اما و اگرهای بیمه سفر در ایران
نبود بیمه سفر برای گردشگری بهویژه در صورت وقوع حادثه یکی از مواردی است که میتواند تصویر امن ایران را در ذهن گردشگران خارجی مخدوش کرده و آنها را برای همیشه از کشورمان فراری دهد.
به گزارش پایگاه خبری گسترش، روزنامه گسترش تجارت نوشت: منشور حقوق مسافر نیز که چندی پیش ابلاغ شد، علاوه بر بند نخست که دریافت خدمات مطلوب گردشگری را حق گردشگر دانسته، در بند سوم به صراحت درباره اینکه اطلاعات سفر باید به طور مطلوب و کافی در اختیار گردشگر قرار گیرد، سخن گفته و به طور مشخص، به شیوه ارائه خدمات بیمهای اشاره کرده است. بیمه یکی از اجزای جداییناپذیر مسافرت است. براساس آنچه دفاتر خدمات مسافرتی معتبر عمل کرده و میگویند، در ایران و برای مسافرانی که به خارج از ایران میروند نیز این ضرورت در سفر وجود دارد، اما اینکه مسافر تا چه اندازه از خدمات این بیمهها بهرهمند میشود، در موارد گوناگون نارضایتیهایی به دنبال داشته است. یکی از عوامل مهم در رشد و توسعه صنعت گردشگری، بیمه گردشگر در طول سفر است. سفر پیوسته با ترس و نگرانی همراه است؛ ترس از ورود و اسکان در محیطهای ناآشنا، تاخیر در حرکت وسایل نقلیه و از دست دادن مسیرهای بعدی، ابتلا به بیماری، وقوع حوادث و رخدادهای غیرمترقبه و دهها عامل دیگر، همگی موجب نگرانی و دلهره مسافر میشود؛ از این رو تامین امنیت جانی و مالی و اطمینان بخشی به او درباره جبران خسارتهای احتمالی، گردشگر را هنگام سفر آسودهخاطر میکند. بیمه سفر در مبدا و مقصد به گفته فعالان گردشگری شرایط بیمه سفر در ایران هنوز در ابهام است اما بهطور کلی روند بیمه سفر به این گونه است که گردشگر خارجی در کشور مبدا بیمه سفر را خریداری کرده و در کشور مقصد نیز آژانس گردشگری برگزارکننده تور ورودی، متعهد میشود طی سفر، گردشگران خارجی را بیمه کند. مجتبی برزویی، راهنمای فرانسوی و انگلیسی زبان اظهار کرد: گردشگران ورودی از سوی آژانس گردشگری و نهاد گردشگری مربوط در کشور مقصد بیمه سفر دریافت میکنند و هنگام ورود به ایران نیز آژانس گردشگری متولی تور، بیمهای را برای گردشگران در نظر میگیرد. او افزود: بیمه سفر مربوط به بیماریها و حوادث است اما مشکل اصلی اینجاست که بروکراسی اداری و کاغذبازی در ایران زمانبر بوده و موجب میشود صدور بیمه، مدت زمان بسیاری طول بکشد. مراحل صدور بیمه سفر برای گردشگران ورودی، زمانبر بوده و زمان صدور آن همواره در هالهای از ابهام قرار دارد. برزویی با اشاره به تفاوتهای بیمه سفر در ایران و دیگر کشورها اظهار کرد: در سفری شهرداران شهرهای مختلف کشور را به سفر آلمان برده بودم که یکی از شهردارها از تخت دوطبقه پایین افتاد و دچار حادثه شد و آژانس طرف قرارداد، تمامی هزینههای درمانی را بر عهده گرفت. وی با بیان اینکه گردشگری در کشورهایی مانند آلمان توسعهیافته است و این کشور، هر سال از گردشگران بسیاری میزبانی میکند، افزود: در این کشور، امور در مسیر درست خود قرار گرفته اما در ایران در ابتدای راه توسعه گردشگری هستیم و هنوز مسائل مربوط به بیمه سفر و مواردی از این قبیل شفاف نیستند. این مدرس دانشگاه در ادامه بیان کرد: سازمان میراثفرهنگی، صنایعدستی و گردشگری، سازمانهای بیمه خصوصی و سازمان تامین اجتماعی، مسئولان بیمه سفر گردشگران ورودی هستند. او درباره روند بیمه سفر گفت: به طور کلی