خودروهای دودزا زیر ذره‌بین پلیس؛ ابطال فوری گواهی معاینه فنی در راه است
معاینه فنی خودرو یکی از مهم‌ترین الزامات در مدیریت ترافیک و کنترل آلودگی هوای شهرهای بزرگ است. بررسی‌های اخیر نشان می‌دهد که بخش قابل توجهی از آلودگی هوای تهران ناشی از تردد خودروهای فرسوده یا دارای نقص فنی است. در همین راستا، مراکز معاینه فنی نقش کلیدی در ارزیابی سلامت فنی خودروها و جلوگیری از تردد وسایل نقلیه آلاینده ایفا می‌کنند.
معاینه فنی خودرو یکی از الزامات حیاتی برای حفظ ایمنی جاده‌ها، کاهش آلودگی هوا و بهبود عملکرد ناوگان حمل‌ونقل شهری است. این فرآیند که در ظاهر ممکن است صرفاً یک الزام قانونی به نظر برسد، در واقع یکی از ابزارهای کلیدی برای کنترل وضعیت فنی وسایل نقلیه و جلوگیری از بروز تصادفات ناشی از نقص فنی محسوب می‌شود.
هر خودرو پس از گذشت مدتی استفاده، دچار استهلاک قطعات حیاتی مانند ترمز، سیستم تعلیق و فرمان می‌شود. اگر این مشکلات در زمان مناسب شناسایی نشوند، می‌توانند در شرایط بحرانی به بروز حوادث جبران‌ناپذیری منجر شوند. معاینه فنی با بررسی دقیق این بخش‌ها، نقش پیشگیرانه‌ای در کاهش تلفات جاده‌ای دارد. به همین دلیل در بسیاری از کشورها، داشتن گواهی معاینه فنی معتبر، شرط لازم برای تردد وسایل نقلیه در سطح شهر است.
تأثیر مستقیم بر کیفیت هوا و محیط زیست
علاوه بر جنبه ایمنی، یکی از مهم‌ترین اهداف معاینه فنی، کنترل آلایندگی خودروهاست. وسایل نقلیه فرسوده و دارای نقص در سیستم احتراق یا اگزوز، سهم بالایی در انتشار گازهای آلاینده دارند. اجرای دقیق معاینه فنی می‌تواند میزان آلاینده‌های خروجی از خودروها را به شکل محسوسی کاهش دهد و از فشار مضاعف بر محیط زیست و سلامت شهروندان جلوگیری کند.
معاینه فنی همچنین با شناسایی خودروهای دودزا و فرسوده، به دولت‌ها کمک می‌کند تا سیاست‌های مربوط به نوسازی ناوگان حمل‌ونقل عمومی و شخصی را هدفمندتر اجرا کنند. در کلان‌شهرهایی مانند تهران که آلودگی هوا یکی از معضلات اصلی است، این موضوع اهمیت دوچندان دارد.
تسهیل مدیریت ترافیک و صرفه‌جویی اقتصادی
داشتن ناوگان سالم و ایمن، نه تنها باعث کاهش حوادث و تلفات می‌شود، بلکه از توقف‌های ناگهانی و ایجاد ترافیک ناشی از نقص فنی نیز جلوگیری می‌کند. از سوی دیگر، انجام منظم معاینه فنی می‌تواند به صاحبان خودرو در کاهش هزینه‌های تعمیرات کمک کند، چرا که ایرادات جزئی پیش از آنکه به مشکلات پرهزینه تبدیل شوند، شناسایی و برطرف می‌گردند.
در نهایت، توسعه مراکز معاینه فنی مجهز و تسهیل دسترسی مردم به این خدمات، می‌تواند فرهنگ توجه به ایمنی و محیط زیست را تقویت کند. همکاری میان شهرداری‌ها، پلیس راهنمایی و رانندگی و وزارت کشور در این زمینه نقش تعیین‌کننده‌ای دارد.
