نوسانات نرخ ارز در ماههای گذشته بر بازارهای بسیاری تاثیر مستقیم گذاشته و باعث افزایش نرخ در آنها شده است. عدم تخصیص ارز دولتی به ایرلاینها و فشار اقتصادی ناشی از تحریمها باعث رشد نابسامانیها در این حوزه شده و نارضایتیهای عمومی از قیمتها را افزایش داده است.
گسترش نیوز: از نظر کارشناسان، در ایران ۱۴ ایرلاین ریز و درشت ۳ درصد حجم نقل و انتقالات را به خود اختصاص دادهاند و مابقی مبادلات توسط شرکتهای خارجی صورت میگیرد که در روزهای اخیر با شیب آرامی مشغول تعلیق فعالیتهای خود و ترک بازار ایران هستند.
از میان اروپاییها سه شرکت Air France، British Airways، KLM فعالیتهای خود را متوقف کردند اما همچنان کارگزاران سنتی صنایع هوایی ایران یعنی Turkish Airways، Qatar Airways و هواپیمایی امارات که سهم بیشتری از بازار را در اختیار داشتهاند به فعالیتهای خود ادامه میدهند.
به منظور بررسی تاثیر توقف فعالیت ایرلاینهای اروپایی محمود مهرانپور کارشناس صنعت هوایی در گفتوگو با گسترش نیوز میگوید: ایرلاینها مجبورند قیمتهای خود را افزایش دهند به این علت که خریدها با دلار انجام میشود و از قاعده کلی بازار مستثنا نیست. این مسئله فضایی را برای سه ایرلاین خارجی که در داخل فعالیت عمده دارند باز میکند. منظورم امارات، قطر و ترکیش ایرلاین هست که به راحتی جای خالی سه شرکت اروپایی خارج شده را پر میکنند. باید در نظر داشته باشیم این سه ایرلاین اروپایی ظرفیت زیادی را در بازار داخل اشغال نکرده بودند و وزن زیادی در حملونقل خارجی ایران نداشتند. بنابراین خروج آنها تاثیر جدی ندارد و بیشتر بحثهای سیاسی و اجتماعی را در بر میگیرد.
مهرانپور میافزاید: به نظر من احتمال خروج سه شریک آسیایی صنایع هوایی ایران بسیار کم است. آنها در شرایط تحریم سختتر از این حاضر به از دست دادن بازار ایران نشدند. علیرغم اینکه ما مشکلاتی با ابوظبی داریم اما هواپیمایی امارات به دبی متعلق است و احتمال خروج آن را نیز بسیار پایین ارزیابی میکنم. هر چند باید در نظر داشت که این تصمیمات پیامدهای سیاسی بسیاری دارد اما اهمیت اقتصادی آن چندان قابل اهمیت نیست. در گذشته ایرانیان برای مسیرهای بلند از این خطوط هوایی استفاده میکردند که نرخ آنها در مقایسه با خطوط هوایی آسیایی بیشتر بود اما زمان انتظار کمتری را در مسیرهای پروازی شامل میشد که در شرایط فعلی میتوان پیشبینی کرد مسافران به استفاده از سه فعال آسیایی بازار هوایی ایران روی آورند.
از سوی دیگر حمید نجف کارشناس هوانوردی این موضوع را تابع دو مؤلفه شرایط سیاسی و اقتصادی میداند و با بیان اینکه شرکتهای خارجی به دنبال منافع خود هستند و مسیرهایی که با کاهش مشتری روبهرو شود را بدون توجه به پیامدهای آن در کشور مبدا تغییر میدهند، گفت: اتفاقی که افتاده در ظاهر برای صنعت هوایی ایران یک تهدید محسوب میشود اما میتوان با چند پیشنهاد آن را به فرصت تبدیل کرد. اول اینکه خروج این شرکتها بازاری برای گروههای داخلی به وجود میآورد و شرایط بهرهبرداری آنها را تسهیل میکند. دوم نوسانات نرخ ارز ایران را به مقصدی ثابت و ارزان برای گردشگران منطقه تبدیل کرده و از این طریق میتوان کمک بسیاری به سرانه داخلی کرد و با ایرلاین ایرانی حملونقل آنها را انجام داد البته این ماجرا منوط به برنامههای جذب آنان است.
وی ادامه داد: افزایش قیمتها باعث کاهش استقبال مسافران داخلی شده و بدون شک در توسعه صنایع هوایی و ایرلاینها تاثیر مستقیم خواهد داشت. البته باید در نظر داشت موضوع افزایش نرخ اجتناب ناپذیر است. وقتی شرکتهای هوایی در خط مقدم این نبرد اقتصادی هستند و بیشترین آسیب را از این محل میبینند باید حمایت دولتی وجود داشته باشد تا تبعات منفی آن را بهبود بخشد. صنعت حملونقل ریشه صنایع بسیاری است و دولت باید حمایت خود را بهخصوص در بحث تامین قطعات و لوازم جانبی از این شرکتها ادامه داده و ارز دولتی در اختیار شرکتها بگذارد. چنانچه این شرکتها مجبور به تامین نیازهای خود با قیمتهای واقعی و از بازار آزاد شوند شاهد رکود در این صنعت خواهیم بود. البته شرکتهای هوایی پس از بروز نابسامانی در بازار و کاهش تقاضا با دولت جلساتی برگزار کردند تا تبعات منفی را کاهش دهند. یک شرکت داخلی نمیتواند احتیاجات خود را با نرخ ۱۰.۵۰۰ تومانی پوشش داده و سرویس ۴.۲۰۰ تومانی ارائه دهد. با این رویکرد ممکن است در کوتاه مدت شاهد فعالیت باشیم اما در دراز مدت به توقف یا تعطیلی خواهیم رسید.