روند بیمه سفر به این شیوه است که آژانس گردشگری در کشور مبدا بیمه سفر را برای گردشگران تهیه کرده و آژانس مرتبط در کشور مقصد نیز بیمه سفری برای آنها دریافت میکند و گردشگران خارجی میتوانند از این بیمهها در صورت تصادف و بروز حوادث مختلف استفاده کنند. سازمان گردشگری وظیفهای ندارد به گفته مدیران آژانسهای گردشگری، سازمان میراثفرهنگی، صنایعدستی و گردشگری هیچگونه وظیفهای در زمینه بیمه سفر ندارد و این امر بر عهده شرکتهای بیمهای و آژانسهای گردشگری است. کیوان بیانی، مدیر فنی آژانس گردشگری اظهار کرد: به طور کلی اگر گردشگران در تورهای گردشگری دچار حادثه شوند قسمتی از هزینههای درمان را بیمه شخص ثالث وسیله حملونقل پرداخت میکند. او افزود: آژانس گردشگری کشور مبدا نیز بیمه سفر برای گردشگران در نظر میگیرد و در کشور مقصد آژانسی که گردشگران در تورهای آن شرکت کردهاند، گردشگران خارجی را بیمه میکند. بیانی در ادامه بیان کرد: در کشور مقصد بیمه سفری که صادر میشود به آژانس گردشگری و شرکت بیمهگذار بستگی دارد. او با اشاره به فعالیت شرکتهای بینالمللی بیمههای سفر اظهار کرد: بهترین شرکت بیمه سفر در دنیا شرکت آکسا «axa» است که ارتباط این شرکت با ایران به دلیل تحریمها قطع شد و اکنون هیچ نمایندهای در کشورمان ندارد. این راهنمای تورهای ورودی در ادامه گفت: سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، فقط متولی حوزه گردشگری است و در مسائل مربوط به بیمه سفر دخالت نمیکند؛ بنابراین بیمه سفر ارتباطی با این سازمان ندارد.
نیازی به بیمه وسایل گردشگران وجود ندارد با اینکه بیمه سفر از کشور مقصد دریافت میشود اما در فرودگاههای ایران نیز دفترچه بیمه مسافرتی برای گردشگران ورودی صادر میشود. به گفته کارشناسان، تاکنون تقاضای چندانی درباره بیمه وسایل مسافران وجود نداشته است. از سوی دیگر، در ایران به عنوان مقصد امن گردشگری، اسباب و وسایل گردشگران کمتر سرقت میشود. ابراهیم پورفرج، رئیس جامعه تورگردانان ایران گفت: مسافران در دنیای امروز، بهویژه از کشورهای اروپایی، بدون بیمه سفر نمیکنند و از مبدا سفر، بیمه مقصد را میگیرند. علاوه بر کشورهای اروپایی و امریکا، کشورهای آسیای جنوب شرقی نیز به مسئله بیمه اهمیت میدهند و اغلب مسافران و گردشگرانی که از این کشورها وارد ایران میشوند، بیمه را پیش از ورود به ایران میگیرند. او افزود: مسافران یا گردشگرانی که از کشورهای آسیای میانه و حوزه خلیجفارس وارد ایران میشوند از طریق شرکتهای گردشگری در ایران در فرودگاه ایران دفترچه بیمه مسافرتی خود را دریافت میکنند. رئیس جامعه تورگردانان ایران ادامه داد: نمایندگیهای بیمههای بینالمللی در ایران همچون SOS و آکسا، خدمات بیمهای را در صورت بروز حادثه، بیماری یا تصادف که بسیار هم نادر و کم هستند، برای مسافرانی که خودشان این بیمهها را تهیه کردهاند، برعهده دارند. پورفرج درباره بیمه وسایل و اسباب مسافران خارجی که به ایران میآیند، توضیح داد: تاکنون ضرورت راهاندازی چنین بیمهای در ایران احساس نشده و تقاضایی برای بیمه اسباب و اثاثیه مسافران نداشتهایم. با این حال برخی شرکتهای گردشگری در ایران که مسافران خارجی را وارد میکنند، وسایل و پول مسافران را بیمه میکنند و در صورتیکه برای آنها مشکلی پیش بیاید، با گرفتن تاییدیه از پلیس، میتوانند خسارت را از شرکت بیمه