وزارت ارتباطات خواستار تغییر سیاست حمایتی برای پروژه «جستوجوگر بومی» و در اختیار گرفتن راهبری صفر تا ۱۰۰ این پروژه، به عنوان یکی از خدمات پایه کاربردی شبکه ملی اطلاعات شد.
گسترشنیوز: در سند تبیین الزامات شبکه ملی اطلاعات (مصوب شورایعالی فضای مجازی-دی ماه ۹۲) به عنوان زیرساخت ارتباطی فضای مجازی کشور، ارائه ۴ دسته خدمت مورد تاکید قرار گرفته که وزارت ارتباطات مکلف به اجرا و راهبری این خدمات است.
یکی از این دسته خدمات شامل خدمات پایه کاربردی میشود که با عناوینی چون موتور جستوجوگر بومی، ایمیل ملی، پیامرسانهای بومی، خدمات ابری و دیتاسنتر دیده شده است.
البته پروژه «موتور جستوجوی بومی» سابقهای بیش از این دارد و نخستین بار در سال ۸۹ از سوی وزیر وقت ارتباطات مطرح شد و در سال ۹۰ نیز نخستین اقدامات روی آن صورت گرفت اما با پایان یافتن دولت دهم، این پروژه در نیمه راه رها شد و سرنوشت مشخصی پیدا نکرد.
وضعیت نامشخص جویشگر بومی
پس از آن، این پروژه با نام «جویشگر بومی» در ابعاد بزرگتری در دولت یازدهم و با اختصاص بودجهای نزدیک به ۱۷۰ میلیارد تومان کار خود را آغاز کرد و در ادامه راه وزیر ارتباطات وقت، ۳ پروژه مربوط به موتور جستوجوی بومی شامل یوز، گرگر و پارسی جو را رونمایی کرد. البته پس از رونمایی اولیه از این طرح ها، موتور جستوجوی پارسی جو نیز چندین بار از سوی وزارت ارتباطات با عناوین مختلفی به بهرهبرداری رسید.
در نهایت اینکه پروژه جویشگر بومی که سالها در مرکز تحقیقات مخابرات ایران به عنوان یک پروژه راهبردی درحال تکمیل بود، از سال گذشته و در دولت دوازدهم با اتمام فاز نخست، از حوزه مسئولیت پژوهشگاه ICT خارج و به سازمان فناوری اطلاعات واگذار شد و هم اکنون نیز وضعیت این پروژه نامشخص به نظر میرسد.
شواهد نشان میدهد که با وجود سیاستگذاری مرکز ملی فضای مجازی و حمایت وزارت ارتباطات از این پروژه، جویشگر بومی به معنای واقعی نتوانسته در این بازار موفق عمل کند و موتورهای جستوجوی بومی مرتبط با این پروژه، نتوانستهاند سرمایه کلانی که در اختیارشان قرار گرفته را به نحو درستی خرج کنند. از سوی دیگر بسیاری از کاربران اینترنت حتی اطلاعی از فعالیت این موتورهای جستوجو ندارند.
برای مثال آخرین تحقیقات انجام شده از سوی پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات در مورد جویشگر پارسیجو که مربوط به تیرماه سال ۹۷ میشود؛ نشان میدهد که این موتور جستوجو رتبه دوم استفاده را بعد از گوگل در ایران دارد؛ اما با این حال نسبت استفاده از این موتور جستوجوی بومی به گوگل، یک به ۱۰۰ است و رتبه این موتور جستوجو ۲۸ هزار در الکسا است.
نمونههای موفق موتورهای جستوجو در دنیا
بسیاری از منتقدان پروژه جویشگر بومی باور دارند که با حضور موتورجستوجویی همچون گوگل، هیچ پروژهای در این حوزه نمیتواند در زمینه تجاریسازی و کسب درآمد موفق شود و بر همین اساس سرمایهگذاری روی آن یک شکست به تمام معنا محسوب میشود.
اما از سوی دیگر از آنجایی که موتورهای جستوجو هم اکنون از اهمیت بسیاری در فضای وب برخوردار هستند، این سرویسها ابزاری ایده آل برای هدایت جریان ترافیک هر کشوری به شمار میروند و قادر به جمع آوری اطلاعات ارزشمندی هستند.
به همین دلیل نیز کشورهای بسیاری به این موضوع پی برده و تلاش کردهاند تا چنین جریان کلیدی را خود در دست گیرند. از این رو شاهد ایجاد نمونههای موفق موتورهای جستوجو در کشورهایی مانند روسیه (یاندکس)، کره جنوبی (ناور) و چین (بایدو) هستیم.
خواسته وزارت ارتباطات: راهبری صفر تا صد پروژه جویشگر بومی
در این راستا امیر ناظمی معاون وزیر ارتباطات در مورد آخرین وضعیت پروژه جستوجوگر بومی که هم اکنون به سازمان فناوری اطلاعات سپرده شده است، توضیح داد.
وی گفت: برای پیشبرد این پروژه، ما یک برنامه جامع داریم اما اجرای این برنامه مستلزم آن است که راهبری صفر تا صد آن را به ما واگذار کنند.
ناظمی با بیان اینکه خواسته ما این است که کل ابعاد این پروژه را به ما واگذار کنند و کسی در این موضوع دخالت نکند، افزود: ما قصد نداریم پروژه موتورجستوجوی بومی را از ابتدا آغاز کنیم اما همانطور که پروژه هایی مانند نقشه و مسیریاب بومی را بدون مشکل جلو بردیم و هم اکنون تعداد نصب آنها از اپلیکیشنی مانند ویز هم بیشتر است، در صورتی که این پروژه را به صورت کامل به ما واگذار کنند میتوانیم برای سرانجام آن تضمین دهیم.
رئیس سازمان فناوری اطلاعات ایران با تاکید براینکه میخواهیم از پروژه موتور جستوجوی بومی به صورت ۱۰۰ درصد حمایت کنیم، خاطرنشان کرد: این موضوع مستلزم این است که به ما اجازه دهند خودمان تشخیص دهیم که از چه اپلیکیشنی حمایت کنیم؛ نه اینکه به ما بگویند از فلان طرح و شرکت حمایت کنید.
ناظمی با بیان اینکه این خواسته را به دوستان منعکس کرده ایم، افزود: نباید اجازه داد دوباره ماجرای پیام رسانهای بومی پیش بیاید. اینکه بگویند برای مثال فقط از این ۳ پیام رسان حمایت کنید، شیوه مناسبی نیست. چرا که ممکن است کسب و کار مربوطه نخواهد مورد حمایت قرار گیرد و یا اینکه مردم به آن اعتماد نداشته باشند.
وی گفت: اینکه توقع داشته باشیم با حمایت از یک کسب وکار، مردم هم به آن باید اعتماد کنند، شیوه و روش درستی نیست. بر این اساس درخواست ما این است که صفر تا صد پروژه موتورجستوجوی بومی را به ما بسپارند تا بتوانیم به یک پروژه موفق در این راستا برسیم.
راهاندازی جویشگر بومی از جمله حوزههای مادر در صنعت IT هر کشوری به حساب میآیند و سرمایهگذاری روی آنها میتواند مباحث ارزشمندی همچون بیگ دیتا (Big Data)، یادگیری ماشینی و کلان داده را تقویت کند و در نهایت پیشرفت کلی صنعت IT کشور را درپی داشته باشد.
منبع: مهر
