خصوصی‌سازی سایپا در پیچ خطرناک | سایه‌ها به دنبال نارنجی‌پوشان

واگذاری گروه خودروسازی سایپا به عنوان یکی از قدیمی‌ترین و بزرگ‌ترین بنگاه‌های خودروسازی ایران، یک ضرورت اقتصادی است. اما این واگذاری فقط نباید به معنای تغییر مالکیت باشد، بلکه باید به معنای اصلاح ساختار، حذف رانت، افزایش بهره‌وری و بهبود کیفیت محصولات باشد. برای رسیدن به این هدف، الزامات خاصی وجود دارد که باید به دقت رعایت شوند.

روش مذاکره، بهترین راه واگذاری

بهترین روش واگذاری سایپا، مذاکره مستقیم با خریداران متخصص و دارای سابقه است، نه فروش از طریق بورس. در این روش، انتخاب یک تیم مدیریتی خبره و متخصص نقش کلیدی دارد. تجربه کشورهای موفق نشان می‌دهد که واگذاری به تیم‌های متخصص با قیمت‌های تخفیفی، می‌تواند زمینه‌ساز تحول واقعی در صنعت شود.

همچنین، واگذاری تدریجی سهام با شرط تحقق اهداف مشخص — مانند افزایش اشتغال، بهبود کیفیت محصولات و افزایش تولید — می‌تواند یک راهکار مناسب باشد.

مراقبت از شعارهای فریبنده و فاصله گرفتن از تجربه‌های شکست‌آفرین

هیات واگذاری باید مراقب باشد که در این فرآیند، گرفتار شعارهای فریبنده و رانت‌های پنهان نشود. باید به جای رویکردهای داخلی ناموفق، به تجربه‌های موفق بین‌المللی تکیه کرد. این مهم شامل استفاده از الگوهای موفق مذاکره تدریجی، قیمت‌گذاری منصفانه و تشکیل یک مدیریت فهیم است که بتواند زیان‌دهی شرکت را متوقف کند.

جلوگیری از سیطره نهادهای سایه‌ای و شبه دولتی

یکی از دیگر چالش‌های واگذاری سایپا، حضور نهادهای سایه‌ای در قالب شرکت‌های شبه دولتی یا افراد سفارشی است. باید مراقب بود که این گروه‌ها دوباره بر سرنوشت سایپا سیطره پیدا نکنند. بخش خصوصی واقعی باید فرصت مدیریت شرکت را داشته باشد.

با توجه به ارزش بالای سایپا و تأثیر عمیق واگذاری آن بر آینده صنعت خودروی ایران، رقابت‌پذیری واقعی در فرآیند واگذاری ضروری است. هیات واگذاری دولت باید با حمایت رهبری و سران قوا، اطمینان حاصل کند که دوباره داستان غم‌انگیز واگذاری‌های قبلی تکرار نشود.