اقتصاد جهان در ۲۰۲۰

کرونا، جهان را وارد رکود جدید کرد؛ تمام اقتصادهای مهم جهان به جز چین، رشد اقتصادی منفی را تجربه کردند. رکودِ بسط یافته، باعث شد تا تقاضای انرژی در جهان، با کاهش چشمگیری مواجه شود. محدودیت‌های اجباری و سیاست‌های قرنطینه‌ای دولت‌ها، شرایط متمایزی را برای کسب و کارها فراهم کرد که پیش از آن در بروز یک پاندمی، سابقه نداشت. رکود جدید، نه بر اثر سیاست‌های پولی و مالی دولت‌ها، که بر اثر اعمال محدودیت‌های ناکارآمد دولتی بوده که نه تنها منجر به کنترل پاندمی کرونا نشده است، بلکه باعث شکل‌گیری یک رکود اقتصادی جهانی به نفع دولت کمونیست چین بود.

علی سعدوندی، استاد دانشگاه ولنگونگ استرالیا و معاون سیتی بانک دبی امارات، در گفت‌وگو با گسترش نیوز به بررسی آنچه بر اقتصاد جهان در سال ۲۰۲۰ گذشت و همچنین درباره چشم‌انداز اقتصاد جهان پس از کرونا، نقش چین در آینده جهان و فرآیندهای حاکم بر بازار انرژی جهان، به ارائه تحلیل پرداخت.

جهان از رکود عبور می‌کند

این اقتصاددان اظهار داشت: به دلیل شیوع پاندمی کرونا در جهان، اقتصاد جهانی با رکودی عمیق مواجه شد و مشاغل بسیار زیادی نیز از میان رفت. در واقع بحران اقتصادی سال ۲۰۲۰، هم از ناحیه عرضه اتفاق افتاد و هم از ناحیه تقاضا بروز یافت. وی افزود: به نظر می‌رسد که سال ۲۰۲۱، سال رونق اقتصادی در سراسر جهان باشد اما دغدغه‌هایی در این زمینه وجود دارد.

استاد دانشگاه ولنگونگ در ادامه خاطرنشان ساخت: در سال آینده، بانک‌های مرکزی ترمز وضع موجود را برای جلوگیری از افزایش تورم می‌کشند و نرخ بهره را افزایش می‌دهند و این تاثیر منفی نیز بر بازارهای سرمایه و مالی خواهد داشت اما در مجموع می‌توان گفت که بانک‌های مرکزی پرینتر خود را خاموش می‌کنند.

بیت‌کوین بیشتر رشد نمی‌کند!

وی همچنین در پاسخ به پرسشی مبنی بر احتمال تقویت رمزارزها و پول‌های خصوصی در برابر پول‌های دولتی در عصر پساکرونا، مدعی شد: این احتمال بسیار بعید است و دلیل تقویت رمزارزی نظیر بیت‌کوین، انبساطی بودن سیاست‌های پولی در سراسر جهان است. این انبساط پولی در ابتدا به بازارهای جهانی سرریز کرد و پس از اشباع آن، تنها بیت‌کوین و برخی دیگر از رمزارزها، توانستند به این رشد دست یابند. در واقع پول‌های خلق شده توسط بانک‌های مرکزی، به این بازار وارد شدند.

نفت روی دستمان می‌ماند

معاون سیتی بانک امارات همچنین در واکنش به پیش‌بینی‌های موسسات پایشگر اقتصادی نظیر مکنزی، بلومبرگ و آژانس جهانی انرژی، که بازگشت به شرایط عادی اقتصادی پیش از کرونا را میسر نمی‌دانند، یادآور شد: این پیش‌بینی به دلیل رشد مدیریت دیجیتالی و افزایش دورکاری در جهان و کاهش مصرف انرژی صورت پذیرفته است. مصرف انرژی فسیلی در جهان قدری با کاهش مواجه شده و در عوض، فروش خودروهای برقی بنز، تسلا و فولکس واگن با رشد ۱۰۰ درصدی مواجه شده است.

اقتصاد دیجیتال تثبیت شد

وی افزود: بازگشت مصرف انرژی به سطح پیشین، اندکی زمان‌بر است و این موضوع کاملا طبیعی‌ست. در شرایط رکودی، شیفت انرژی صورت پذیرفته است و این روند انتقال به تکنولوژی‌های مدرن‌تر را تسریع کرد. در شرایط فعلی، جهان بیشتر به سمت انرژی پاک حرکت می‌کند و مصرف خودروهای برقی هم افزایش پیدا کرده است. فعالیت‌های مجازی نظیر جلسات از راه دور و آموزش مجازی و دورکاری، قطعا جای خودشان را باز کرده‌اند.

عصر لیتیوم آغاز شده است

علی سعدوندی در پاسخ به پرسشی در ارتباط با محدود بودن منابع لیتیوم و نیکل در جهان و به تبع آن، محدود بودن امکان ساخت خودروهای برقی، پاسخ داد: منابع لیتیوم محدود نیست بلکه شاید کمتر از ۲۰ سال است که به کاربردهای این فلز مهم توجه شده است. حدود ۳ سال پیش بزرگترین معدن لیتیوم جهان در استرالیا به بهره‌برداری رسید، در بولیوی هم اکتشافات بزرگی در دستور کار است.

وی افزود: ۳۰ سال پیش هم تخمین زده می‌شد که ذخایر نفت جهان به پایان برسد ولی تکنولوژی اکتشاف در جهان، این پیش‌بینی‌ها را نقش بر آب کرد و الان شرایط به گونه‌ای شده که جهان با مازاد نفت هم روبرو شده است. کشورهایی که به سرعت نفت را صادر کردند و درآمدش را صرف توسعه خودشان کردند، برندگان اصلی این بازی بودند. هنگامی که تقاضا افزایش پیدا کند، قیمت‌ها نیز افزایش می‌یابند و تقاضا برای اکتشاف افزایش می‌یافت. به همین ترتیب ممکن است که طرح‌های جدید برای تولید باطری‌های متفاوتی ارائه شود و همچنین اکتشافات جدیدی از منابع نیکل و لیتیوم صورت بدهند.

چین برنده جنگ تجاری خواهد بود

سعدوندی در پایان با بیان اینکه جنگ تجاری در جهان و به طور خاص، میان چین و آمریکا تداوم خواهد داشت: این جنگ تجاری مغلوبه است و تداوم خواهد داشت. بعید به نظر می‌رسد که روابط چین با آمریکا به سطح پیش از دوران ترامپ بازگردد اما آمریکا در این جنگ بازنده خواهد بود و چین در حدود یک دهه دیگر به اقتصاد نخست جهان بدل خواهد شد.