هزینه سرسام آور تولید سریالهای تلوزیونی / هر دقیقه از سریال هفت سر اژدها ۴۵ میلیون تومان آب می خورد

مساله گران شدن فیلمسازی و سریال‌سازی در ایران به عنوان یکی از مشکلات اساسی این صنعت مطرح است. بسیاری این موضوع را به پرداخت دستمزدهای بالا به بازیگران در چند سریال نمایش خانگی در دهه ۹۰، به ویژه آثاری با سرمایه‌گذاری سیدمحمد امامی، برمی‌گردانند. بعدها مشخص شد که برخی از این سرمایه‌ها، ناشی از پول‌های بدست آمده از فساد کلان اقتصادی بوده و افرادی همچون امامی، رضوی و دلاویز، حتی به زندان محکوم شدند.

در اواخر دهه ۹۰ و ابتدای شیوع کرونا نیز که استقبال چشمگیری از پلتفرم‌های وی‌اودی شد، ورود این سرویس‌ها به عرصه تولید، جهش تازه‌ای در هزینه‌های تولید فیلم و سریال را موجب شد و فیلمسازی را بیش از گذشته گران کرد؛ چراکه پلتفرم‌ها برای رقابت با یکدیگر و بیش از همه با تلویزیون، دستمزدها را با شیبی قابل توجه بالا بردند.

خبرنگار یکی از رسانه ها برای بررسی هزینه‌های تولید سریال در تلویزیون، با چند تهیه‌کننده سریال‌های تلویزیونی گفت‌وگو کرد.  

یک تهیه‌کننده تلویزیون که طی سال‌های اخیر چند پروژه جلوی دوربین برده، کف برآورد یک سریال رده الف تلویزیون را بین ۲ و ۲.۵ میلیارد تومان می‌داند و توضیح می‌دهد با وجود اینکه ممکن است برخی از سریال‌ها حتی با برآورد اولیه یک یا ۱.۵ میلیارد تومانی به ازای هر قسمت، آغاز شوند، ولی سالانه بسیاری از مجموعه‌ها در میانه تصویربرداری به الحاقیه بودجه می‌رسند و در ادامه به ارقام ۲ تا ۲.۵ میلیارد تومانی -به ازای هر قسمت- می‌رسند.

این در حالی است که گفته می‌شود مجموعه‌های تاریخی معمولا هزینه بیشتری دارند و به جز آثار الف‌ویژه نظیر «سلمان فارسی» یا «حضرت موسی(ع)» (که برآورد جداگانه دارند و بسیار بیشتر از اینها هزینه دارند) گاه ممکن است تا ۴ یا ۵ میلیارد تومان به ازای هر قسمت هزینه داشته باشند.

در این گفت‌وگو با سریال‌سازان، یکی از تهیه‌کنندگان سیما نرخ پایه تولید سریال الف در سال ۱۴۰۲ را دقیقه‌ای ۳۰ میلیون تومان عنوان می‌کند که برای هر قسمت ۴۲ دقیقه‌ای سریال، یک میلیارد و ۲۰۰ میلیون تومان خواهد بود. نرخ پایه برای آثاری نظیر «زیرخاکی»، «نون خ»، «هفت‌سر اژدها»، «روزهای ابدی» و «جشن سربرون» که رده الف فاخر داشته باشند، دقیقه‌ای ۴۵ میلیون تومان است و این رقم به هر قسمت حدود ۲ میلیارد تومان می‌رسد. این در حالی است که این ارقام، نرخ پایه است و بسیاری از سریال‌ها، بیش از این اعداد هزینه برمی‌دارند.

نتیجه رخدادهایی که درباره آن گفته شد، آن است که این شیوه هزینه‌کرد، باعث از بین رفتن اکوسیستم محصولات نمایشی خواهد شد؛ چراکه اساسا تولید بسیاری از سریال‌ها را غیراقتصادی می‌کند. وضعیت بی‌قاعده قراردادهای تولید که در صداوسیما و پلتفرم‌ها شکل گرفته، همه را متضرر می‌کند؛ تا جایی که ممکن است در آینده نزدیک، مثل آنچه در سینما رخ داده، سالانه چند محصول معدود توجیه اقتصادی داشته باشند و بقیه همه ضرر را تجربه کنند. این شرایط البته به شکلی محدودتر در کاهش تولیدات پلتفرم‌ها دیده می‌شود .