اعلام جنگ علیه ایران؟

مایک پومپئو، وزیر خارجه آمریکا، از قاهره، پایان دکترین باراک اوباما را اعلام و چشم‌انداز جدیدی برای خاورمیانه ترسیم کرد که بر مقابله با ایران متمرکز است.

گسترش نیوز - پومپئو، چه به عنوان رئیس سازمان سیا و چه به عنوان عضو کنگره، بار‌ها به خاورمیانه سفر کرده است، اما سفر فعلی او به این منطقه پرآشوب این بار اهمیت خاصی دارد. گویا او این بار با یک ماموریت دینی به خاورمیانه آمده تا، به زعم خود، مردم خاورمیانه را متقاعد کند که «آمریکا نیروی خیر در خاورمیانه است.»

برداشت‌ها از رویکرد یا دکترین جدید پومپئو در خاورمیانه متفاوت بوده است. برخی اظهارات او را به مثابه «اعلان جنگ» علیه ایران دانستند و برخی از تغییر موضع آمریکا و بازگشت این کشور به سوی متحدان قدیمی خاورمیانه تمجید کردند.

امیل امین، روزنامه‌نگار مصری، طی یادداشتی در روزنامه عربستانی الشرق الاوسط، اظهارات پومپئو، را نشان‌دهنده «پایان اهمال‌کاری آمریکا» در منطقه شمرد و حتی آن را یادآور سخنان هنری کیسینجر، وزیر خارجه اسبق آمریکا، درباره سیاست‌های آمریکا دانست. کیسینجر در کتاب خود، «نظم جهانی»، گفته بود که «سیاست‌های آمریکا متناقض و بین واقع‌بینی روزولت و آرمان‌گرایی ویلسون در نوسان است.»

پومپئو تصریح کرده که آمریکا از اشتباهات گذشته، بخصوص عقب‌نشینی‌هایی که هرج و مرج ایجاد می‌کنند، و نادیده گرفتن دوستان درس عبرت گرفته است. امیل از این سخنان تمجید کرد و آن را ایده دولت پنهان آمریکا دانست و نه ایده ترامپ. این روزنامه‌نگار افزود: «پومپئو استدلال می‌کند که آمریکا نیروی خیر در خاورمیانه است... و این کشور در حال حاضر و آینده، گزینه‌های اشتباهی انتخاب می‌کند. انصافا این‌ها سخنان زیبایی است، اما نیاز است که روی زمین عملی شوند.»

عبدالباری عطوان، سردبیر روزنامه رأی الیوم، برخلاف امین، نه تنها معتقد است که سخنان پومپئو زیبا نیست بلکه آن‌ها را تلاشی مذبوحانه برای بهبود بخشیدن به وجهه آمریکا در خاورمیانه دانست. عطوان، طی یادداشتی در همین روزنامه، گفته سخنرانی پومپئو در دانشگاه آمریکایی در قاهره، «اعلان جنگ علیه ایران و جناح‌های نظامی آن در خاورمیانه» است.

عطوان نوشت: «از دیدگاه ما، خطرناک‌ترین بخش سخنان پومپئو، آنجاست که می‌گوید "باید از مرحله 'مهار' ایران به مرحله 'مقابله' با آن منتقل شویم... و اینکه دوران اهمال‌کاری آمریکا به پایان رسیده است و از توسعه نفوذ ایران در منطقه جلوگیری خواهیم کرد". این لحن، یک "سناریوی از پیش‌تعیین شده جنگ" را نشان می‌دهد و شاید زمان اجرای آن فرا رسیده است.»

عطوان، اظهارات پومپئو درباره نیروی خیر بودن آمریکا را هم خنده دار توصیف کرد.

دو دیدگاه امین و عطوان، در واقع فقط دیدگاه دو شخص نیست. بلکه دیدگاه دو جریان رقیب در خاورمیانه است. دو جریانی که کاملا روبروی یکدیگر قرار دارند. یک جریان معتقد است که آمریکا در هشت سال ریاست‌جمهوری اوباما، منطقه را به ایران واگذار کرده و متحدان عربش را تنها گذاشته است. جریان دیگری، هم حضور آمریکا را عامل بی‌ثباتی و ویرانی می‌داند و برخلاف جریان نخست، بازگشت ستیزه‌جویانه آمریکا به خاورمیانه را آغازگر دوران جدیدی از شرارت‌ورزی می‌بیند.

پومپئو، اما، فارغ از این دو جریان، خود را مردی می‌بیند که کتاب مقدس مسیحی را در دست گرفته و مامور تطبیق فرامین الهی است. در پایان شاید بد نیست که ببینیم خود پومپئو سفرش به خاورمیانه را چگونه می‌بیند. او در قاهره گفت: «اینکه به این زودی پس از جشن‌های کریسمس کلیسای قبطی (به مصر) بیایم، به عنوان یک مسیحی انجیلی، این سفر برای من به طور ویژه مهم است. این، زمان مهمی است. همه ما، مسیحیان، مسلمانان و یهودیان، فرزندان ابراهیم هستیم. در دفترم، روی میزم، کتاب مقدس را باز نگه می‌دارم تا این امر، خدا، کلمه‌اش و حقیقت را به من یادآوری کند.»

منبع: فرارو