سیستم بانکداری در ایران سالهاست درگیر بازی پانزی شده است. در این روش بانکها با جذب سپردههای مردم، سعی میکنند سود سپردهها را پرداخت کنند.
گسترش نیوز: تسهیلات مسکن نسبت به سال پیش ۲۸ درصد رشد داشته اما با توجه به شرایط رکود و افزایش نرخ این میزان تسهیلات برای خرید مسکن کافی نیست.
از طرفی در شرایطی که بانکها از ترفند پانزی برای پرداخت سود سپرده استفاده میکنند، آیا کشش پرداخت تسهیلات بیشتر را دارند یا خیر؟ این موضوعی چالش برانگیز است و گسترش نیوز برای بررسی بیشتر آن، با مهدی سلطان محمدی کارشناس حوزه مسکن به گفتوگو پرداخته است.
با ما همراه باشید.
با توجه به افزایش نرخ مسکن آیا تسهیلات مسکن بانکها هزینههای خرید خانه را پوشش میدهد؟
تسهیلاتی که بانکها برای خرید مسکن در نظر میگیرند بستگی به منابعی دارد که در اختیار بانک است. با توجه به افزایش شدید نرخ مسکن، این تسهیلات شاید در شهرهای کوچک و مناطق حاشیهای و جنوبی تهران بتواند بخشی از هزینههای خرید خانه را تامین کند اما در شهرهایی مثل تهران به خصوص مناطق مرکزی و شمالی کشور چندان راهگشا نیست. ظرفیت تسهیلات پولی مملکت محدود است و در این شرایط افزایش تسهیلات بانک مرکزی با چاپ پول بیشتر و افزایش نقدینگی امکان خواهد داشت. اما با توجه به این که افزایش نقدینگی به تورم دامن میزند بانک مرکزی برای ارائه پول بیشتر با محدودیت مواجه است. به شکل کلی هیچکس بدش نمیآید نرخ تسهیلات کاهش پیدا کند اما باید به اثرات منفی آن نیز توجه کرد.
گمانه زنیهای افزایش تسهیلات خرید مسکن تا چه میزان واقعیت دارد؟
شاید این تسهیلات افزایش یابد اما افزایش آن محدود خواهد بود. نکته مهم در ارتباط با ارائه تسهیلات این است که میزان تسهیلات باید به نحوی باشد که وام گیرنده بتواند اقساط آن را پرداخت کند. اگر میزان وام افزایش یابد به همان میزان سودی که باید پرداخت کنید نیز افزایش مییابد و بازپرداخت آن برای وام گیرنده چندان ساده نخواهد بود.
منابع تامین تسهیلات از کجا تامین میشود؟و چرا بانک مرکزی خود به شکل مستقیم پرداخت تسهیلات خرید مسکن را بر عهده نمیگیرد؟
به شکل کلی تمام منابعی که بانکها به شکل تسهیلات به مردم میدهند، همان منابعی است که مردم برای دریافت وام به بانکها عرضه کردهاند. اگر بخواهیم تسهیلات بیشتری پرداخت شود باید منابع بیشتری در بانکها سپرده شود. اینکه انتظار داشته باشیم بانک مرکزی خود به شکل مستقیم وارد عمل شود یا بانکها را مجبور به ارائه تسهیلات در این بخش کند چندان کارشناسانه نیست. این راهحل تورم زاست و خود سرمنشاء مشکلات بسیاری است.
آیا افزایش سود سپردهها ارتباطی با افزایش سود تسهیلات بانکها دارد؟
بله ارتباط مستقیم دارد. بانکها با مشکلات بسیاری از جمله بدهی سنگین به بانک مرکزی روبهرو هستند. به شکلی که در بازپرداخت بدهی خود با مشکل روبهرو هستند و برای خروج از این مشکلات ترفند پانزی را پی گرفتهاند.
منظور از ترفند پانزی چست؟
ترفند پانزی، یکی از روشهایی است که بانکها با آن پول میسازند. در این روش بانکها پولی از مردم میگیرند تا با آن سرمایهگذاری کنند و بر اساس قرارداد، در موعد مشخص بانکها باید سودی به مردم بدهند اما با آن پول نمیتوانند سود مورد نظر را برای مردم بسازند راهحلی که استفاده میکنند این است که از مردم سپردههای جدید میگیرند تا با آن، بهره سودهای قبلی را بسازند. به همین ترتیب بدهیهای بانک به مردم انباشته و وضعیت بحرانیتر میشود.
سیستم بانکداری در حالی که از ترفند پانزی برای حل مشکلات خود استفاده میکند، آیا میتواند تسهیلات عادلانهای برای خرید مسکن به مردم ارائه کند؟
سیستم بانکداری در ایران سالهاست درگیر بازی پانزی شده است. سپرده هایی که از مردم میگیرند عمدتا صرف این میشود که بتوانند سود سپردههای را بدهند. با این شرایط چطور میشود بانکها را مجبور کرد وارد بازی واگذاری تسهیلات خرید مسکن شوند؟ آن هم در حالی که بانکها برای دریافت سپرده به مردم التماس میکنند و تلاش میکنند بانرخهای بالای ۲۰ تا ۲۴ درصد سپردههای مردم را جذب کنند. حال باید در نظر داشت وقتی بانک با نرخهای بالای ۲۰ درصد سپرده جذب میکنند، وام هایی که پرداخت میشود، نرخ سود بالاتری خواهد داشت. این وامی نیست که مردم برای خرید مسکن استفاده کنند و کارساز باشند. مگر اینکه بانک مرکزی به عنوان بازیگر یارانه پرداخت کند که این نیز باز تورم زا خواهد بود.
تسهیلات خرید مسکن در آینده افزایش مییابد؟
سیاستگذاران در تلاش هستند تسهیلات خرید مسکن را افزایش دهند. همانگونه که رئیس بانک مرکزی گفت هنوز سقف خاصی برای آن مشخص نشده است. به نظر میرسد با بررسی محدودیتها وام مسکن در مقیاس محدودتر افزایش خواهد یافت.
