بحث بازگشت کارت سوخت و سهمیه بندی موضوعی است که در روزهای اخیر نگرانیهای متفاوتی را برای اقشار مختلف مردم ایجاد کرده است. طرحی که نمایندگان ملت مشغول بررسی آن هستند و اجرای آن را باعث افزایش درآمدهای کشور و توقف ضربات قاچاق بر بدنه اقتصاد میدانند.
گسترش نیوز: سهمیه بندی سوخت بحث قدیمی در ایران است که نخستین بار از تیر ۸۶ تا خرداد ۹۴ اجرا شد. این طرح با هدف کنترل مصرف، واقعی کردن نرخ و مبارزه با قاچاق آن از مرزهای ایران اجرا شد. به این منظور برای تمامی خودروها کارت هوشمند سوخت صادر گردید و تمامی تلمبههای جایگاههای سوخت مجهز به دستگاههای کارتخوان و پین پد شدند. در سوم خرداد ۹۴ دولت تدبیر و امید با رویکرد تک نرخی کردن این فرآورده سهمیه بندی را متوقف کرد.
اکنون پس از گذشت ۴ سال از توقف این طرح تعدادی از نمایندگان مجلس در هفتههای اخیر بحث بازگشت کارت سوخت را مطرح کردند و دلایل متعددی برای آن اعلام کردند. از جمله هدایت الله خادمی نمیانده ایذه و باغملک که اعتقاد دارد اجرای این طرح مانع قاچاق گسترده میشود و نرخ پایین این فرآورده در داخل انگیزه قوی را برای قاچاق ایجاد کرده که با دو نرخی شدن و افزایش نرخ میتوان در این مسیر مانع ایجاد کرد. البته وی همچنین اشاره کرد اگر نرخ سوخت را افزایش دهیم، بسیاری از صنایع رو به تعطیلی میگذارند و نرخ اقلام مصرفی مردم چندین برابر میشود. بنابراین در این شرایط باید مراقبتها و نظارتها دو چندان شود و افزایش بیابد.
برای اطلاع بیشتر و آگاهی درباره چگونگی این طرح و اثرات آن رئیس کانون جایگاه داران سوخت کشور و رئیس اتحادیه جایگاه داران بنزین نظرات خود را با گسترش نیوز در میان گذاشتند که در ادامه میخوانید...
کارت سوخت نارضایتی عمومی را افزایش میدهد
ناصر رئیس فرد رئیس کانون جایگاه داران سوخت کشور در گفتوگو با گسترش نیوز درباره بحث سهمیهبندی بنزین که این روزها تبدیل به موضوعی اساسی در سطح کلان تصمیم گیری کشور شده است، گفت: نظر ما همان چیزی است که همیشه اعلام کردم. ما مخالف سهمیه بندی و برگشت دوباره کارت سوخت با طرحی که نمایندگان مجلس به آن میپردازند، هستیم.
البته هیچ کس با کنترل و مبارزه با قاچاق مخالف نیست و اتفاقا این روند باید با سرعت انجام شود. بنزین کالای مصرفی و استراتژیکی است که به راحتی از مسیرهای مختلف کشور خارج میشود و زیان بالایی به مجموعه اقتصاد کشور وارد میکند. متاسفانه ما در تعاریف دچار مشکل هستیم و روشهای که مطرح میشود فساد برانگیز و باعث بروز ناهنجاریهای متعدد در مملکت شده است. این موضوع هم برای جایگاه داران و مصرفکنندگان ایجاد مسئله کرده و هم در آینده برای دولت معضل ایجاد خواهد کرد. متاسفانه کسانی که به دنبال اجرای این طرحها هستند قصد رای آوردن در دورههای بعدی انتخابات را دارند و به منافع مردم فکر نمیکنند. این موضوع باعث افزایش نارضایتی در سطح گسترده در جامعه میشود و پیشتر هم شاهد این بودیم که مسئله بنزین تبدیل به نگرانی امنیتی در کشور شده است.
وی ادامه داد: این یک کالای مصرفی بوده ولی آنچه که عادلانه باید توزیع شود نفت است. این منبع خدادادی که سرانه اصلی کشور را تامین میکند و باید در استخراج آن توانمندی داشته باشیم و پس از آن درصدد بهرهمندی از مشتقات و فرآوردههای آن باشیم. ما هم اکنون نفت خام را میفروشیم و با ادعای اینکه ضرر ده بوده میخواهیم نرخ بنزین را افزایش دهیم تا جبران ضرر و زیان ناشی از آن را سامان دهیم. اگر سهمیه بندی را انجام دهیم و جلو فروش و عرضه آزاد آن را بگیریم کسانی که نیازمند هستند آسیب میبینند و انواع روشهای انحرافی را مطابق دوره قبل پیدا میکنند و نیاز خود را مرتفع میکنند با این تفاوت که عدهای و جامعهای را به فساد میکشانند. وقتی رویهای فاسد شد برگرداندن آن به روال قبلی بسیار سخت است. هنوز این روند را در برخی از اماکن و جایگاههای عرضه قابل مشاهده است که دستاورد دورههای قبلی این سیاست هست.
