چرا سود سهام عدالت یکجا پرداخت نشد؟

چند روزی است پرداخت سود سهام عدالت آغاز شده است و میزان رقم‌های پرداختی سود بین مشمولان این پرسش را به‌وجود آورده که با این رقم‌های پرداختی ناچیز چه می‌توان کرد؟ یا چرا مبالغ سود یکجا به حساب مشمولان واریز نشده است.

به گزارش پایگاه خبری گسترش، روزنامه صمت نوشت: به گفته کارشناسان، افزایش سرمایه شرکت‌های سهام عدالت از محل سودهای به‌دست آمده یکی از دلایل پرداخت مرحله‌ای سود سهام است. درحال‌حاضر ۶۲ شرکت بورسی جزو شرکت‌های سهام عدالت هستند. سود سال مالی شرکت‌های سهام عدالت براساس اطلاعات منتشر شده، دولت به ۶ دهک در ۱۸ مرحله و به ۱۸ گروه سود پرداخت می‌کند. براین اساس سال گذشته به ۲ دهک نخست که زیر پوشش کمیته امداد و سازمان بهزیستی و صاحب یک میلیون تومان سهام عدالت هستند، ۱۵۰ هزار تومان و به گروهی که ۵۰۰ هزار تومان سهم داشته‌اند، ۷۵ هزار تومان سود سهام تعلق گرفته است. ‌۲ دهک نخست که زیر پوشش کمیته امداد و سازمان بهزیستی بودند با ۵۰ درصد تخفیف، ۵۰۰ هزار تومان از محل سود و ۵۰۰ هزار تومان تخفیف صاحب یک میلیون تومان سهم شدند. تا کنون سهام عدالت برای دیگر دهک‌ها ۵۰۰ هزار تومان محاسبه شده و در مهلتی چند ماهه که ابتدا شهریور و بعد از آن مهر ۹۶ بود، سهامداران می‌توانستند با پرداخت باقیمانده سهام، سهم یک میلیون تومانی را صاحب شوند. سود سال مالی شرکت‌های سهام عدالت حدود ۴ هزار و ۲۰۰ میلیارد تومان بوده که ۴۰۰ میلیارد تومان از آن کم شده و به افزایش سرمایه شرکت‌های سهام عدالت اختصاص یافته است. در مجموع تا پایان سال ۹۶ به حدود ۵۰ میلیون نفر باید سود پرداخت شود. تا کنون ۱۲۰۰ میلیارد تومان از این ۳ هزار و ۸۰۰ میلیارد تومان به‌دست آمده که این رقم بین مشمولان تقسیم شده است. تفاوت در پرداخت سود این‌گونه است که هر کسی به اندازه سهامی که دارد، سود می‌گیرد. به این شکل که اگر کسی زیر پوشش کمیته امداد است و یک میلیون تومان سهم دارد، به اندازه یک میلیون تومان سود سهام می‌گیرد(۱۵۰ هزار تومان) و دهک‌های بعدی که ۵۰۰ هزار تومان سهم دارند، به همان اندازه سود سهام را می‌گیرند.(۷۵ هزار تومان) براساس این گزارش، عده‌ای هم هستند که سود سهام‌شان از ۲۶ هزار تومان کمتر است و ۱۵ هزارتومان سود دریافت کرده‌اند. داستان این عده از این قرار است که ۱۰ سال پیش که سهام عدالت به هر فرد مشمولی یک میلیون تومان سهم داد، به یک خانواده ۱۰ نفری ۵ میلیون تومان سهام عدالت اختصاص داده شد و هر فرد در این خانواده ۵۰۰ هزار تومان سهام گرفت. در نهایت و از آنجا که عده‌ای مابقی سهام را خریداری نکرده‌اند سهام‌شان به ۲۵۰ هزار تومان کاهش یافته و در نتیجه سود کمتری به آنها تعلق گرفته که این سود مبلغ ۱۵ هزار تومان است. نقدی که در این زمینه می‌توان به دولت داشت این است که چرا سودها را یکباره یا شب عید به حساب مشمولان واریز نکرد زیرا مردم معتقدند پرداخت یکباره همان مبلغ ناچیز بهتر از پرداخت مرحله‌ای آن است. هرچند این اقدام دولت و سازمان خصوصی‌سازی براساس قانون است اما به نظر می‌رسد با وجود افزایش نقدینگی ۱۲۰۰ میلیارد تومانی که تورم‌زاست و به نقدینگی جامعه تحمیل شده، می‌توانست در قالب طرحی یا بابت اقساط پرداخت نشده سهام عدالت از دیگر مشمولان دریافت شود تا سرانجام آنها هم صاحب این یک میلیون تومان شوند. دلایل کاهش سود سهام عدالت اسماعیل غلامی، معاون پیشین سازمان خصوصی‌سازی درباره پرداختی‌های ۲۶ و ۵۰ هزار تومانی سود سهام عدالت، بیان کرد: این مبلغ کمی است و علت اصلی کم شدن سود سهام عدالت آنها