به طور کلی، معاینه فنی تنها یک الزام قانونی نیست؛ بلکه ضرورتی اجتماعی، زیست‌محیطی و اقتصادی است که تداوم آن، تضمین‌کننده امنیت جاده‌ها و هوای پاک‌تر برای نسل‌های آینده است.
علت اصلی مردودی خودروها در معاینه فنی
مدیرعامل ستاد معاینه فنی تهران اعلام کرد؛
مدیرعامل ستاد معاینه فنی تهران آلایندگی را عامل اصلی مردودی خودروها در معاینه فنی در شهر تهران عنوان کرد و گفت: ۲۷ درصد خودروهایی که برای معاینه فنی مراجعه می‌کنند در ارزیابی اولیه موفق به دریافت معاینه فنی نمی‌شوند، مشکل آلایندگی، بیشترین سهم را از خودروهای مردودی در معاینه فنی به خود اختصاص داده است.
محمدمهدی میرزایی قمی با اشاره به خودروهای مشمول معاینه فنی اظهار کرد: براساس قانون، خودروهای شخصی از زمان تولید به مدت ۴ سال و خودروهای عمومی به مدت یکسال از انجام معاینه فنی معاف هستند. اعتبار گواهی معاینه فنی خودروهای شخصی یک‌ساله بوده و ممکن است در این بازه خودرو از شرایط هنگام معاینه فنی خارج شود. بنا بر تدبیر پلیس براساس ضوابط قانونی گواهی معاینه فنی خودروهای دودزا و دچار نقص فنی باطل می‌شود و این خودروها پس از رفع نقص باید مجددا نسبت به انجام معاینه فنی خودروی خود اقدام کنند.
میرزایی قمی در پاسخ به این سوال که وضعیت مراجعات خودروهای سبک از ابتدای امسال تا ۳۰ مهر چگونه بوده است، گفت: در این بازه زمانی در حدود ۸۴۸ هزار و ۴۵ خودرو به مراکز معاینه فنی شهر تهران مراجعه کرده که در مقایسه با سال گذشته میزان مراجعات تغییر چندانی نیافته است. از این آمار، ۶۶۶ هزار و ۹۶۴ خودرو مربوط به مراجعات اول بود. نقص آلایندگی مربوط به ۷۵ هزار و ۶۸۰ خودرو بود که ۲۷ درصد خودروهای دارای عیب را تشکیل می‌داد. عدم همراستایی چرخ‌ها ۳۷ هزار و ۱۴۵ خودرو، کمک فنر ۳۴ هزار و ۸۰۸ خودرو، تست ترمز ۵۲ هزار و ۶۷۹ خودرو و وضعیت ظاهری ۷۴ هزار و ۶۳۹ خودرو در مراکز معاینه فنی شهر تهران شناسایی و در نهایت جهت اخذ معاینه فنی توسط راکبین آن رفع ایراد شده است.
به گفته وی، ۲۷ درصد از خودروها به علت نقص فنی موفق به اخذ معاینه فنی در مراجعه اول نشده و تعدادی از این خودروهای مردود دارای چند نقص بوده‌اند. حدود ۱۲ درصد از خودروهای مراجعه کننده به مراکز معاینه فنی تهران معاینه فنی برتر اخذ کرده‌اند. مدیرعامل ستاد معاینه فنی تهران درباره تعداد گواهی معاینه فنی صادره از مراکز معاینه فنی شهر تهران به تفکیک معاینه فنی برتر و معمولی گفت: از ابتدای امسال تا پایان مهرماه حدود ۶۴۲ هزار و ۹۱۷ گواهی معاینه فنی صادر شده که از این تعداد، در حدود ۷۷ هزار و ۶۴۴ گواهی مربوط به معاینه فنی برتر است. در مجموع حدود ۱۲ درصد از خودروهای مراجعه کننده به مراکز معاینه فنی شهر تهران دارای معاینه فنی برتر هستند.
