چیخانچین ضمن تقدیر از ابتکار و فعالیت‌های جمهوری اسلامی ایران در نشست‌های گروه اوراسیا، آمادگی خود را برای تبادل تجربه و ارائه مشورت‌های فنی به ایران اعلام کرد تا حضور کشور در این گروه تقویت شود. در همین حال، هیات اقتصادی لرستان در روسیه ظرفیت‌ها و فرصت‌های همکاری با استان‌های مختلف این کشور را بررسی کرد.

در حالی که اقتصاد ایران با محدودیت‌های بانکی، دشواری در نقل‌وانتقال ارز و کمبود سرمایه‌گذاری خارجی دست‌وپنجه نرم می‌کند، بحث پیوستن دوباره به گروه ویژه اقدام مالی (FATF) بار دیگر به صدر گفت‌وگوهای سیاسی و اقتصادی بازگشته است؛ نهادی که ماندن در فهرست سیاه آن، به معنای ادامه انزوای مالی و عقب‌ماندن از تعامل با نظام پولی جهانی است.

گروه ویژه اقدام مالی (FATF) در تازه‌ترین اجلاس خود فهرست سیاه و خاکستری کشورها را تا اکتبر ۲۰۲۵ منتشر کرد؛ فهرستی که همچنان شامل ۲۳ کشور است. در این میان، ترکیه و آفریقای جنوبی به دلیل اجرای اصلاحات گسترده طی سه سال گذشته از فهرست خاکستری خارج شدند. ترکیه که در سال ۲۰۲۱ به دلیل ضعف نظارت بر حوزه‌های غیربانکی وارد این فهرست شده بود، با اصلاحات سریع و منسجم توانست در ژوئن ۲۰۲۴ رسماً از آن خارج شود.

رئیس مرکز اطلاعات مالی با بیان اینکه هر اقدامی که ایران انجام می‌دهد، برای تأیید FATF باید از سوی حداقل پانزده کشور عضو مورد پذیرفته شود، گفت: در نشست اخیر حتی کشورهای دوست،حاضر نبودند همین گام محدود ایران را تأیید کنند.

کامران ندری، اقتصاددان، با اشاره به تفاوت شرایط امروز با دوران دولت روحانی، تأکید کرد که تصویب قانون CFT به‌تنهایی برای خروج ایران از لیست سیاه FATF کافی نیست. او معتقد است که تحریم‌های سازمان ملل، فعال شدن مکانیسم ماشه و عدم اجرای کامل تعهدات گذشته، مسیر تعامل با FATF را دشوارتر از قبل کرده‌اند.

گروه ویژه اقدام مالی (FATF) در تازه‌ترین بیانیه خود اعلام کرده ایران تا زمان اجرای کامل برنامه اقدام، همچنان در فهرست کشورهای با ریسک بالا باقی خواهد ماند. هادی خانی، دبیر شورای عالی پیشگیری و مقابله با جرایم پولشویی و تأمین مالی تروریسم، در توضیح چرایی ماندن ایران در لیست سیاه FATF، اعلام کرد که از ۴۱ بند برنامه اقدام کشور تنها ۱۷ بند اجرا شده و اجرای کامل کنوانسیون‌های پالرمو و CFT هنوز با چالش‌هایی روبه‌روست. او همچنین تاکید کرد تعامل با FATF، نه امتیاز به این نهاد بلکه ضرورت حفظ اعتبار و کاهش هزینه‌های مالی و اقتصادی ایران در عرصه جهانی است.

در حالی که ایران با تصویب پالرمو و CFT گام نخست خروج از لیست سیاه FATF را برداشته، رئیس مرکز اطلاعات مالی از تمرکز این نهاد بر اثبات اجرایی بودن اصلاحات قانونی خبر داد و تأکید کرد تعاملات تازه تهران با FATF روزبه‌روز گسترش می‌یابد، در عین حال بیانیه اخیر این گروه درباره تحریم‌های مکانیسم ماشه را صرفاً اجرای قطعنامه‌های قدیمی شورای امنیت دانست.

استاندار گیلان با اشاره به تصویب مشروط CFT توسط مجمع تشخیص مصلحت نظام، این اقدام را گامی هوشمندانه در شرایط فعال شدن مکانیسم ماشه دانست. او تأکید کرد که پیوستن به این کنوانسیون، ضمن کاهش هزینه‌های تجاری برای ایران، کشورهای دوست را از تنبیه به دلیل همکاری با ایران نجات می‌دهد و مانعی داخلی را در برابر تحریم‌های ظالمانه برمی‌دارد.

مکانیسم ماشه، سازوکاری حساس در برجام، امکان بازگشت سریع تحریم‌های لغوشده شورای امنیت را بدون نیاز به رأی‌گیری فراهم می‌کند. در این میان، ایران با تودیع سند پالرمو و تدوین برنامه ملی مبارزه با پول‌شویی و تأمین مالی تروریسم، گام‌های مهمی برای خروج از لیست سیاه FATF برداشته است تا تأثیرات این مکانیسم را کاهش دهد.

