بدون این کد تجارت ممنوع می‌شود

در دنیای پرشتاب تجارت جهانی، جایی که هر ثانیه و هر تصمیم می‌تواند سرنوشت یک معامله را رقم بزند، کد تعرفه گمرکی به‌ عنوان کلیدی طلایی برای گشودن قفل‌ های پیچیده واردات و صادرات شناخته می‌شود. این کد چندرقمی، که زبان مشترک گمرکات جهان است، نه‌تنها هویت یک کالا را در مرزها تعریف می‌کند، بلکه تعیین‌کننده مالیات، مجوزها و حتی مجاز یا ممنوع بودن آن است. اما یک اشتباه کوچک در این کد، می‌تواند تاجران را با جریمه‌های سنگین یا توقیف کالا مواجه کند.

اقتصاد

فهرست محتوا

ساختار HS Code؛ زبان بین‌المللی کالا
چرا HS Code برای واردکنندگان حیاتی است؟
چگونه از کد تعرفه استفاده کنیم؟
روش‌های دریافت HS Code؛ سنتی، حضوری و دیجیتال
نکات کلیدی برای استفاده از HS Code

گسترش نیوز: در دنیای تجارت بین‌الملل، کد تعرفه گمرکی یا HS Code یکی از ابزارهای کلیدی برای شناسایی و دسته‌بندی کالاها در فرآیند واردات و صادرات است. این کد که از سوی سازمان جهانی گمرک (WCO) استانداردسازی شده، اطلاعاتی دقیق درباره ماهیت کالا، عوارض گمرکی، و قوانین مرتبط با ترخیص آن ارائه می‌دهد. در ایران، استفاده صحیح از این کد برای ترخیص کالا از گمرک و رعایت الزامات قانونی امری ضروری است، زیرا هرگونه اشتباه در این فرآیند می‌تواند جرایم سنگینی برای واردکننده به همراه داشته باشد.

کد تعرفه گمرکی، یک کد ۸ تا ۱۰ رقمی است که هر دو رقم آن، بیانگر دسته‌بندی و جزئیات خاصی از یک کالا است. این کد، ستون فقرات نظام طبقه‌بندی کالایی در گمرک محسوب می‌شود و نقشی کلیدی در تعیین موارد زیر دارد:

میزان حقوق ورودی و مالیات کالا
مجاز یا غیرمجاز بودن کالا برای ورود
لزوم دریافت مجوزهای خاص از سازمان‌های ذی‌ربط

کد-تعرفه-گمرکی

هرچند کد تعرفه در ظاهر فقط چند عدد است، اما در عمل، حکم گذرنامه بین‌المللی کالا را دارد. اگر این کد اشتباه ثبت شود، حتی اگر سهوی باشد، جریمه‌هایی تا ۲۰۰ درصد ارزش کالا در انتظار واردکننده خواهد بود.

ساختار HS Code؛ زبان بین‌المللی کالا

کد تعرفه گمرکی از سوی سازمان جهانی گمرک (WCO) تعریف شده و کشورهای عضو، از جمله ایران، موظف به تبعیت از آن هستند. ساختار این کد به‌صورت زیر تعریف می‌شود:

۲ رقم اول: نشان‌دهنده فصل کالا

۲ رقم بعدی: دسته اصلی کالا

۲ رقم سوم: زیرگروه کالایی

۲ رقم آخر: تطبیق با قوانین داخلی کشور (در ایران)

به‌عنوان مثال، اگر کالایی در دسته مواد غذایی باشد، کد آن از عددی خاص آغاز می‌شود که بیانگر فصل مواد غذایی در سیستم طبقه‌بندی جهانی است. با این سیستم، تمام کشورها می‌توانند به زبان مشترک کالایی برسند و اختلافات گمرکی به حداقل برسد.

ترانزیت-کالا

چرا HS Code برای واردکنندگان حیاتی است؟

کد تعرفه گمرکی نه‌تنها برای گمرک ایران، بلکه برای هر کشوری که در تجارت بین‌المللی نقش دارد، یک مرجع رسمی شناسایی کالا محسوب می‌شود. کاربردهای آن شامل موارد زیر است:

۱. ثبت سفارش کالا در سامانه جامع تجارت (ntsw.ir)

۲. برآورد دقیق حقوق گمرکی و سود بازرگانی

۳. تعیین نیاز به دریافت مجوزهای وارداتی

۴. شناسایی کالاهای ممنوعه یا مشروط

۵. تعیین نیاز به قرنطینه یا بررسی‌های بهداشتی

۶. ایجاد آمارهای دقیق تجاری برای برنامه‌ریزی‌های کلان اقتصادی

در واقع، HS Code یک ابزار شفاف‌سازی و استانداردسازی تجارت بین‌المللی است که بدون آن، نه سازمان‌های دولتی، نه تاجران و نه کارشناسان گمرکی قادر به انجام وظایف خود نیستند.

چگونه از کد تعرفه استفاده کنیم؟

تجربه واردکنندگان باتجربه نشان داده که درک دقیق از ساختار این کد، می‌تواند به صرفه‌جویی در زمان، هزینه و ریسک کمک کند. برای استفاده صحیح از HS Code باید مراحل زیر را طی کرد:

مرحله اول: مطالعه فصل مربوطه در کتاب مقررات واردات و صادرات

مرحله دوم: یافتن دسته و زیر دسته کالا بر اساس رقم‌های دوم و سوم

مرحله سوم: تطبیق کد نهایی با ساختار گمرکی ایران (دو رقم پایانی)

مرحله آخر: استعلام میزان حقوق گمرکی و نیاز به مجوزها

به‌عنوان مثال، برای کالایی مانند برنج، ابتدا باید فصل مربوط به محصولات کشاورزی را پیدا کرد، سپس دسته برنج را شناسایی نمود و در نهایت، با بررسی دقیق در کتاب مقررات یا سایت ایران‌کد، به کد نهایی رسید.

واردات-کالا

روش‌های دریافت HS Code؛ سنتی، حضوری و دیجیتال

برای دریافت کد تعرفه گمرکی کالای مورد نظر، سه روش پیش‌بینی شده است:

۱. مراجعه حضوری به دفتر تعیین تعرفه گمرک

در این روش، تاجر باید با ارائه مشخصات کالا، نمونه، بروشور و فرم‌های لازم، نظر مشورتی گمرک را دریافت کند. این روش برای کالاهای خاص یا پیچیده توصیه می‌شود.

۲. استفاده از کتاب مقررات صادرات و واردات

این کتاب که هر سال توسط سازمان توسعه تجارت منتشر می‌شود، جدول کاملی از تمامی کدهای تعرفه کالایی را در خود جای داده و منبع معتبری برای استعلام اولیه است.

۳. استفاده از سامانه ایران‌کد (www.irancode.ir)

در روش اینترنتی، واردکننده می‌تواند با جست‌وجوی نام کالا (مثلاً «برنج»)، به کد مربوطه دست یابد. این روش سریع، آسان و مناسب برای کالاهای عمومی است، اما برای نهایی‌سازی پیشنهاد می‌شود حتماً نظر مشورتی گمرک نیز دریافت شود.