این است که بهترین شرکت‌ها از سبد سهام عدالت خارج شده‌اند. به گفته وی، بهتر است متولیان سهام عدالت گزارشی از آخرین سود شرکت‌هایی که سال ۹۶ مجامع آنها برگزار شده، ارائه دهند تا مشخص شود کدام شرکت‌ها سود پرداخت کرده‌اند و کدام پرداخت نکرده‌اند. سود برخی شرکت‌های سهام عدالت علاوه بر اینکه به سمت پرداخت سود سهام رفته، بخشی از آن صرف افزایش سرمایه این شرکت‌ها از محل مطالبات‌شان شده است. غلامی با اشاره به قانون تجارت که براساس آن سود سهام شرکت‌ها باید تا ۸ ماه پس از برگزاری مجامع شرکت‌ها پرداخت شود، تاکید کرد: دولت مجبور است براساس این قانون رفتار کند؛ بنابراین یکی از دلایل پرداخت قسطی سهام عدالت به مردم نیز همین است. البته سال مالی برخی شرکت‌ها پایان سال و پس از ۱۲ ماه است. از نظر قانونی چاره‌ای نیست در ادامه، سیدمهدی عقدایی، کارشناس سهام دراین‌باره و در توضیح بیشتر گفت: از نظر قانونی در ۱۰ سال، سهام عدالت باید مستهلک شود و پس از ۱۰ سال سهامداران می‌توانند باقیمانده این سهام را به‌طور نقدی خریداری کنند. به‌طوری که پس از این مدت از محل سود قبلی و هر قدر که مستهلک شده، سهام می‌گیرند و آن دسته از مشمولان که تمایل دارند صاحب یک میلیون تومان سهام شوند باید پول نقد پرداخت کنند. وی افزود: در نتیجه آن دسته از مشمولانی که باقیمانده سهام را خریداری کرده‌اند، سود بیشتر و گروهی که بقیه سهام را پرداخت نکرده‌اند، سود کمتری می‌گیرند. عقدایی درباره پرداخت اقساطی سود سهام عدالت به مشمولان، گفت: از آنجا که شرکت‌ها براساس قانون درباره پرداخت سود سهام ۸ ماه مهلت دارند، سازمان خصوصی‌سازی هم بخشی از سود را پرداخت کرده و مابقی را نیز تا پایان سال پرداخت خواهد کرد تا بتواند در این ۸ ماه سود باقیمانده را از شرکت‌ها دریافت کند. حتی ممکن است در مدت ۸ ماه اگر شرکت‌ها نتوانند سود پرداخت کنند، سازمان خصوصی‌سازی هم نتواند به‌طور کامل سود را پرداخت کند. این مشکل برای سهام شرکت‌هایی که غیر از سهام عدالت و در بورس هستند وجود دارد، که ممکن است پس از ۸ ماه نتوانند سود پرداخت کنند. سود سهام عدالت مردم نیز، از آنجا که سودهای پرداختی شرکت‌ها به‌تدریج به حساب سازمان خصوصی در حال پرداخت است، تدریجی پرداخت می‌شود. گفتنی است، ۴۹ شرکت سرمایه‌پذیر سهام عدالت که ۳۵ شرکت بورسی و ۱۴ شرکت غیربورسی هستند از سود مصوب حدود ۴۲۰۰ میلیارد تومانی سال مالی ۹۵ تا امروز فقط ۱۲۰۰ میلیارد تومان به حساب ویژه سازمان خصوصی‌سازی واریز کرده‌اند و با کسر ۴۰۰ میلیارد تومان افزایش سرمایه پیش‌بینی شده، ۲۶۰۰ میلیارد تومان برای فرصت ۲ماهه باقی مانده است. ارزش روز شرکت‌های حاضر در سبد سهام عدالت که هنگام واگذاری ۲۶۶ هزار و ۳۶۳ میلیارد ریال بوده، امروز حدود ۵۶۸ هزار میلیارد ریال برآورد می‌شود. هرچند در نتیجه این رشد ارزش سهم یک میلیون تومانی با تکان ناچیزی به ۲ میلیون و ۴۰۰ هزار تومان رسیده اما در کنار رشد آرام ارزش، شرکت‌ها کارنامه درخشانی در پرداخت سود سال مالی ۹۵ نداشته‌اند. بنابر جدول مجموع سودهای مربوط به عملکرد شرکت‌های سرمایه‌پذیر سهام عدالت قابل واریز به حساب مشمولان تا ۲۰ دی ۹۶ از بین ۴۹ شرکت، ۷ شرکت که بیشتر در صنعت پتروشیمی فعال هستند تسویه کرده، یک شرکت کل مبلغ سود را به افزایش سرمایه اختصاص داده، ۱۳ شرکت هیچ سودی پیش‌بینی نکرده‌اند، یک شرکت در مقابل کل مبلغ سود اسناد مالی ارائه کرده، ۱۴ شرکت که بیشترین تولید سود از این گروه انتظار می‌رود ریالی واریزی نداشته‌اند و ۱۳ شرکت هم درصد کمی از رقم سود مصوب را پرداخت کرده‌اند.