بمب ساعتی پنهان در دل اقتصاد ایران | به نقطه انفجار نزدیک می‌شویم
در حالی‌که اقتصاد ایران با بحران‌هایی نظیر تورم افسارگسیخته، بیکاری گسترده، ناترازی یارانه‌ها و فشار فزاینده بر خدمات عمومی دست‌وپنجه نرم می‌کند، حضور گسترده و خارج از کنترل اتباع خارجی، به‌ویژه مهاجران غیرقانونی، به بحرانی چندوجهی بدل شده که پیامدهای اقتصادی، اجتماعی و امنیتی آن به شکل ملموسی در حال نمایان شدن است. بر اساس آمار رسمی و برآوردهای غیررسمی، شمار اتباع خارجی در ایران از ۶ میلیون نفر فراتر رفته و برخی منابع از حضور بیش از ۸ میلیون مهاجر، عمدتاً فاقد مدارک قانونی، خبر می‌دهند؛ افرادی که بی‌آن‌که در سامانه‌های رسمی کشور ثبت شده باشند، از یارانه‌های سنگین دولتی در بخش‌هایی همچون نان، سوخت، انرژی و بهداشت بهره‌مند می‌شوند. به گفته حمید حاج‌اسماعیلی، کارشناس حوزه کار، این وضعیت نه‌تنها به تعمیق مشکلات مالی دولت انجامیده، بلکه با ایجاد رقابت ناسالم در بازار کار، تضعیف حقوق نیروی کار داخلی، فشار مضاعف بر زیرساخت‌های شهری و روستایی و افزایش تهدیدات امنیتی، نارضایتی عمومی را به‌شدت افزایش داده است.
ایران در شرایطی با بحران‌های اقتصادی متعددی نظیر تورم بالا، ناترازی یارانه‌ها، بیکاری فراگیر و فشار فزاینده بر خدمات عمومی مواجه است که حضور میلیونی اتباع خارجی، به‌ویژه مهاجران غیرقانونی، به یک چالش جدی و پیچیده بدل شده است. برآوردهای غیررسمی حاکی از آن است که بیش از ۸ میلیون تبعه خارجی فاقد مجوز در کشور حضور دارند که بدون ثبت رسمی، از منابع عمومی و یارانه‌های دولتی بهره‌مند می‌شوند. حمید حاج‌اسماعیلی، کارشناس حوزه کار، این وضعیت را نه‌تنها یک تهدید اقتصادی، بلکه بحران‌آفرین در عرصه‌های اجتماعی و امنیتی توصیف می‌کند.
آمار اتباع خارجی در ایران
براساس اعلام رئیس مرکز امور اتباع وزارت کشور، در حال حاضر حدود ۴ میلیون تبعه خارجی غیرمجاز در ایران ساکن هستند، اما مجموع تعداد اتباع خارجی، طبق آمار رسمی، به ۶.۱ میلیون نفر می‌رسد و گزارش‌های غیررسمی این رقم را تا بیش از ۸ میلیون نفر نیز برآورد می‌کنند. این افراد اغلب بدون دریافت مجوز قانونی یا ثبت در سامانه‌های دولتی، از یارانه‌های گسترده کشور در حوزه‌هایی مانند نان، انرژی، سوخت و سایر منابع عمومی بهره‌مند می‌شوند.
فشار اتباع غیرقانونی بر منابع عمومی
حاج‌اسماعیلی با اشاره به یارانه‌های سنگین دولت در حوزه‌هایی مانند نان، انرژی و ارزاق عمومی، هشدار داد: «میلیون‌ها تبعه خارجی غیرمجاز از یارانه‌های نان، آب، برق، گاز و سوخت بهره‌مند می‌شوند، بدون اینکه در سامانه‌های رسمی ثبت شده باشند. این موضوع پایداری مالی کشور را تهدید می‌کند.»
وی با انتقاد از عدم تحقق وعده‌های دولت چهاردهم برای ساماندهی اتباع غیرمجاز، گفت: «هیچ نشانه‌ای از اجرای برنامه‌های بازگرداندن اتباع به کشورهای مبدأ دیده نمی‌شود و حضور آن‌ها در شهرها و روستاها پررنگ‌تر شده است.»
تأثیر بر بازار کار
حاج‌اسماعیلی اظهار داشت: «فعالیت بیش از ۳ میلیون تبعه خارجی در بازار کار ایران، در حالی که نرخ بیکاری جوانان و فارغ‌التحصیلان بالاست، رقابت ناسالمی ایجاد کرده است. کارفرمایان به دلیل دستمزد پایین، از نیروی کار مهاجر استفاده می‌کنند که حقوق نیروی کار ایرانی را تضعیف می‌کند.»
وی افزود: «ازدحام در شهرها، فشار بر خدمات عمومی و منابع آب و غذا، و تهدیدات امنیتی ناشی از عدم شناسایی هویت اتباع، نارضایتی عمومی را افزایش داده است.»
مقایسه نادرست با آمریکا
حاج‌اسماعیلی مقایسه حضور اتباع در ایران با سیاست‌های مهاجرتی آمریکا را «مغلوط» خواند و گفت: «آمریکا مهاجران را با قوانین سختگیرانه و بررسی مهارت‌ها می‌پذیرد، اما در ایران، اتباع بدون کنترل وارد می‌شوند و اکثراً فاقد مهارت‌اند.»
وی تأکید کرد: «دولت باید ساماندهی اتباع غیرقانونی را در اولویت قرار دهد. اخراج مهاجران غیرقانونی و محدودسازی ورود اتباع فاقد شرایط، برای حفظ منافع ملی ضروری است.»
ارسال نظر