موزه نساجی در روزگار مدرن

صبا رضایی/ روزنامه نگار

یکی از موزه‌هایی صنعتی که جای خالی آن در کشور احساس می‌شود، موزه صنعت نساجی است. این صنعت قدمتی چند هزار ساله در کشور داشته و قصه‌های بسیاری برای بازگو کردن دارد. از زنان روستایی و عشایری که با دستگاه‌های ریسندگی سنتی خود تلاش می‌کردند به اقتصاد خانواده کمک کنند تا نساجانی که پارچه‌های زری‌دوزی و ارزشمند را در اختیار خانواده‌های ثروتمند و پادشاهان دوران خود قرار می‌دادند.

صنعت نساجی کشور به دوران قدیم محدود نشده و در دوران معاصر نیز صنعتگران با واردکردن دستگاه‌های نساجی از کشورهای غربی نساجی صنعتی را وارد کشور کردند و کارگران بسیاری را در آنها به کار گماردند. هریک از این کارخانه‌ها نیز داستان‌هایی دارند. نساجی مازندران که یکی از قدیمی‌ترین کارخانه‌های نساجی کشور به شمار می‌رود دورانی را در رکود و پلمب سپری کرد تا آنکه در دولت یازدهم پلمب این کارخانه به‌دست محمدرضا نعمت‌زاده، وزیر صنعت، معدن و تجارت این دولت شکسته شد.

به هر روی چه از نظر تاریخی و چه صنعتی نساجی ایران دارای قدمت و پیشینه بوده و با توجه به علاقه‌ای که نسبت به این صنعت در هر دو زمینه سنتی و صنعتی در کشور مشاهده می‌شود ظرفیت‌های گسترش آن نیز در کشور وجود دارد. موزه‌های تخصصی در زمینه نساجی می‌توانند یکی از ابزارهای توسعه این صنعت باشند.

این در حالی است که حتی یک موزه نساجی نیز در ایران وجود ندارد. شاید یکی از مشکلات رکود کارخانه‌های نساجی و توسعه نیافتن صنعت نساجی نبود یک موزه به عنوان نقشه راهی برای آینده و راهنمایی برای توسعه باشد. موزه‌ها به جز نمایش تاریخچه صنایع مختلف می‌توانند ایده‌هایی برای توسعه و خلاقیت را در ذهن فعالان صنعتی ایجاد کنند.

وجود موزه‌های نساجی می‌توانند به مخاطبان در داخل و خارج از کشور نشان دهند نساجی چه پیشینه‌ای در کشور داشته و چه طرح‌ها هنرهایی که در بافت پارچه‌های ایرانی به کار رفته است. نساجی صنعتی است که در زیرمجموعه صنایع دستی و یکی از حوزه‌های صنعت به شمار می‌رود و موزه‌های مرتبط با آن می‌توانند نمایانگر فرهنگ، هنر و صنعت کشور باشند.