ایران با یک شریک ۶۰ ساله وداع کرد

وزارت امور خارجه استرالیا در بیانیه‌ای اعلام کرد که روابط دیپلماتیک خود با ایران را قطع می‌کند. پنی وانگ، وزیر خارجه استرالیا، اظهار داشت که اگرچه کانبرا برخی کانال‌های محدود دیپلماتیک با تهران را حفظ خواهد کرد، اما ادامه فعالیت سفارت در شرایط کنونی امکان‌پذیر نیست. این تصمیم، روابطی را که از سال ۱۹۵۶ با تمرکز بر همکاری‌های اقتصادی شکل گرفته بود، به شدت تحت تأثیر قرار می‌دهد.

سابقه روابط ایران و استرالیا

روابط رسمی ایران و استرالیا از سال ۱۳۴۴ (۱۹۶۵) با توافق تبادل نمایندگان سیاسی آغاز شد و در سال ۱۳۵۱ با افتتاح سفارت ایران در کانبرا گسترش یافت. پیش از تحریم‌ها، حجم تجارت دوجانبه به حدود یک میلیارد دلار در سال می‌رسید، با محوریت صادرات گندم و گوشت از استرالیا و مواد معدنی و پتروشیمی از ایران.

اقتصاد استرالیا و جایگاه جهانی آن

استرالیا با اقتصادی توسعه‌یافته و متکی بر صادرات مواد معدنی مانند سنگ آهن و زغال‌سنگ، محصولات کشاورزی و خدمات آموزشی، از بازیگران کلیدی تجارت جهانی است. در سال ۲۰۲۳، صادرات این کشور ۳۸۶ میلیارد دلار و واردات آن ۲۸۳ میلیارد دلار بود. موقعیت استراتژیک استرالیا در نزدیکی بازارهای آسیایی مانند چین و ژاپن، آن را به تأمین‌کننده‌ای مهم در منطقه تبدیل کرده است.

تأثیر قطع روابط بر تجارت دوجانبه

تعلیق فعالیت سفارت استرالیا در تهران، مبادلات تجاری ایران و استرالیا را که در دهه اخیر به کمتر از ۲۰۰ میلیون دلار محدود شده بود، با چالش جدی مواجه می‌کند. در سال ۱۴۰۳، صادرات ایران به استرالیا ۱۷ میلیون دلار (شامل سنگ مس، میوه، خشکبار، خاویار، زعفران و مصالح ساختمانی) و واردات از استرالیا ۱۲۹ میلیون دلار (شامل گندم، جو، تجهیزات مکانیکی و محصولات دامی) بوده است. این تصمیم می‌تواند همکاری‌های غیرتجاری را نیز به حداقل برساند.

هشدار درباره انزوای اقتصادی ایران

عضو هیئت نمایندگان اتاق بازرگانی ایران هشدار داد که قطع روابط با استرالیا می‌تواند به انزوای بیشتر ایران در صحنه جهانی منجر شود. این اقدام نه‌تنها تجارت دوجانبه را تضعیف می‌کند، بلکه بر روابط ایران با دیگر شرکای تجاری تأثیر منفی خواهد گذاشت، به‌ویژه در شرایطی که اقتصاد ایران تحت فشار تحریم‌ها قرار دارد.