در میان تپه ها و ارتفاعات بخش های شمالی لائوس به دشتی عجیب برمی خوریم که سال ها کوزه های اسرار آمیز و سنگی اش همه باستان شناسان را به فکر فرو برده که چه رازی پشت ساخت آن ها وجود دارد. در این دشت تعداد بسیار زیادی کوزه سنگی وجود دارد که با قدمت طولانی خود سایتی باستانی را شکل داده اند. دشت کوزه ها همه المان های لازم برای به هیجان در آوردن قوه تخیل را دارد، دشتی که مملوء از رمز و رازهای سربه مهر است و تحقیقات زیادی روی آن انجام شده است.
دشت کوزه ها در لائوس در استان شیانگ خوانگ واقع شده است. فلات شینگ خوانگ در انتهای شمالی رشته کوه Annamese Cordillera در منطقه هندوچین قرار گرفتهاست. حفاریها و مطالعات صورت گرفته در دشت خمرهها، قدمت آن را به عصر آهن مرتبط میکند که به این ترتیب، دشت خمرهها یکی از مهمترین سایتهای ماقبل تاریخ در جنوب شرقی آسیا محسوب میشود.
در حال حاضر، ماهیت زبانشناسی فرهنگی مردم شناخته نشده است. باستان شناسان بر این باورند که کوزه ها ۱۵۰۰-۲۰۰۰ سال پیش استفاده می شدند. برخی از آثار حفاری شده به حدود ۵۰۰ سال قبل از میلاد تا ۸۰۰ میلادی برمی گردد. انسان شناسان و باستان شناسان پیش بینی کرده اند که ممکن است کوزه ها به عنوان محل دفن یا شاید ذخیره سازی برای غذا استفاده می شدند.
داستان و افسانه های لائوس می گویند که در سال های بسیار دور، در این منطقه گونه های انسان غول پیکر زنده می کردند که دشت کوزه ها در لائوس برای آن ها بوده اند. افسانه های محلی همچنین می گویند یک پادشاه باستانی به نام خون چئونگ (Khun Cheung) که یک جنگ طولانی و پیروزمندانه در مقابل دشمنانش داشته این کوزه ها را ساخته تا بتواند غنایم جنگی خود را در آن ها نگهداری کند.
