منم نتوانسته یک دقیقه آینده ایران را متوجه بشه و تخمین بزنه.زرتی تو که عد دی نیستی آخرین تیر ایران در نبرد با مکان یسم ماشه را شناسایی کردی رذل بدبخت.
نویسنده فقط حقایق را گفته ،چتونه چی مصرف میکنید،فی المثل به نویسنده فحش بدین چیزی عوض میشه ،اگر مکانیزم ماشه شوخی هست برای شما خب بزارید فعال بشه تا نتایج اون را همه ببینند ببینیم حق با کیست
سلام،خداامضاءکنندگان برجام رالعنت کندچون ازاول معلوم بوده ،هدف کلاه گذاشتن سرایر ان وعدم لغو تحریمها بوده است .بشاراسدراد یدید ،اینها بزرگ انها هستند،بیچاره ملت ، که گرفتارشدند کاشکی کره شمالی بودید واین قدرایران خاروذلیل نمی شد.