کارشناس مسائل آموزش و پرورش گفت: ۴۵ هزار میلیارد تومان بودجه پیشنهادی برای سال آینده وزارت آموزش و پرورش با وجود ۲۶ درصد افزایش در قیاس با سال ۹۷، گره گشای مشکلات این بخش نخواهد بود.
گسترشنیوز : محمدرضا نیک نژاد، اظهار کرد: بودجه سال ۹۷ این وزارتخانه ۳۵ هزار میلیارد تومان بود که با ۲۶ درصد افزایش رقمی حدود ۴۵ هزار میلیارد تومان از بودجه عمومی کشور را برای سال آینده از آن خود خواهد کرد.
وی عنوان کرد: لایحه پیشنهادی دولت برای سال ۹۷ دقیق تر و با جزییات بیشتری منتشر شد اما برخی موارد چندان تشریح نشده است از جمله حدود ۲۰۰ میلیارد تومان برای شیر مدارس که سال ۹۸ نیز همین مقدار سهم آموزش و پرورش میشود البته این مبلغ ناچیز هم چند سالی است که تخصیص نمییابد و دانش آموزان از شیر رایگان محروم هستند.
کارشناس حوزه آموزش و پرورش با بیان اینکه ارائه نکردن جزییات لایحه بودجه از سوی دولت باعث شده تا کارشناسان نتوانند تحلیل و نقدهای اصولی درباره آن داشته باشند، ادامه داد: شاید خانوادهها در کلان شهرها امکان و توان مالی برای تغذیه و خرید شیر داشته باشند اما این امکان در بسیاری از روستاها و شهرهای کوچک فراهم نیست و اگر قرار باشد این دانش آموزان از همین میزان اندک شیر رایگان در مدارس محروم شوند در حقیقت بخشی از عدالت آموزشی زیر سوال میرود.
نیک نژاد با بیان اینکه بسیاری از اعتبارات پیشنهادی برای سال آینده وزارت آموزش و پرورش به موافقت و همراهی سازمان برنامه و بودجه موکول شده است، اضافه کرد: در گذشته دانش آموزان در دورترین نقاط کشور از تغذیه و شیر رایگان بهرهمند بودند و این مسئله چندین سال به فراموشی سپرده شده بود تا اینکه ۵ سال قبل بار دیگر توزیع شیر رایگان در مدارس در اولویت قرار گرفت و هر سال نیز اعتباری برای آن در نظر گرفته میشد.
وی تصریح کرد: سه سالی است که بودجه شیر مدارس صرفا روی کاغذ است و در عمل مبلغی برای آن اختصاص نمییابد حال آنکه همان توزیع ۳ یا ۴ نوبت شیر در مدارس نیز هر چند ایده آل نبود اما تا حدودی به تغذیه سالم دانش آموزان کمک میکرد.
به گفته وی آموزش و پرورش بر خلاف دیگر نهادها یک ساختار مصرفی دارد بدون اینکه به سرمایههای مادی کشور اضافه کند و سرمایهگذاری در آن دراز مدت است زیرا نقش توسعهای دارد به همین دلیل اگر میزان رشد بودجه هر سال این دستگاه را در کنار بحرانهای اقتصادی و واقعیت کاهش فروش نفت قرار دهیم، این افزایش چندان قابل قبول نیست.
این کارشناس آموزشی ادامه داد: هر چند در سالهای گذشته با توجه به کسری بودجه، وزارت آموزش و پرورش به اقداماتی همچون اجاره املاک تملیکی برای درآمدزایی دست زده است اما این راه اشتباه است زیرا دستگاه تعلیم و تربیت یک نهاد سرمایهای است.
نیک نژاد بیان کرد: مشکل آنجا بالا میگیرد که از کل بودجه عمومی کشور به مبلغ ۴۷۸ هزار میلیارد تومان، سهم آموزش و پرورش برای سال آینده ۹.۶ درصد در نظر گرفته شده و هر سال شاهد کاهش سهم این وزارتخانه از بودجه عمومی هستیم.
وی اضافه کرد: سهم این وزارتخانه از بودجه عمومی کشور در سال ۸۵، ۱۵.۲ درصد، سال ۸۵، ۱۵ درصد، سال ۸۸، ۱۲.۹ درصد و سال ۸۹، ۹ درصد تعیین شده بود و این روند کاهش همچنان ادامه داشته تا اینکه برای سال آینده این رقم به ۹.۶ درصد تقلیل پیدا کرده است.
کارشناس حوزه آموزش و پرورش عنوان کرد: این در حالی است که بودجه عمومی کشور برای سال آینده با رشد ۴۰ درصد همراه بوده است و با این شرایط، وضعیت آموزش و پرورش بهتر نخواهد شد و کسری ۱۰ هزار میلیارد تومانی آن به سال آینده منتقل میشود و این کسری که هر سال وجود دارد به مبلغ آن اضافه میشود.
نیک نژاد اضافه کرد: برای پاداش پایان خدمت فرهنگیان نیز هنوز رقم دقیقی در بودجه سال ۹۸ مشخص نشده و یک مبلغ ۳ هزار و ۲۰۰ میلیارد تومانی از جدول شماره ۹ بودجه پیشبینی شده است.
