صادرات‌مان فقط خام‌فروشی نباشد

بهنام ملکی / اقتصاددان

امروزه شرایط ایجاب می‌کند برای توسعه اقتصاد کشور، به مقوله صادرات توجه ویژه‌تری شود. به عبارتی یکی از راهکارهای اساسی برون‌رفت از چالش‌های فعلی اقتصاد، همین بحث توسعه صادرات در کشور است. البته وقتی صحبت از توسعه صادرات می‌شود، منظور فقط صادرات خام، سنتی، مبتدی و... نیست، بلکه ما باید صادرات تولیدات مدرن، نوین، صنعتی، دانش‌بنیان و موارد مشابه را در کشور توسعه دهیم و مسیر را برای این بخش فراهم کنیم. بنابراین اگر هدف این است که تولید را از خفگی نجات دهیم و زمینه رشد این بخش را فراهم کنیم، باید بازارهای فروش تولیدات داخلی‌مان را گسترش دهیم و زمینه ورود به بازارهای جهانی را فراهم کنیم. به نظر می‌رسد که مشکل اصلی ما درحال‌حاضر مشکل تولید در کشور نیست، بلکه مشکل نبود بازارهای فروش تولیدات داخلی کشور است. درحال‌حاضر بازار داخلی برای فروش تولیدات کشور محدود است و برای اینکه تولید رونق بگیرد، باید این تولیدات به یک فضای جدیدتری برسد. به عبارتی آبی که در اختیار تولید است، کم است و این مهم باعث از بین رفتن‌شان می‌شود. بنابراین در چنین شرایطی باید توسعه صادرات را در کشور به عنوان یک راهبرد برای خروج از مشکلات اقتصادی، بحران بیکاری، رکود و مواردی از این دست قلمداد کنیم و در راستای گسترش بازارهای صادراتی کشور در فضای بین‌المللی گام برداریم. وقتی این اصل را بپذیریم که در گام بعدی باید برای نحوه صادرات‌مان برنامه‌ریزی داشته باشیم، یکی از راهکارهای سنتی و شناخته‌شده در این راستا که می‌تواند زمینه افزایش صادرات را در کشور فراهم کند، بحث تامین مالی و حمایت‌های بانکی است. برای دستیابی به موفقیت‌های بیشتر در این حوزه، سیاست‌های حمایتی باید مناسب باشد و بخشی از این حمایت‌ها بر عهده نظام بانکی کشور است که باید با تدابیر لازم به این بخش ورود کند. تولید باید از تسهیلات بانکی با سود کم، بهره ببرد و از شرایط آسان‌تری برخوردار شود تا بتواند در یک مسیر هموار، کالای تولیدی‌اش را به بازارهای خارجی برساند. به طور حتم اگر این اقدام انجام نشود، نمی‌توان انتظار نتیجه مطلوب در این بخش را داشت. اینکه بانک‌ها با شرایط سخت و نرخ سود بالا از این بخش حمایت کنند، توجیهی ندارد و نمی‌تواند زمینه توسعه صادرات را در کشور فراهم کند. حمایت بانک‌ها از بخش تولید، صنعت و صادرات غیر قابل انکار است و باید این مهم در کشور ما انجام شود. ضمن اینکه سایر نهادها و سازمان‌های ذی‌ربط نیز باید در هموارسازی مسیر توسعه صادرات نیز اقدامات لازم را انجام دهند و در نهایت با بهبود روابط و تعاملات ایران با سایر کشورها نیز این زمینه بیش از گذشته فراهم شود.