«سهم آموزش و پرورش از بودجه عمومی دولت» در سال ۱۳۹۸ به میزان ۱۰.۴۹ درصد است که در بودجه سال ۱۳۹۹ به ۱۱.۴۱ درصد افزایش یافته و دارای رشدی کمتر از ۱ درصد است که درعین حال این میزان، بیشترین سهم در ده سال اخیر است.
گسترشنیوز: از سویی افزایش کمتر از یک درصدی سهم آموزش و پرروش از بودجه عمومی دولت بیشتر متأثر از رشد ۸.۲۶ درصدی دانشآموزان مدارس دولتی است و به معنای توجه بیشتر یا بهبود وضعیت آموزش و پرورش نیست بر مبنای آمار دانشآموزی و اعتبارات لایحه بودجه، «سهم سرانه هر دانشآموز از اعتبارات هزینهای دولت»، در سال ۱۳۹۸، معادل ۴ میلیون و ۱۸۰ هزار تومان است که در سال ۱۳۹۹ با رشد ۱۳.۷۷ درصدی به ۴ میلیون و ۷۵۶ هزار تومان افزایش یافته است که این میزان رشد در مقایسه با سال گذشته حدود ۵ درصد کمتر است.
رشد جمعیت دانشآموزی کشور بر مبنای اعداد لایحه بودجه ۹۹، ۸.۲۶ درصد و میزان افزایش حقوق کارکنان دولت در سال آینده ۱۵ درصد اعلامشده است. بر مبنای این دو عدد و برای حفظ شرایط کیفیتی سال گذشته، اعتبارات هزینهای بودجه آموزشوپرورش باید حداقل ۲۴.۲ درصد رشد داشته باشد اما در لایحه بودجه ۱۳۹۹ رشد اعتبارات هزینهای کمتر از ۲۴ درصد است و رشد کل بودجه نیز ۱۸.۰۷ درصد است.
۱۸.۰۷ درصد رشد بودجه آموزش و پرورش در مقایسه با رشد کل بودجه دولت که ۸.۴۳ درصد است رشد نسبتاً خوبی است ولی به دلایل کسری بودجه انباشته و پنهان سالهای قبل، متناسب با نیاز آموزش و پرروش نیست و پیشبینی میشود همچنان کسری بودجه در سال ۱۳۹۹ استمرار یابد.
پنهانکردن کسر بودجه با افزایش نسبت دانشآموز به معلم
عملکرد آموزشوپرورش در مواجهه با کسری بودجه و کمبود معلم، نشانگر آن است که سعی شده بخش عمدهای از این کسری و کمبود با افزایش تراکم کلاسی و افزایش «شاخص نسبت دانشآموز به معلم» تأمین شود. این شیوه عملکرد در گزارش عملکرد وزارت آموزشوپرورش در اجرای قانون برنامه ششم، منتشرشده توسط سازمان برنامهوبودجه، در روند تغییر شاخص نسبت دانشآموز به معلم در سالهای ۱۳۹۶ و ۱۳۹۷ بهخوبی آشکار است.
بر مبنای گزارش مذکور، آموزشوپرورش در سال ۹۷ در هر سه دوره تحصیلی با افزایش نسبت دانشآموز به معلم(نسبت به سال ۱۳۹۶) بخشی از کمبود معلم سال ۱۳۹۷ و بخشی از کسر بودجه را جبران کرده است.
تأمین بخشی از کمبود معلم سال ۱۳۹۸ نیز از طریق تغییر در این شاخص، بهمراتب بیشتر از سال ۱۳۹۷ بوده است، بهگونهای که در سال ۱۳۹۷ و ۱۳۹۸ بخش عمدهای از کمبود معلم و کسری بودجه با افزایش تراکم کلاسی(شاخص دانش آموز به معلم) جبران شده است. با یک محاسبه ساده میتوان نشان داد که آموزش و پرورش برای بازگشت شاخص نسبت معلم به دانشآموز به میزان سال ۱۳۹۶، حداقل ۱۱۰ هزار معلم و ۵ هزار میلیارد تومان اعتبار نیاز دارد که در لایحه ۱۳۹۹ چنین اعتباری پیشبینی نشده است.
ناعدالتی درونی در بودجه
ناعدالتی در «بهای تمامشده» و « میزان رشد بهای تمام شده» دو مشخصه بارز بودجه ۱۳۹۹ آموزشو پرورش است.
تفاوتهای چند برابری در «بهای تمامشده» برای هزینه تحصیل یک دانشآموز در دورههای مختلف تحصیلی در سال ۱۳۹۸ و ۱۳۹۹ مطابق جدول ذیل است. (ارقام جدول به میلیون ریال هستند).تفاوت در بهای تمام شده و سرانه به دلیل لحاظ کردن اعتبارات برنامههای جنبی(عدالت آموزشی، مناطق محروم، کیفیت بخشی و...) در مقدار سرانه است.
کمترین بهای تمامشده برای دوره ابتدایی
نکته برجسته در بودجه سالهای ۹۸ و ۹۹، تخصیص کمترین بهای تمام شده به دوره ابتدایی است. در بوجه ۱۳۹۹ سرانه یک دانش آموز ابتدایی کمتر از سه میلیون و دوست هزارتومان، سرانه یک دانش آموز مدارس خارج از کشور بیشتر از ۲۴ میلیون تومان و سرانه یک دانش آموز استثنایی در حدود ۱۷ میلیون تومان است.
صرف ازنظر از مبنا و چگونگی محاسبه نرخ تمامشده برنامههای مختلف در سال ۱۳۹۸، رشد متفاوت و چند برابری برخی از آنها در سال ۱۳۹۹ یکی دیگر از مصادیق ناعادلانه بودن بودجه آموزشوپرورش است.
رشد نرخ تمامشده( سرانه) برای هر دانشآموز مدارس خارج از کشور ۴۷.۵۶درصد، استثنایی ۲۶ درصد، دوره ابتدایی ۱۳.۶۱، متوسطه اول ۱۲.۹، متوسطه دوم نظری ۱۱.۲۱، فنی و حرفهای ۹.۶۸ و کاردانش ۹.۵۸ درصد رشد داشتهاند.
منبع: تسنیم