وی یادآورشد: بخش زیادی از این اعتبار باید از درآمد شرکتهای دولتی و درصدی از مالیات نهادها در این رابطه و برای فقرزدایی از مناطق محروم و گسترش عدالت آموزشی در نظر گرفته شود که چند سالی است شرکتها از پرداخت مالیات سر باز میزنند و سال گذشته آموزش و پرورش مجبور شد از صندوق ذخیره ملی برای پاداش پایان خدمت فرهنگیان هزار میلیارد دلار بگیرد.
وی تصریح کرد: البته این پاداش با تاخیر چند ماهه و در سه قسط به فرهنگیان بازنشسته پرداخت شد که با وضعیت اقتصادی و نوسان نرخ ارز عملا ارزش این پول به شدت کاهش پیدا کرد.
این کارشناس آموزشی بیان کرد: در مورد سرانه دانش آموزی نیز مبلغ ۳۴۹ میلیارد و ۳۱۵ میلیون تومان در بودجه پیشنهادی آمده که اگر این مبلغ را به ۱۱۲ هزار مدرسه تقسیم کنیم مبلغی معادل سه میلیون و ۲۰۰ هزار تومان برای هر مدرسه خواهد شد که با تقسیم آن بر ۱۲ ماه سال، به هر مدرسه ۲۶۰ هزار تومان در ماه میرسد.
نیک نژاد اضافه کرد: این مبلغ شاید برای مدرسهای کوچک در یک روستا کافی باشد اما برای مدارس در کلانشهرها که گاه تعداد دانش آموزان آن تا ۷۰۰ نفر هم میرسد کفایت نمیکند و با این اعتبار گرهای از مشکلات آموزش و پرورش در بخش سرانه دانشآموزی حل نخواهد شد زیرا بخشی از آن صرف تعمیر و نگهداری مدارس و تهیه لوازم بهداشتی و هزینههای جاری مدارس میشود.
وی ادامه داد: این شرایط باعث میشود باز هم دست آموزش و پرورش به سمت والدین دراز شود و اعتیاد و عادت به دریافت کمکهای داوطلبانه ادامه یابد و در این میان باب فسادهای اقتصادی با وجود حساب یکپارچه در مدارس همچنان باز باشد و والدینی که به دلیل شیطنت، فرزندان خود را زیر تیغ اخراج میبینند به طور طبیعی کمکهای بیشتری به مدارس میکنند که البته این کمکها در حساب یکپارچه ثبت نمیشود.
وی با بیان اینکه بر اساس اصل ۳۰ قانون اساسی، آموزش باید کاملا رایگان باشد و دریافت کمکهای داوطلبانه در حقیقت نوعی مخالفت کردن با یکی از بندهای این قانون است، به بودجه پیشنهادی فعالیتهای تربیت بدنی و ارتقای سلامت دانش آموزان به مبلغ ۳۸۴ میلیارد و ۱۹۰ میلیون تومان برای سال ۹۸ اشاره کرد و گفت: این اعتبار با تقسیم بر تعداد ۱۴ میلیون دانش آموز، حدود ۲۷ هزار تومان برای یک سال تحصیلی میشود که باید برای تهیه لوازم ورزشی، مناسبسازی زمینهای ورزشی و بهداشت مدارس هزینه شود.
این کارشناس آموزشی بودجه پیشنهادی برای کیفیت بخشی مدارس در سال آینده را ۲۹۳ میلیارد و ۶۰۰ میلیون تومان عنوان کرد و با بیان این که مبلغ قابل ملاحظهای نیست، ادامه داد: همچنین در شرایطی که حدود ۳۰ تا ۶۰درصد مدارس ما فرسوده است و نیاز به بازسازی و تعمیر دارد، مبلغ مشخص و دقیقی برای سازمان نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس در لایحه عنوان نشده آن هم در وضعیتی که هر سال شاهد آسیب دیدن تعدادی از دانش آموزان در همین مدارس فرسوده هستیم.
نیک نژاد بخش دیگری از مشکلات را نامناسب بودن فضای آموزشی مدارس غیردولتی عنوان کرد و اظهارکرد: برخی از این مدارس در ساختمانهای قدیمی هستند که هیچ گونه موارد استاندارد در زمینه مقابله با زلزله را ندارند؛ همچنین از داشتن حیاط مناسب و فضای ورزشی نیز بیبهرهاند.
وی یادآور شد: سال گذشته دفتر پژوهشهای مجلس شورای اسلامی اعلام کرد که سالانه حدود ۹۲ تا ۹۳ درصد بودجه آموزش و پرورش صرف پرداخت حقوق و مزایای فرهنگیان میشود حال آنکه استاندارد این رقم در سطح جهانی بین ۸۶ تا ۸۷ درصد است و ۱۳ تا ۱۴ درصد باقیمانده صرف وظایف ذاتی، ارتقای سطح آموزشی، کیفیت بخشی و پرورش فکری و جسمی دانش آموزان میشود.
لایحه بودجه سال ۹۸ چهارم دی ماه از سوی رئیسجمهوری تقدیم مجلس شورای اسلامی شد. بودجه سالانه دولت از دو بخش کلی «بودجه عمومی» و بودجه «شرکتهای دولتی، موسسات انتفاعی وابسته به دولت و بانکها» تشکیل میشود.
لایحهای که دولت به مجلس برد با سقف ۱۷۰۳ هزار میلیارد تومانی بسته شده است که در مقایسه با ۱۲۲۳ هزار میلیارد تومان امسال تا ۴۸۱ هزار میلیارد تومان معادل ۴۰ درصد رشد دارد.
منبع: ایرنا