تا یک ماه آینده با انتشار اوراق سلف موازی استاندارد، پروژههای ساختمانی در بورس کالا پیش فروش میشود. در این خصوص امیدنامه اوراق سلف موازی استاندارد توسط شرکت سرمایهگذاری مسکن وابسته به بانک مسکن تهیه و به بورس کالا تحویل شده است. افراد میتوانند در این قالب به صورت متری، مسکن خریداری کنند.
یکی از بازارهای سودده طی یک سال گذشته، بورس کالا بوده است که گوی سبقت را از رقبا ربود؛ البته آمار و ارقام بلند مدت بورس هم نشان میدهد که رشد بیشتری نسبت به بازارهای مسکن، طلا و ارز داشته است. در ماههای اخیر هم شاهد افزایش اقبال به بازار بورس بودهایم و رکورد شکنی هایی در شاخص کل اتفاق افتاد و حتی برای نخستین بار وارد کانال دو میلیونی شد البته بعد از آن بازار با چند اصطلاح به شاخص یک میلیون و ۷۰۰ هزار رسید. با این حال بسیاری از افراد با سرمایههای ریز و درشت در بازار بورس حضور دارند و با گسترش فناوری، بعضاً به طور دائم با موبایلهای خود وضعیت بازار را رصد میکنند. اما تلفیق بورس با حوزه مسکن نگرانی هایی بابت افزایش قیمتها در بازار مسکن ایجاد کرده است.
مطابق این برنامه قرار است نقدینگی ساخت پروژههای ساختمانی و حملونقل از طریق واگذاری برگههای سهام به متقاضیان تامین شود. طبق مدلی که وزارت راه و شهرسازی ارائه کرده پروژهها به صورت متری عرضه خواهد شد و ظاهراً هر سهم به عنوان یک متر مربع در نظر گرفته میشود. به طور مثال برای واحدی در طبقه چهارم یک ساختمان معادل ۱۰۰۰ برگه سهام با قیمت مشخص تعیین میشود. اگر فردی تمام هزار برگه را خریداری کند در پایان پروژه مالک واحد مد نظر خواهد بود.
محمود محمودزاده، معاون وزیر راه و شهرسازی مدتی قبل در این خصوص گفت که بورس مسکن منجر به جذب سرمایههای خرد و رونق ساختوساز خواهد شد. البته این را هم بیان کرد که این بازار سوددهی مناسبی برای سهامداران به دنبال دارد.
از طرف دیگر برخی کارشناسان و نمایندگان مجلس، ورود زمین و ملک در بورس مسکن را عامل افزایش قیمت میدانند. محمدرضا رضایی کوچی، رئیس کمیسیون عمران مجلس در این خصوص میگوید: درحالحاضر بورس وضعیت عادی ندارد و هر چیزی که وارد بورس میشود به دلیل نقدینگی بالا در کشور به قیمت غیر واقعی خرید و فروش خواهد شد.
مصطفی قلی خسروی رئیس اتحادیه مشاوران املاک نیز با رضایی کوچی هم نظر است. خسروی در این باره گفت: سهامدارانی که اقدام به خرید متری مسکن میکنند لزوماً با نیت رونق ساختوساز این اقدام را انجام نمیدهند بلکه به عنوان فعال اقتصادی دنبال سود هستند و این روند منجر به رشد قیمت زمین و مسکن خواهد شد.
به گفته خسروی، مشکل رکود ساختوساز، عدم عرضه در بورس نیست بلکه به نبود رغبت سرمایه گذارب مربوط میشود. به هر حال قیمت مسکن در سالهای اخیر افزایش و توان متقاضیان کاهش یافته است. کاری که دولت و مجلس باید انجام دهند تسهیلگری در حوزه تولید مسکن است تا عرضه با تقاضا متعادل شود.
دبیر کانون انبوهسازان هم در پاسخ به این سوال که تاثیر بورس مسکن در این بازار را چگونه ارزیابی میکنید، اظهار کرد: سالیان سال است که به دلیل ورود دلالان و سفته بازان و همچنین تاثیرپذیری از بازارهای موازی، قیمت مسکن صعودی بوده اما انواع و اقسام مالیات برای سازندگان وضع شده و دولتها با این اقدام مسکن گران را گرانتر کردند.
فرشید پورحاجت تاکید کرد: ورود بورس به حوزه مسکن کار بسیار سختی است که کنترلی هم بر روی آن نخواهد بود. تنها نسخه ساماندهی بازار مسکن، تعادل بخشی به نظام عرضه و تقاضاست. دولت باید زمین مناسب را برای ساخت مسکن ارزان قیمت به بخش تولید مسکن اختصاص دهد. مجلس نیز قوانین رکودزا را اصلاح کند. تقویت قدرت خرید مردم از طریق حمایتهای مالی و پرداخت تسهیلات مناسب نیز در دستور کار قرار گیرد. در آن صورت مسکن از کالای سرمایهای به کالای مصرفی تغییر ماهیت میدهد و قیمتها پایین خواهد آمد.
به گفته پورحاجت، فروش متری مسکن در جهت تقویت بنگاههای تولیدی مسکن خواهد بود نه اینکه به خانه دار شدن مردم بیانجامد. نمونه این تجربه را در شاندیز داشتیم که نتایجش را هم دیدیم.
با وجود این مخالفت ها، مسئولان وزارت راه و شهرسازی و سازمان بورس بر این اعتقادند که با ایجاد بورس مسکن به عنوان یک بازار پیش نگر، امکان تامین مالی و پوشش ریسک نوسان قیمتها فراهم میشود.
استفاده از اوراق سلف استاندارد موازی در بازار املاک با هدف جذب منابع مالی و پیش فروش مسکن با امکان قراردادهای ثانویه، از مزیت ابزارهای مالی بازار بورس برای ایجاد بازارهای پیش نگر استفاده خواهد شد.