پس از شش سال دوری از مذاکرات مستقیم، گروه ویژه اقدام مالی (FATF) ایران را برای گفت‌وگو در مادرید دعوت کرده است تا راه‌های خروج از لیست سیاه و تعلیق اقدامات مقابله‌ای بررسی شود. اما آیا ایران می‌تواند موانع داخلی، از اختلافات مجلس و دولت تا تصویب لوایح باقی‌مانده، را پشت سر بگذارد؟ کارشناسان معتقدند این مسیر نه‌تنها زمان‌بر است، بلکه هنوز در مراحل ابتدایی خود متوقف مانده است.

در آستانه مذاکرات سرنوشت‌ساز ایران با گروه ویژه اقدام مالی (FATF) در مادرید، فعالان اقتصادی و اعضای اتاق بازرگانی ایران بر ضرورت پذیرش استانداردهای بین‌المللی برای تسهیل تجارت و کاهش هزینه‌های مبادلات تأکید دارند. این مذاکرات که پس از تصویب کنوانسیون پالرمو و دعوت رسمی از هادی خانی، دبیر شورای عالی پیشگیری و مقابله با پولشویی، برگزار می‌شود، می‌تواند راه را برای خروج ایران از لیست سیاه FATF و عادی‌سازی روابط اقتصادی هموار کند.

رئیس کمیسیون سرمایه‌گذاری و تأمین مالی اتاق بازرگانی ایران تأکید کرد که پذیرش FATF می‌تواند هزینه‌های مبادلات تجاری ایران را کاهش داده و راه را برای ارتباط بانکی با جهان هموار کند. در شرایطی که تحریم‌های آمریکا همچنان سایه‌ای سنگین بر اقتصاد ایران دارد، پیوستن به کنوانسیون‌های بین‌المللی می‌تواند مسیر تجارت، سرمایه‌گذاری خارجی و حتی واردات کالاهای ضروری مانند دارو را تسهیل کند.

بهنام ملکی، کارشناس اقتصادی، با اشاره به دعوت اخیر گروه ویژه اقدام مالی (FATF) از ایران برای ارائه اطلاعات بیشتر، این اقدام را نشانه‌ای از بهبود تعاملات مالی ایران با جهان دانست. او تأکید کرد که پیوستن به FATF می‌تواند از سوءاستفاده صرافی‌های واسط در کشورهایی مانند ترکیه و امارات جلوگیری کرده و مبادلات تجاری ایران را امن‌تر و کارآمدتر کند.

رئیس گروه ویژه اقدام مالی FATF در پاسخ به نامه رئیس مرکز اطلاعات مالی درباره تعلیق عضویت آمریکا و رژیم اسرائیل در این نهاد اعلام کرد که این درخواست را مورد توجه قرار خواهد داد.

رئیس مرکز اطلاعات مالی و دبیر شورای عالی پیشگیری و مقابله با جرایم پولشویی و تأمین مالی تروریسم در نامه‌ای خطاب به رئیس گروه ویژه اقدام مالی FATF خواستار تعلیق عضویت آمریکا و رژیم اسرائیل در این گروه به دلیل نقض آشکار معاهدات بین‌المللی و تخطی از اهداف و استانداردهای FATF شد.

در سال‌های اخیر، تحریم‌ها تنها عامل محدودیت تجارت نبوده‌اند؛ بلکه شکل‌گیری رانت‌های پنهان و سوءاستفاده عده‌ای خاص از سازوکارهای معیوب اقتصادی، مسیر تجارت آزاد را به انحصار و فساد کشانده است. ورود مجدد به فضای رقابتی و شفاف، نه‌تنها لازمه نجات اقتصاد، بلکه شرط توسعه عدالت در بهره‌مندی از فرصت‌های تجاری است.

سعید تاجیک، عضو هیأت نمایندگان اتاق بازرگانی تهران، با تأکید بر لزوم اصلاح سیاست‌های مالی کشور و خروج از لیست سیاه FATF گفت: نبود ارتباط بانکی شفاف و رسمی باعث افزایش هزینه‌های غیرمستقیم بر اقتصاد کشور شده و فعالیت‌های تجاری را دشوارتر کرده است. در دنیای امروز، نظام بانکی بین‌المللی یک زیرساخت حیاتی برای تجارت و توسعه اقتصادی محسوب می‌شود. اتصال مجدد ایران به این سیستم می‌تواند بسیاری از مشکلات تجاری و اقتصادی را کاهش دهد و زمینه‌ساز رونق بیشتر کسب‌وکارها شود.

اینطور که پیداست میرسلیم به تنهایی تکلیف FATF را مشخص کرده است.

عضو هیئت رییسه مجلس شرط پیوستن ایران به FATF را ایجاد تغییرات و در نظر گرفتن منافع جمهوری اسلامی ایران اعلام کرد.

جمعی از نمایندگان مجلس در نامه‌ای به رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام تاکید کردند که پذیرش FATF هیچ فایده‌ای برای ایران ندارد و مشکلات امنیتی برای کشور ایجاد می‌کند.