رئیس کانون جایگاه داران سوخت کشور در پاسخ به سوالی درباره دامنه تغییرات نرخ در صورت بازگشت سهمیهبندی گفت: برای جلوگیری از قاچاق سوخت نرخ این کالای مصرفی باید واقعی شود. سهمیهبندی جز اینکه کار قاچاقچی را علاوه بر فساد داخلی و ناهنجاری هموار کند تاثیر دیگری ندارد. برخی میگویند تفاوت نرخ ناشی از آغاز دوباره سهمیهبندی را در یارانه پرداختی جبران میکنیم و با افزایش آن شاهد مشکلات دیگر نبودیم. یارانه گدا پروری است و اجرای آن از سیاستهای نادرست موجود در کشور به نظر میرسد. پیشنهاد میکنم برای واقعی شدن نرخ و جلوگیری از قاچاق یک بار برای همیشه اعلام کنند قصد واقعی کردن نرخ سوخت را داریم تا جاذبه آن از بین رود. سپس مابع التفاوت نرخ را که از حاملهای انرژی بهدست میآید در زیر ساختهای توسعه اقتصادی به کار ببریم نه اینکه جزو هزینهها محسوب کنیم. از این طریق میتوانیم شغل ایجاد کنیم و سرانه جوانان کشور را افزایش دهیم. مهمترین مطلب نظارت است و باید برنامه جامعی برای آن داشته باشیم. به این علت که افزایش نرخ بنزین ۲ درصد در سبد خانوار تاثیر دارد.
سهمیه بندی فشار به مردم است
از سوی دیگر بیژن حاج محمدرضا رئیس اتحادیه جایگاه داران بنزین در پاسخ به سوالات گسترش نیوز درباره این بحث نظرات خود را ارائه داد و بیان کرد: این کار از سوی هر نهاد یا سازمانی حتی خانه ملت صورت بگیرد یک خیانت به مردم است و فقط بازار دلالها و واسطهها را رونق میبخشد.
قبلا در بحث سهمیه بندی آزمون و خطا کردیم و متوجه تاثیرات منفی آن بر اقتصاد کشور بودهایم. آنهایی که ادعا میکنند این طرح برای جلوگیری از قاچاق سوخت در کشور صورت میگیرد در اشتباه هستند به این دلیل که قاچاق در جایگاهها انجام نمیشود و مبادی رسمی و غیر رسمی آن در نقاط دیگری متمرکز است.
رئیس اتحادیه جایگاه داران بنزین ادامه داد: تاثیری که قاچاق بر صادرات و درآمد کشور گذاشته ناشی از نشت جایگاهها نیست. چنانچه اگر جایگاهی بنا باشد در این روند دخالت داشته باشد ظرف کمتر از یک هفته از طریق دوربینها و آمار میزان تحویل سوخت به آنها ردیابی شده و با خاطیان برخورد میشود. لذا باید قاچاق فرآورده را به استثنا نفت گاز محلهای مشخص و سازمان یافتهای دارد که خارج از دایره شهرها است. وقتی کسی در ساحل لوله میکشد و وسط دریا فرآورده را تحویل میگیرد و برای انتقال به نقطهای دیگر بارگیری میکند، این اعمال افراد عادی نیست! یعنی کسانی هستند که دسترسی به منابع و امکانات در سطح بالایی برایشان امکانپذیر است.
وی افزود: قاچاق در حد تحویل یک خودرو نیست و مشکل با ۱۰۰ لیتر و ۳۰۰ لیتر نیست. فکر میکنم سناریو بازگشت کارت سوخت تا آن حد جدی نیست و فعلا فقط در حد صحبت است. یعنی خبر میخواهند دوستان طرح میآورند. دلیلی ندارد که وقتی ما در کمترین حد ممکن مصرف خودروها را داریم و حتی در زمان اوج مصرف با عرضه مشکلی نداریم. الان دیگر مثل سابق نیست که کسی سوئیچ بدهد و بگوید باک ۸۰ لیتری و ۶۰ لیتری را پر کن. سقف مصرف در شرایط فعلی در خودروهای غیر گازسوز ۳۰ لیتر و در گاز سوزها روزانه کمتر از ۱۱ لیتر است. ما در طول شبانه روز ۵ خودرو با درخواست باک پر نداریم. کنترل و فشار بر جایگاهها چیزی را حل نمیکند و تصور من این است که جایگاهها مرجع رد گم کردن و ایجاد انحراف در بحث مبارزه با قاچاق است. ما باید در جاهای دیگری جلوی خروج فرآوردهها را بگیریم.
حاج محمدرضا درباره میزان دریافت سوخت جایگاهها اعلام کرد: برخی از جایگاههای ما در سطح شهر هر سه روز یکبار یک تانکر ۲۰ هزار لیتری دریافت میکنند. بحثی که درباره نرخ جهانی میکنند اصلا ربطی به موضوع کشور ما ندارد. بنزین در امارات سالهاست با نرخ یک درهم عرضه میشود. اصولا نحوه مبارزه با قاچاق این نیست یعنی وقتی که زمینه قاچاق فراهم است در هر جلدی وارد شود کار خود را انجام میدهد بنابراین باید زمینه را از بین ببریم. این مسئله شیطان کارگرها است. به اعتقاد من اقدام به سهمیه بندی فشار بر مردم است و هیچ تاثیری برای کاهش قاچاق ندارد.
