برنج پاکستانی ارزان‌تر از همیشه در راه بازار ایران؛ توافق امضا شد
توافق تازه ایران و پاکستان برای صفر کردن تعرفه تجاری بیش از ۹۰ درصد کالاها، موجی از امید و نگرانی را همزمان در بازار ایران ایجاد کرده است؛ اقدامی که می‌تواند صادرات صنعتی کشور را جهش دهد اما در مقابل، برخی کشاورزان از احتمال افزایش واردات بی‌رویه محصولاتی مانند برنج و میوه‌های پاکستانی ابراز نگرانی کرده‌اند.
توافق اقتصادی جدید میان ایران و پاکستان مبنی بر صفر شدن تعرفه تجاری ۹۰ درصد کالاهای مبادله‌شده بین دو کشور، واکنش‌های متفاوتی را در داخل ایران برانگیخته است. فعالان حوزه صادرات این تصمیم را یک فرصت کم‌نظیر برای توسعه تجارت می‌دانند، اما بخشی از کشاورزان نگران ورود گسترده محصولات پاکستانی مانند برنج و میوه هستند؛ محصولاتی که در صورت نبود نظارت مؤثر، می‌تواند بازار داخلی را تحت فشار قرار دهد.
جزییات توافق؛ حذف تعرفه ۹۰ درصد کالاها
محمدعلی دهقان‌دهنوی – رئیس سازمان توسعه تجارت ایران – در جریان نشست مشترک با مقامات پاکستانی اعلام کرد براساس توافقات به‌دست‌آمده، تعرفه گمرکی بیش از ۹۰ درصد کالاهای تجاری میان دو کشور به صفر می‌رسد. این تصمیم در ادامه مذاکرات اخیر مقامات تهران و اسلام‌آباد و در حضور رئیس مجلس شورای اسلامی اتخاذ شده است؛ مذاکراتی که با هدف سرعت‌بخشیدن به روند مبادلات، کاهش موانع گمرکی و توسعه تجارت رسمی انجام شده است. کارشناسان معتقدند اجرای این توافق می‌تواند زمینه کاهش قاچاق کالا و گسترش تجارت قانونمند را فراهم کند.
در دیدار دهقان‌دهنوی با احمد فیض – رئیس سازمان توسعه تجارت پاکستان – نیز تأکید شد که در قالب موافقتنامه تجارت آزاد، تعرفه گمرکی بیش از ۹۰ درصد کالاها صفر خواهد شد. او همچنین گفت دولت پاکستان تعهد داده است تعرفه‌های غیرگمرکی باقی‌مانده را طی سه تا پنج سال آینده حذف کند.
فرصت‌های صادراتی و دغدغه کشاورزان
براساس تحلیل‌های اقتصادی، صفر شدن تعرفه‌ها می‌تواند صادرات ایران در بخش‌های صنعتی، پتروشیمی، مصالح ساختمانی و مواد غذایی را افزایش دهد. در مقابل، پاکستان قادر خواهد بود محصولات کشاورزی و دامی بیشتری وارد بازار ایران کند. این موضوع در راستای سیاست ایران برای تقویت تجارت منطقه‌ای و همکاری با کشورهای همسایه ارزیابی می‌شود.
با این حال، موضوع مهمی که هنوز از سوی مقامات اعلام نشده، فهرست دقیق کالاهای مشمول تعرفه صفر است. نگرانی اصلی در حوزه کشاورزی مربوط به محصولاتی همچون میوه، چای و به‌ویژه برنج است؛ کالایی که همیشه درباره تأثیر واردات آن بر تولید داخلی اختلاف نظر وجود داشته است.
عبدالحکیم ریگی میرجاوه – رئیس اتاق مشترک ایران و پاکستان – پیش‌تر در جلسه‌ای با دهقان‌دهنوی گفته بود برنج پاکستانی در جنوب ایران با استقبال خوبی مواجه است و می‌تواند به کنترل قیمت‌ها کمک کند. اما کارشناسان کشاورزی هشدار داده‌اند که واردات بدون تعرفه ممکن است فشار زیادی بر تولیدکنندگان داخلی وارد کند. در مقابل، برخی تحلیلگران معتقدند کاهش تعرفه‌ها می‌تواند به تعادل قیمت‌ها و کاهش فشار تورمی بر خانوارها کمک کند.
در مجموع، توافق جدید ایران و پاکستان یک گام مهم در مسیر گسترش همکاری‌های تجاری دو کشور است، اما نحوه اجرای آن، شفافیت فهرست کالاهای مشمول و میزان نظارت بر واردات تعیین خواهد کرد که این تصمیم چه تأثیری بر بازار، تولید داخلی و معیشت مردم خواهد گذاشت.
