بررسی دقیق این جدول که قیمتهای اعلامی در نمایندگیها را در مقابل نرخهای روز بازار مقایسه میکند، نشاندهنده یک آشفتگی ساختاری در بازار خودرو است. در این میان، برخی خودروها با وجود قیمتگذاری رسمی، در بازار با جهشهای چشمگیری معامله میشوند که ریشه در کمبود عرضه و تقاضای بالای سرمایهای دارد.
تحلیل دادهها نشان میدهد که بیشترین اختلاف قیمت به خودروی «ری را» تعلق دارد که با قیمت کارخانهای یک میلیارد و ۵۰۱ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان، در بازار آزاد با قیمت دو میلیارد و ۲۵۰ میلیون تومان به فروش میرسد. این اختلاف ۷۵۰ میلیون تومانی، معادل یک جهش ۵۰ درصدی است و رکورددار فاصله قیمتی در این لیست است.
پس از آن، «پیکاپ فوتون اتوماتیک» با اختلاف ۹۹۰ میلیون تومانی (قیمت کارخانه دو میلیارد و ۹۷۰ میلیون در برابر قیمت بازار سه میلیارد و ۹۶۰ میلیون) و «هایما 8S» با اختلاف ۷۶۰ میلیون تومانی، در رتبههای بعدی قرار دارند. این ارقام به وضوح نشان میدهند که نرخهای رسمی دیگر شاخصی برای ورود به بازار نیست و خریداران باید با بودجهای بسیار بالاتر برنامهریزی کنند.
این اختلاف قیمت شدید، نتیجه مستقیم عدم تعادل بین عرضه و تقاضا در بازار خودرو است. از یک سو، تولید ناکافی و تحویل با تأخیر خودروها، و از سوی دیگر، تقاضای بالای مصرفکنندگان و فعالیت دلالان، باعث شده تا قیمتها در بازار آزاد به شکل سرسامآوری از نرخ مصوب فاصله بگیرد.
برای مثال، خودروی «دنا پلاس اتوماتیک» که قیمت کارخانهای آن یک میلیارد و ۱۸۶ میلیون تومان است، در بازار با یک میلیارد و ۶۷۰ میلیون تومان معامله میشود؛ یعنی خریدار باید حدود ۴۸۴ میلیون تومان بیشتر از قیمت رسمی بپردازد. این روند در اکثر مدلهای دیگر از جمله «سورن پلاس»، «تارا» و خانواده «پژو ۲۰۷» نیز به چشم میخورد و نشان میدهد که قیمت کارخانهای به یک عدد پایه و غیرعملیاتی تبدیل شده و معاملات واقعی در قیمتی بسیار بالاتر انجام میشود.