دریافت کنند. او تاکید کرد: با این حال، یکی از ویژگیهای بسیار مثبت ایران برای گردشگران خارجی این است که ایران از کشورهای امن گردشگری است و دزدی از وسایل گردشگران خارجی بسیار کم اتفاق میافتد. سفر با تور باید بیمه باشد به گفته کارشناسان گردشگری، بیمه برای گردشگرانی که با تور سفر میکنند، اجباری و برای گردشگرانی که به تنهایی مسافرت میکنند، اختیاری است. محمدحسن کرمانی، رئیس انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرتی ایران گفت: بیمه برای گردشگرانی که به وسیله تورهای مسافرتی اقدام به سفر میکنند، اجباری و برای مسافرانی که به صورت انفرادی سفر میکنند، اختیاری است. با این حال، بیشتر مسافرانی که از اروپا یا امریکا وارد ایران میشوند، از کشور مبدا بیمه هستند. او افزود: مسافران خروجی نیز که با تورها سفر میکنند از طریق شرکت گردشگری طرف قرارداد بیمه میشوند. رئیس انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرتی ایران درباره بیمه اسباب و وسایل مسافر اظهار کرد: در صورتی که گردشگر وسایل متعارف به همراه داشته باشد، ضرورتی ندارد که آنها را بیمه کند، چون اگر در هواپیما مشکلی پیش آید، برای ۲۰ کیلو بار که استاندارد هر مسافر است و با فرض اینکه وسایل گرانبهایی هم در آن نیست، حدود ۴۰۰ دلار خسارت پرداخت میشود. کرمانی در ادامه بیان کرد: تنها در مسیر فرودگاه تا محل اقامت ممکن است برای بار مسافر مشکلی رخ دهد که برای این مسیر، کسی بارش را بیمه نمیکند؛ مگر اینکه وسایل باارزش یا قیمتی داشته باشد. برای بیمه بار و وسایل مسافر در ایران از سوی مسافران خارجی تقاضایی نبوده است. بیمه سفر بر اساس مفاد قانونی درحالحاضر آسانترین شیوه برای اطمینان گردشگر از جبران خسارتهای احتمالی، بیمه حوادث، بیمه درمانی مسافر و نیز بیمه سفر، پذیرفتن مسئولیت جبران خسارتهای حاصل از تاخیر پروازها و سرقت یا از بین رفتن اموال همراه مسافر است. کشورهای اروپایی و شرق آسیا که میزبان بیشترین میزان گردشگر هستند، در این صنعت بسیار پیشرفتهاند و گردشگر هیچگونه دغدغهای بابت ارائه خدمات بیمهای ندارد اما از آنجا که صنعت گردشگری در ایران صنعتی نوپاست، بیمه گردشگری نیز هنوز جای خود را در این صنعت باز نکرده است. بند «ژ» ماده یک آییننامه اجرایی ماده ۹۱ قانون برنامه چهارم مصوب دی ۱۳۸۶، بیمهنامه اتباع خارجی را چنین تعریف میکند: «بیمه اتباع خارجی، قرارداد بیمهای است که اتباع خارجی با یکی از سازمانهای بیمهگر ایرانی یا خارجی مورد تایید دولت جمهوری اسلامی ایران تنظیم کردهاند.» مواد ۱۳ و ۱۴ آییننامه یادشده سازمانهای مسئول پیگیری و تدوین شیوهنامه این قانون را مشخص کرده است. سازمان میراثفرهنگی، صنایعدستی و گردشگری نیز برای اجرایی شدن این آییننامه، فراخوانی به شرکتهای بیمه عامل ارسال کرده و سهم بیمه هر یک از آنها را پیشنهاد کرده است. در اقدامات سازمان یادشده هزینههای بخشی از بیماریها و تامین بخشی از هزینههای حوادث طبیعی و غیرمترقبه در نظر گرفته شده است. در همین راستا سال گذشته «شیوهنامه ارائه خدمات بیمهای به گردشگران» تدوین و با هدف تامین حقوق گردشگران از سوی سازمان میراثفرهنگی، صنایعدستی و گردشگری، به تمامی استانهای کشور ابلاغ شد. هدایت و نظارت بر شرکتهای بیمه در کشور براساس بند یک ماده ۵ قانون تاسیس بیمه مرکزی ایران و بیمهگری (مصوب ۱۳۵۰)، برعهده بیمه مرکزی است. بیمه سفرهای داخلی شرکتهای خدمات مسافری و گردشگری با دریافت بیمه مسئولیت برگزارکنندگان تورها، تمامی شرکتکنندگان در تورهای علمی، سیاحتی و زیارتی را بیمه میکنند تا اگر در طول برگزاری تور، مسافران دچار حادثهای شده و مسئولان تور مقصر شناخته شوند، بیمهگذار خسارت را جبران کند. این تعهد شامل پرداخت غرامت فوت، نقص عضو، پرداخت هزینههای پزشکی و... است. بیمه سفرهای خارجی بیمه گردشگران ایرانی که عازم خارج از کشور هستند، بنا به اجباری بودن آن برای صدور روادید کشور مقصد، از قابلیت اجرایی بالایی برخوردار است. شرکتهای بیمه داخلی با برخی از شرکتهای بیمه خارجی، مانند شرکت امدادرسان آکسا قرارداد همکاری دارند. اشخاصی که قصد مسافرت به خارج از کشور را دارند زیرپوشش اینگونه بیمهها قرار میگیرند. خدمات موضوع این بیمه، در بیمهنامهها قید شده است. میزان جبران خسارت، متناسب با حق بیمهای است که بیمهگذار به بیمهگر میپردازد. این خدمات به وسیله شبکه بینالمللی شرکت یادشده تضمین و ارائه میشود؛ خدماتی مانند پرداخت هزینههای پزشکی، بازگرداندن جسد در صورت فوت بیمهشده به کشور مقصد، کمکهای حقوقی، جبران خسارت تاخیر حرکت هواپیما، بازیابی چمدان گمشده، تحویل نگرفتن چمدانهای کنترلشده، حواله وجه نقد، نبود گذرنامه (گواهینامه رانندگی و شناسنامه) بیمهگذار در خارج از کشور و هزینههای دعاوی حقوقی. بیمه سفر گردشگران ورودی به ایران بند «د» ماده ۹۱ از فصل هفتم قانون برنامه توسعه چهارم توسعه اقتصادی و اجتماعی، فرهنگی جمهوری اسلامی ایران درباره بیمه اتباع خارجی تصریح میکند تمام اتباع خارجی به محض ورود به کشور باید بیمه باشند یا بهطور اجباری در ایران بیمه خدمات درمانی بگیرند. براساس آییننامه ماده یادشده که در کمیسیون اجتماعی دولت تصویب و ابلاغ شده، هر مسافر خارجی که به ایران وارد میشود باید بیمه خدمات درمانی داشته باشد. در صورتی که تبعه خارجی بیمه درمانی مورد قبول سازمانهای بیمهگر داخلی را داشته باشد، میتواند همان بیمهنامه را ارائه کند، در غیراینصورت باید در ایران بیمه شود. اتباع خارجی مقیم، با معرفی وزارت امور خارجه یا وزارت کشور در یکی از سازمانهای بیمهگر داخلی، بیمه میشوند. تفاوت بیمه این افراد با ایرانیان این است که کل سرانه بیمه فرد خارجی باید به وسیله خود او به سازمان بیمهگر پرداخت شود و دولت هیچ سهمی از سرانه درمان او را نمیپردازد. گردشگران خارجی از کشورهای توسعهیافته، به دلیل فرهنگ شکل گرفته و اعتمادی که نسبت به بیمه دارند، بهصورت داوطلبانه و بدون هیچگونه اجباری، سفرشان را بیمه میکنند. اما باید در نظر داشت بیشترین گردشگران ایران را مسافرانی از کشورهای همسایه یعنی عراق، افغانستان، پاکستان و کشورهای آسیایمیانه تشکیل میدهند که بیشتر آنها نیز بدون بیمهنامه وارد ایران میشوند. سخن پایانی به طور کلی بیمه سفر با مشکلات و چالشهای بسیاری روبهرو است. در ایران اما گردشگران خارجی همواره در کشور مبدا بیمه سفر را خریداری و سفارتخانهها، متقاضیان را ملزم به داشتن بیمه سفر میکنند. در تورهای گردشگری بیمه سفر الزامی است و از سوی آژانسهای گردشگری برای دریافت آن اقدام میشود. به طور کلی بیمه سفر نقش موثری در احساس امنیت داشته و در هنگام وقوع حوادث غیرمترقبه گردشگران را از پرداخت هزینه معاف میکند.
ارسال نظر