پشت پرده جدید از حادثه بندر شهید رجایی؛ خسارت ۲۰ میلیارد تومانی فقط به یک شرکت!

حادثه انفجار بزرگ در بندر شهید رجایی یکی از سنگین‌ترین حوادث صنعتی در سال‌های اخیر ایران به شمار می‌رود که خسارت‌های قابل توجهی به زیرساخت‌ها و فعالیت‌های تجاری وارد کرد. این انفجار باعث تخریب بخش‌هایی از تجهیزات بندری، توقف موقت عملیات تخلیه و بارگیری و اختلال در جریان تجارت خارجی کشور شد و نگرانی‌های جدی برای فعالان اقتصادی ایجاد کرد.

مدیرعامل شرکت ستاره دریایی آرتا با بیان مشکلات حوزه حمل‌ونقل دریایی تصریح کرد که کمبود زیرساخت‌ها و تجهیزات در بنادر، محدودیت‌ها و سخت‌گیری‌های صادرات و واردات، رقابت ناعادلانه و بلاتکلیفی تجار پس از حادثه انفجار بندر شهید رجایی، از مهم‌ترین چالش‌های فعالان این صنعت به شمار می‌رود. او افزود که این مسائل مانع بهره‌برداری کامل از ظرفیت‌های گسترده ایران در حوزه کشتیرانی شده و رشد و شکوفایی صنعت دریایی کشور را محدود کرده است.

محمد توماری، مدیرعامل شرکت ستاره دریایی آرتا، در معرفی این شرکت گفت: «این مجموعه حدود یک سال و نیم پیش تأسیس شد، اما تجربه شخصی من در حوزه کشتیرانی بیش از ۱۵ سال است و پیش از دوران تحریم در خطوط اصلی فعالیت می‌کردم. با توجه به این سابقه طولانی و همراهی دوستان، تصمیم گرفتیم شرکت ستاره دریایی آرتا را راه‌اندازی کنیم.»

وی افزود: دفتر مرکزی در تهران قرار دارد و شعبه دیگری هم در بندرعباس فعال است. همچنین یک شرکت دیگر به نام "کراسینگ کولیر" در دبی داریم. در دفتر تهران حدود ۱۸ نفر مشغول هستند و  در بندرعباس ۴ تا ۵ نفر و در دبی نیز چهار نفر فعالیت می‌کنند. علاوه بر این، در بخش پورت و انبار دبی نیز نزدیک به ۱۷ الی ۱۸ نفر همکاری دارند.

مدیرعامل شرکت "ستاره دریایی آرتا" با اشاره به وضعیت فعالیت‌های بازرگانی گفت: شرکت ما هم در حوزه صادرات و هم واردات فعال است. البته بنده شخصاً در بخش صادرات متمرکز هستم و تیم فروش هم واردات را پیش می‌برد. ایران به دلیل برخورداری از معادن و منابع غنی همواره در صادرات وضعیت خوبی داشته است.

او ادامه داد: با این حال، مشکلاتی نظیر ایرادات کارت بازرگانی، الزام بازگشت ارز صادراتی و سخت‌گیری‌های متعدد، صادرکنندگان را با چالش جدی روبه‌رو کرده است و همین موضوع باعث شده حجم صادرات نسبت به سال‌های گذشته کاهش یابد یا با سختی زیاد انجام شود.

توماری در خصوص مشکلات حوزه کاری خود اظهار کرد: در حوزه واردات نیز بازرگانان با مشکلات متعددی از جمله ثبت سفارش و ممنوعیت‌های ناگهانی روبه‌رو هستند. این مسائل سبب شده برخی شرکت‌های بزرگ بازرگانی از ادامه فعالیت منصرف شوند و حتی کل کسب‌وکار خود را متوقف کنند.

بنادر فاقد زیرساخت‌های مناسب هستند

مدیرعامل "ستاره دریایی آرتا" با انتقاد از وضعیت بنادر کشور گفت: در حال حاضر در بنادر مختلف کشور از جمله بندرعباس، شهید رجایی، باهنر، چابهار، امام خمینی، بوشهر و خرمشهر فعالیت داریم. بندر چابهار پتانسیل بالایی دارد که می‌تواند به هاب صادراتی تبدیل شود، اما زیرساخت‌های کافی در آن وجود ندارد. تجهیزات، محوطه‌های استافینگ و امکانات لازم برای بارگیری کانتینرها محدود است.

وی افزود: به‌عنوان مثال، در شرایط نرمال روزانه ۲۰۰ کانتینر باید استافینگ یا بارگیری شود اما به دلیل نبود تجهیزات، این رقم به ۱۵ تا ۲۵ کانتینر کاهش یافته است؛ یعنی یک‌دهم ظرفیت واقعی.

حادثه بندر شهید رجایی و بلاتکلیفی تجار

توماری در ادامه با اشاره به حادثه انفجار اخیر در بندر شهید رجایی اظهار کرد: متأسفانه در این حادثه علاوه بر جان باختن هموطنان، بسیاری از کانتینرها آسیب دیدند. ۵۳ کانتینر متعلق به ما نیز دچار خسارت شد و حدود ۲۰ میلیارد تومان هزینه به شرکت وارد شد. اما نه مشتری، نه خطوط کشتیرانی و نه اداره بنادر تاکنون مسئولیت نپذیرفته‌اند و بیمه هم این خسارت را به دلیل غیرمنتظره بودن نپذیرفته است. ما سه ماه است که بلاتکلیف مانده‌ایم.

مدیرعامل "ستاره دریایی آرتا" افزود: یکی از مشکلات اساسی، نبود قوانین الزام‌آور و رقابت ناسالم میان شرکت‌های کشتیرانی است. اگر قوانین به‌گونه‌ای وضع شود که همه صادرات و واردات از فیلتر بیمه تضمینی انجمن کشتیرانی عبور کند، بسیاری از مشکلات رفع خواهد شد.

او در پایان گفت: ناوگان کشتیرانی کشور نیازمند نوسازی جدی است. چه در بخش کشتی‌های کانتینری و چه کشتی‌های باری، امکانات کافی وجود ندارد و این امر موجب افزایش وابستگی و رانت شده است. متأسفانه همین رانت‌ها موجب شده شرکت‌های کوچک و متوسط نتوانند به سهم واقعی خود در بازار برسند و انرژی و انگیزه فعالان کوچک‌تر به مرور از بین برود.