کارگران در حسرت وام جدید

براساس اعلام احسان خاندوزی، وزیر اقتصاد بانک‌های دولتی باید از ابتدای بهمن‌ماه وام بدون ضامن به مردم پرداخت کنند. بانک‌های زیرمجموعه وزارت اقتصاد و دارایی مکلف شدند تسهیلات کمتر از ۱۰۰ میلیون تومان برای افراد حقوق ‌بگیر و مستمری ‌بگیر دارای رتبه اعتباری مناسب  ارائه دهند.

شرایط پرداخت وام بدون ضامن

وام خرد بدون ضامن مد نظر دولت به دو صورت ۵۰ میلیون تومانی و ۱۰۰ میلیون تومانی عرضه می‌شود. برای وام ۵۰ میلیونی شاغلان، بازنشستگان و مستمری‌بگیران باید نامه کسر از حقوق به بانک ارائه دهند. کارمندان خصوصی اگر رتبه اعتباری در بانک‌ها داشته باشند، علاوه بر نامه کسر از حقوق باید چک یا سفته ارائه کنند. برای وام ۱۰۰ میلیون تومانی شاغلان، بازنشستگان و مستمری‌بگیران شرایط قبلی را دارند و با نامه کسر از حقوق و سفته یا چک وام دریافت می‌کنند.

امتیازی دیگر به فقط برای کارمندان دولت

اگر چه این وام خرد ظاهرا برای همگان است اما به نظر می‌رسد که در نهایت فقط به بخش کوچکی از اعضای جامعه تعلق گیرد و دریافت وام بدون ضامن همچنان آرزوی دست‌نیافتنی برای کارگران و کارمندان بخش خصوصی باقی خواهد ماند. مردم عادی جامعه و از جمله کارگران و پرسنل بخش خصوصی هستند همچنان باید ضامن داشته باشند. بر اساس آمار رسمی در ایران حدود ۱۲ میلیون حقوق‌بگیر داریم و بقیه افراد شامل قانون وام خرد بدون ضامن نمی‌شوند.  البته بانک‌ها همین مقدار را نیز نپذیرفته‌اند. بانک‌ها از پرداخت وام به مردم خودداری می‌کنند. بانک‌ها در طول چند گذشته عدم اطمینان از بازپرداخت وام‌ها را بهانه کرده‌اند و همواره درباره آن ابراز نگرانی می‌کنند. این در حالی است که سیستم بانکی و اعتباری سایر کشورها تقریبا از ابتدای تاسیس خود به مردم عادی، وام کوچک و خرد داده‌اند.  در این زمینه شاهد ابتکارات جالبی در کشورهای در حال توسعه هم هستیم. برای مثال برنده نوبل اقتصاد، محمد یونس، توانست بر این تصور که بعضی اقشار توانایی بازپرداخت وام را ندارند خط بطلان کشید. تجربه موفق او و بانک کراملین در کشور جهان سومی بنگلادش نشان داد که در صورت اتخاذ سازوکار مناسب می‌توان به ضعیف‌ترین اقشار هم وام و تسهیلات پرداخت کرد. گفته می‌شود که ابتکار او نقش مهمی در فقرزدایی از این کشور بازی کرده است.

نظر مردم درباره وام بدون ضامن

مردم این روزها تجارب و نظرات خود پیرامون وام بدون ضامن را با رسانه در میان می‌گذارند.  در ادامه به تعدادی از نظرات مخاطبان و نارضایتی‌ آنها نگاهی می‌اندازیم.

وام برای فقرا نیست

مخاطبی نوشته است:  «اونایی که نه خونه دارن و نه ماشین و نه حقوق. زندگیشون باجمع کردن پلاستیک تو خیابون می‌چرخه چکار کنند؟ این طرح دولت یعنی بزرگترین توهین به اقشار ضعیف جامعه».

دیگری نوشته است: «وامی که باسود ۲۵ یا ۱۸ یا ۱۳ درصد باشد وام نیست، یک غارت است».

مخاطب دیگری می‌گوید: «اره دیگه واسه خودشون و کارمنداشون وام بی ضامن هست … برای مایی که راننده تریلی هستیم خبری از وام نیست. برای یک لقمه نان جون می‌کنیم. نه وامی نه اعتباری!».

شهروندان نیازمند وام در نظرات خود دعا می‌کنند و امیدوار هستند این بار صحبت‌های دولتمردان شعار نباشد و عمل شود:

«خدا کند بانک‌ها عمل کنند ما بازنشستگان به این وام خیلی احتیاج داریم».

«طرح خوبی است به شرط آن که بانک‌ها بازی در نیاورند».

«من با ۳تا ضامن هم رفتم نمیدن الان بدونه ضامن میدن؟».

«بانک‌ها میگن برین از رئیس‌جمهور بگیرین!».

«کارمندسالاری محض! فقط تسهیلات نیست؛ تقریبا همه طرح‌ها و مزایای جدید و به درد بخور برای کارمندان است. بابا جان جای دنیا وام های خرد به اقشار ضعیف داده میشه. کارمندی که  کم‌کم هشت نه میلیون حقوق می‌گیره  اولا نیاز زیادی به وام نداره؛ دوما اگه داشته باشه مشکل ضامن نداره. همکارانش به راحتی ضمانت می‌کنن. گواهی کسر حقوق هم به سرعت می‌گیرن. به نظرم بالای ۱۰ میلیون کارگر داریم. تکلیف این بندگان خدا چیه؟».

«خیلی امیدوار نباشید. این چند وقت خبرها رو پیگیری کردم. میگن وام بدون ضامن برای آنهایی هست که اعتبارشون تایید بشه! البته هنوز نگفتن که اعتبار چه جوری و بر چه اساس تائید میشه ولی به شما قول می‌دم که در نهایت جوری عمل می‌کنن که فقط به کارمندان دولت و بازنشسته‌ها برسه. فوق فوقش به کارمندان و کارگران کارخانه‌ها یا شرکت‌های بزرگ هم بدن. کلا روی این قضیه حساب نکنید».

وام‌های قبلی چه شد؟

بعضی از مخاطبان معتقدند، دولت ابتدا وام‌های قبلی را پرداخت کند؛ بعد برای وام جدید برنامه‌ریزی کند.

«وام ودیعه مسکن بده باقیش پیشکش».

 «وام با ضامن نمی‌دهند چه برسه بدون ضامن! حتما اون دنیا میدن!».

«وام با ضامن قطع شد چه برسه به وام بدون ضامن!»

«برای گرفتن وام ازدواج باید یک سال انتظار بکشی، حالا می‌خواهند بدون ضامن وام بدهند؟».