تخریب عمارت جنانی همدان برای سومین‌بار

براساس آخرین خبرهای واصله، تخریب بخشی از عمارت جنانی همدان در روزهای کرونایی صورت گرفت.

گسترش‌نیوز: عمارت جنانی را در سال ۱۳۰۵ و در دوره آغاز صدارت پهلوی اول در خیابان شورین (شهدا) همدان ساختند. بنایی تاریخی که تا دهه ۴۰ شمسی بلندترین ساختمان شناخته می شد، اما در طول دو سال گذشته، با راهکارهای مختلفی که مالک پیش گرفته برای سومین بار تخریب بخشی از عمارت جنانی همدان صورت گرفت.

حتی احتمال بروز تخریبی گسترده تر به حدی بود که شهردار همدان دی ماه سال گذشته در نامه ای به میراث فرهنگی، تخطی مالک از انجام عملیات مرمت را گوشزد می کند «عملیات رفع خطر و استحکام بخشی ملک فوق با کارشکنی مالک که اقدام به تعویض قفل های ورودی کرده و از ورود پیمانکار برای ادامه کار جلوگیری کرده متوقف شده است.»

در بخش دیگری از همین نامه، شهردار به مدیرکل میراث فرهنگی استان همدان هشدار می دهد که «با توجه به تخریب عامدانه دیوارهای باربر توسط مالک و ممانعت او از رفع خطر، ریزش ساختمان با توجه به بارندگی قریب الوقوع اجتناب ناپذیر است» و اکنون حسین زندی، فعال میراث فرهنگی همدان خبر از سومین تخریب در این بنای تاریخی می دهد.

او با بیان اینکه مالک عمارت جنانی بعد از خرید این بنای تاریخی که در سال ۱۳۹۷ در فهرست آثار ملی به ثبت رسید، قصد تخریب و ساختِ مجتمعی تجاری در این مکان را داشت، می گوید: مالک بنا در زمان های مختلف اقدام به وارد کردن آسیب هایی به بنا کرد. یک بار ناودان های بنا را برداشت، بار دیگر اقدام به حذف دیوارهای حائل بین این بنا و ساختمان کناری کرد که خود باعث تخریب های بیشتر ساختمان شد، به حدی که به مرور کسبه اطراف این ساختمان، پیش بینی کردند که با این اقدامات به مرور این بنا فرو می ریزد و علاوه بر تخریب یک هویت از شهر همدان، فاجعه ای انسانی رخ می دهد.

وی با تاکید بر اینکه اگر مالک دست به این بنای تاریخی نمی زد، آن بنا سال ها بدون نیاز به مرمت می توانست سرپا بماند، ادامه می دهد: این اقدامات در حالی رخ داده اند که شخص انجام دهنده این کارها مالک فقط بخشی از این بناست و سرقفلی این بنا به صورت جداگانه در اختیار چند مستاجر نیز قرار دارد که در دهه های متمادی در این بنا زندگی کرده اند و حتی بخشی از عرصه بنا نیزمتعلق به شحص دیگری است. وی به بازدید چند روز گذشته دادستان همدان همراه با شهردار و معاون میراث فرهنگی استان همدان از این بنای تاریخی اشاره می کند و می گوید: نکته ای که وجود دارد تاکید شهرداری، نماینده های مردم همدان در مجلس شورای اسلامی، میراث فرهنگی و فرمانداری بر حفظ این بنای تاریخی است، اما متاسفانه در عمل به نظر می رسد امکان عملیاتی کردن حفاظت از این بنای تاریخی را ندارند.

زندی به آخرین اقدام مالک بنا یعنی عوض کردن قفل درهای ورودی ساختمان اشاره می کند و می گوید: به نظر می رسد یا توان حفاظت ندارند یا اراده ای برای این کار وجود ندارد که نهادهایی مانند شهرداری و میراث فرهنگی بتوانند ورود کنند. این فعال میراث فرهنگی، علاوه بر بحث حفاظت از این اثر تاریخی، امنیت و جان مردم و شهروندان را نکته دیگری می داند که باید به آن توجه شود و می گوید: این بنای تاریخی در بهترین و پر رفت وآمدترین نقطه ی شهر قرار گرفته و به دلیل اقداماتی که از قبل مالک روی این بنای تاریخی انجام داده، احتمال بروز فاجعه انسانی وجود دارد.

وی با بیان اینکه بعد از ثبت این بنای تاریخی، فرمانداری به شهرداری همدان تکلیف کرد تا این بنای تاریخی حتما باید حفاظت شود، ادامه می دهد: به همین دلیل نیز شهرداری برای مقاوم سازی بنا، اقدام به زدن داربست در اواخر سال ۱۳۹۷روی این بنای تاریخی کرد. در آن زمان مالک با شهرداری همراه بود، اما در سال گذشته و زمانی که پیمانکار شهرداری قصد ورود به بنا را داشت، مالک اقدام به تعویض قفل در ورودی کرده بود.

او با اشاره به لزوم ورود میراث فرهنگی در این اتفاق، برای حفاظت از این بنای تاریخی می گوید: این نهاد متولی بناهای تاریخی باید با تنظیم یک شکواییه و آغاز پیگیری از طریق نهادهای قانونی، به این داستان ورود می کرد تا اتفاق تخریب شب گذشته رخ نمی داد. زندی با تاکید بر درخواست های مکرر نمایندگان مردم همدان در مجلس شورای اسلامی برای حفاظت از این اثر تاریخی، به استقرار آیت الله مدنی در این بنای تاریخی بعد از تبعید به همدان اشاره می کند و می گوید: می توان این بنای تاریخی را به موزه روحانیت در همدان تبدیل کرد. عمارت جنانی نخستین بنای سه طبقه ای که در همدان با حضور رضاشاه افتتاح شد.

در یکی از ۶ خیابان اصلی منتهی به میدان مرکزی شهر به نام "شورین" دیروز و خیابان "شهدا"ی امروز قرار گرفته که در زمان های مختلف کاربری های مختلفی داشت و در آغاز محل زندگی خانواده های ارمنی همشهری بود. حتی قبل از پیروزی انقلاب اسلامی نیز آیت الله مدنی که به همدان تبعید می شود چندین سال در این مکان مستقر می شود و بعد از آن کاربری آن به مسافرخانه آبادان تغییر می کند.

دلیل این نامگذاری را حضور بیشتر مسافران این مسافرخانه از جنوب کشور به ویژه آبادان و خوزستان می دانند. از آن پس بنا به شخصی به نام طغرلی و پس از آن به تراب زاده فروخته می شود و در حال حاضر مالکیت بنا تغییر کرده است. سبک معماری این بنای تاریخی، شیروانی کوبی بوده و طرح هلالی در سطح فوقانی بنا که روزگاری در همدان محبوب و فراگیر شده بود، چشم انداز بیرونی آن را در نگاه عابران خاص و متفاوت کرده است، اما با تخریب های رخ داده در این بنای تاریخی، امروز خسته تر از هر روز است.

منبع: ایسنا