در سالهای اخیر دولت امریکا تلاش کرده است تا از طریق محدودیتهای صادراتی نفتی، فشار زیادی به اقتصاد ایران وارد کند. بزرگترین فشار روی اقتصاد ایران در سال ۲۰۱۲ میلادی وارد شد که صادرات نفت ایران را به کمتر از یک میلیون بشکه در روز رساند و باعث شد تا نفت با نرخ بالغ بر ۱۴۰ دلار در روز معامله شود.
گسترشنیوز - این سیاست در سال ۲۰۱۸ دوباره تکرارشد ولی این بار نه تنها نرخ نفت رشد نکرد بلکه ما شاهد افت نرخ نفت در بازار هم بودیم.امریکا در روز ۵ نوامبر سال ۲۰۱۸ میلادی برای چندمین بار از ابزار تحریم نفتی و بانکی علیه ایران استفاده کرد ولی واقعیت این است که تاثیر این ابزار روی اقتصاد ایران در حال کاهش است. زیرا در درجه اول هشت کشور از تحریم خرید نفت معاف شدهاند و این کشورها خریداران عمده و مهم نفت ایران هستند و در درجه دوم ایران با توجه به تجربههای قبلی راهکارهایی برای دور زدن تحریمها در اختیار دارد که میتواند فشار را روی اقتصاد کشور کم کند و در درجه سوم و مهمتر از همه اینکه سهم نفت در کل درآمد صادراتی نفت ایران کاهش یافت و در نتیجه آسیبپذیری اقتصاد ایران در مقابل فشارهای ناشی از تحریم صادرات نفت کمتر شد.
به گزارش بیزینس مانیتور، سهم صادرات نفت به کل درآمد صادراتی ایران طی سالهای اخیر روند کاهشی داشته است به این معنا که ایران از طریق ایجاد تنوع در اقتصاد و سرمایهگذاری در بخشهای دیگر توانسته است به صادرات کالاهای صنعتی و تولیدی دیگری بپردازد و از محل صادرات ان کالاها درآمد زیادی کسب کند. در این شرایط سهم صادرات نفت به کل درآمد صادراتی ایران در ۱۰ ماه اول سال ۲۰۱۸ میلادی به کمتر از ۴۸ درصد رسیده است که در مقایسه با وضعیت کشور در دو دهه قبل وضعیت بسیار مطلوبی است.
طبق این گزارش یک دهه قبل ایران بیش از ۸۰ درصد از درآمد صادراتی خود را از فروش نفت کسب کرده بود ولی هم اکنون توانسته است این سهم را به کمتر از ۴۸ درصد برساند. به همین نسبت آسیبپذیری اقتصاد ایران در مقابل فشارهای خارجی روی صادرات نفت ایران و آسیبپذیری اقتصاد در مقابل نوسانات نرخ نفت کاهش پیدا کرده است. بیزینس مانیتور در این گزارش وضعیت ایران را با کشور روسیه مقایسه کرد و نوشت: در ده ماه اول امسال روسیه تنها ۲۵ درصد از درآمد صادراتی خود را از فروش نفت تامین کرده بود در حالیکه عربستان و کویت به ترتیب ۶۰ درصد و ۶۹ درصد از درآمد صادراتی خود را از فروش نفت تامین کردند. ایران تا از بین بردن آسیبپذیری اقتصادش به نوسانات نرخ نفت فاصله زیادی دارد ولی باید در نظر داشت که گامهای برداشته شده در سالهای اخیر گامهای مثبت و سازندهای بوده است.
بعد از کاهش نرخ نفت درسال ۲۰۱۴ میلادی تمامی کشورهای صادرکننده نفت به فکر کاهش وابستگی به نفت و ایجاد تنوع در اقتصاد افتادند و اغلب ساخت پروژههای تازهای را آغاز کردند. ایران این حرکت را قبل از سال ۲۰۱۴ میلادی و به دنبال تحریم نفتی سال ۲۰۱۲ آغاز کرد و به همین دلیل است که توانسته است جلوتر از دیگر کشورها در این مسیر حرکت کند.
به این ترتیب با کاهش سهم نفت از درآمد صادرات ایران، آسیبپذیری اقتصاد ایران کاهش یافته و تحریمهای نفتی نمیتواند نتیجه مورد انتظار امریکا را برای ایران به همراه داشته باشد.
منبع: ایسنا
