به اعتقاد بسیاری از کارشناسان، فنلاند بهشت آموزشوپرورش جهان است. برگزاری نخستین نمایشگاه دستاوردهای مدارس غیردولتی، فرصتی است برای طرح این سوال که نظام آموزشی این قبیل کشورها چه مزایایی دارد؟
گسترشنیوز : اسفندماه امسال (پنجم تا هشتم)، نخستین دوره نمایشگاه دستاوردهای مدارس غیردولتی و صنایع وابسته برگزار میشود. برگزاری این نمایشگاه فرصت خوبی است برای گفتوگو و پرداختن به نظام آموزشی در کشورهای دیگر. چه خوب است که اهالی فرهنگ و آموزش کشور در سمینارها و سخنرانیهایی که در این نمایشگاه برگزار میشود از تجارب آموزشی کشورهای دیگر و نقاط ضعف و قوت آنها سخن بگویند. بهعنوانمثال میتوان به طرح این سوال پرداخت که مدارس فنلاندی و نظام آموزشی این کشور، چه کرده که همگان آن را به بهشت آموزشوپرورش جهان میشناسند. در این نوشتار سعی میشود بهطور خلاصه تعدادی از اصول نظام آموزشی این کشور شرح داده شود.
نظام آموزشی کره، موفق اما پرهزینه
نظام آموزشی فنلاند هم سختگیرانه است و هم انعطافپذیر. مدارس و دانشگاههای فنلاند معمولا در رتبهبندیهای معتبر بینالمللی، جایگاه دوم را به خود اختصاص میدهند. بسیاری از کارشناسان بر این اعتقاد هستند که این کشور بهترین نظام آموزشی جهان را دارد.
کره جنوبی رتبه اول بهترین نظام آموزشی را دارد اما منتقدان زیادی هم دارد. مدارس این کشور بهشدت به سختکوشی و نظم و انضباط اهمیت میدهند. در کره جنوبی فرض بر آن است که استعداد اهمیت زیادی ندارد و تلاش و پشتکار دانشآموز همه کار میتواند بکند. در این کشور هیچ عذر و بهانهای از دانشآموزان و دانشجویان ناموفق، پذیرفته نمیشود. دانش آموزان کرهای در چند سال اخیر بهترین بالاترین عملکرد را در آزمونهای معتبر بینالمللی داشتهاند اما این موفقیت به نرخ گرانی تمام شده است. نظام آموزشی کره شمالی فشار و اضطراب روانی زیادی را به دانش آموزان خانوادهها تحمیل میکند. احتمالا شما هم عکس والدین کرهای نگرانی که در معابد این کشور برای موفقیت فرزندان خود در آزمونهای مختلف، دعا میکنند را در رسانهها دیدهاید.
کودکان فنلاندی کمتر در مدرسه هستند
در فنلاند دانشآموزان، زمان کمی را در کلاسهای درس میگذرانند و بیشتر وقت آنها صرف حضور و مشارکت در برنامههای فوقبرنامه میشود. فنلاندیها معتقد هستند که یادگیری واقعی، خارج از کلاس اتفاق میافتد. فنلاندیها بهراستی سرنوشت و آینده جامعه خود را بهدست مدارس سپردهاند. مدرسه فنلاندی در کنار خدمات آموزشی، خدمات اجتماعی هم ارائه میکند و مدرسه هویت آینده کودکان را شکل میدهد. فرهنگ فنلاندی بیش و پیش از هر چیز روی انگیزه و پیگیری علایق شخصی تاکید میکند. یکسوم درسهای دانشآموزان دبیرستانی انتخابی، هستند. آنها حتی میتوانند آزمونهای ورود به دانشگاه را انتخاب کنند. نظام آموزشی فنلاند میخواهد مدارس را از شر اضطراب رها کند و یادگیری را به تجربهای لذتبخش تبدیل کند.
زمان تدریس معلمان فنلاندی: ۲ ساعت
در فنلاند معلمان فقط ۶۰۰ ساعت در سال تدریس میکنند یعنی روزی دو ساعت! آنها بقیه وقت خود را صرف یادگیری مهارتهای آموزشی، دیدار با همکاران و خانواده دانش آموزان میکنند. کمتر کشوری را پیدا میکنید که معلمانش تا این اندازه به رضایت دانشآموزان اهمیت دهند.
عامل دیگری که در موفقیت نظام آموزشی فنلاند نقش دارد به زبان مربوط میشود. فنلاندیها میدانند که تنها کشور فنلاندی زبان جهان هستند. هر فنلاندی که میخواهد به موفقیت برسد حداقل یک زبان دوم میآموزد که غالبا انگلیسی است. حتی کودکان خردسال میدانند که اگر میخواهند کار مهم دیگری در زندگی خود انجام دهند باید یک یا چند زبان دیگر را بهخوبی یاد بگیرند.
نظام آموزشی فنلاند از یک نظر مثل نظام آموزشی کره جنوبی است. در فنلاند از هر ۱۰ برنامه آموزشی فقط یک مورد مجوز میگیرد. در دهه ۱۹۷۰ بیش از ۸۰ درصد دانشگاههای تربیتمعلم تعطیل شدند و فقط بهترین دانشگاهها و برنامهها به کار خود ادامه دادند. بهاینترتیب شان و قرب آموزش در کشور بیشتر از همیشه شد.
