مدیریت غدیر، مدیریت با مردم

ناصر بزرگمهر/مدیر مسئول

«مالک، تو را مسئول جایی کردم که پیش از تو، بستر مسئولانی ستمگر بوده است، بی‌گمان مردم کارهای تو را می‌نگرند، همچنان که تو در کار مسئولان قبل از خود می‌نگریستی، اگر خطا کنی، مردم در باره تو همان‌ها را می‌گویند که تو در باره دیگران می‌گفتی، پس عمل صالح، پسندیده‌ترین اندوخته‌ات است.

در این راستا، برهوس خویشتن خویش مالک باش، قلب خود را پوشش ده، که تار و پودش مهر مردم و دوستی و لطف به آنان باشد، و مباد که مردم را درنده خون آشام باشی و خوردن‌شان را غنیمت بشماری، چراکه مردم به دو گروه هستند، یا در دین برادر تو هستند، یا در آفرینش همنوع تو می‌باشند.

یادت نرود که این خداوند است که سامان کردن کار مردم را از تو خواسته است و در بوته آزمون قرارت داده است. هرگاه که مسئولیت، تو را به خود بزرگ بینی و نخوت دچار می‌کند، به یاد بیاور که بندبند وجود تو در دست خداوند است، بی‌گمان خداوند هر سلطه‌گری را زبون می‌کند و هر خودخواهی را به پستی می‌کشاند، سعی کن انصاف را پاس بداری و گرنه دست به ستم خواهی آلود و هر که بر بندگان خدا ستم کند، با خداوند در ستیز افتاده است. »

آنچه که مولا علی(ع) در نامه معروف خود به مالک اشتر چندین بار گوشزد کرده رعایت حقوق مردم است، ایشان بارها و در تمامی فرازهای سخنان شان ازاهمیت جایگاه مردم و رعایت عدل و انصاف در باره آنان سخن رانده است. مولا به صراحت به مالک دستور می‌دهند که «برای مردم و کسانی که نیازمند مراجعه به تو هستند، بخشی از وقت خود را آزاد بگذار و شخصا آماده پذیرفتن شان باش و با آنها جلسه بگذار و در این زمان به نیروهای مسلح خویش از نظامی و انتظامی، اجازه حضور مده، تا مردم بتوانند بدون هیچ ترس و لرز و لکنتی به روشنی کامل با تو سخن بگویند. » این جملات پیام روشنی دارند و از اهمیت ارتباط مسئولان با مردم و رابطه انسانی با آنها سخن می‌گوید، و تاکید می‌کند که در این میان هیچ واسطه امنیتی و حراستی و منشی و حاجب دربار و امثالهم، نیاز ندارد تا مردم راحت‌تر بتوانند حرف‌های‌شان را به گوش بزرگان برسانند.

علی علیه‌السلام می‌فرمایند که از رسول خدا شنیدند که بارها و بارها فرموده‌اند: «هیچ امتی که در آن با صراحت و بی‌لکنت نتواند حرف‌هایش را بزند و حق ناتوان از زورمندان باز گرفته نشود، از ستم رها نخواهد شد» و چنین است که حضرت علی ع هم همچون پیامبر خدا در همه سخنان و فرمایشات خود بر صراحت لهجه و شفافیت در سخن گفتن و بر حق خواهی امت تاکید و بر همگان سفارش می‌کند که از گفتن حقیقت نترسید و دنیای خود را به تملق مسئولان و حاکمان نفروشید «بی‌گمان، در پیشگاه خداوند برترین مردم کسی باشد که اجرای حق را بیشتر از باطل دل بسپارد، هرچند که اجرای حق او را کاستی و زیان آورد و باطل برایش فزاینده و سودآور باشد. »

آن چه از فرمان‌های مولا علی‌ع در نهج‌البلاغه می‌فهمم، توجه دادن به هر دو گروه معادله خدمت است، گروه مدیران و مسئولان که باید در همه حال به افکار عمومی پایبند باشند و فرصت کافی برای رسیدگی به حال شاکیان دولت و خزانه و بیت‌المال داشته باشند و از متملقان و ریاکاران که به‌طور معمول در کنار قدرت چون علف هرز می‌رویند و فقط به فکر منافع خودشان هستند دوری کنند و نگذارند مدیریت‌های کوتوله، با زور و زر قد بکشند و هر روز به قطر چربی شکم خود بیفزایند، و گروه دوم همان مردمی هستند که باید در برابر ظالم بایستند و از حقوق فردی و اجتماعی خود دفاع کنند و اجازه ندهند که مدیران نالایق، قدرت را به‌دست آورند و خر خودشان را بدون توجه به قانون و دانش و علم برانند و فراموش کنند که آنها قرار بوده است خدمتگزار مردم باشند نه ارباب و مالک و رییس آنها.

مردم‌داری، مشتری مداری، شهروند سالاری و احترام به افکار عمومی تنها شعار چند روابط عمومی و برای نوشتن روی پارچه و نصب روی بیلبورد و تابلو نیست. این واژه‌ها فرمان خداوند و پیام پیامبران او و مولای متقیان علی علیه‌السلام است.

عید غدیر فرصتی است تا علی را بهانه کنیم و عشق را بیاموزیم و از مهرورزی دریغ نکنیم، فرصتی است تا نامه مالک اشتر را یک بار بخوانیم، فرصتی است تا مدیریت را دوباره معنا کنیم تا خودمان را نجات دهیم، باورکنیم که علی خود عشق است، این عید با همه تلخی‌های این روزها بر همه مسلمانان و خوانندگان خوب ما مبارکباد.