گسترش نیوز از وضعیت خصوصی‌سازی در ایران گزارش می‌دهد:
واگذاری پتروشیمی‌ها شمشیر دو لبه
با توجه به تحریم‌های یک جانبه علیه ایران هر چه تعداد پتروشیمی‌هایی که به بخش خصوصی واگذار می‌شوند، بیشتر باشد، محصولات پتروشیمیایی تولیدی ایران در تجارت جهانی بازار بهتری خواهند داشت.
گسترش نیوز: واگذاری پتروشیمی‌ها از جمله برنامه‌هایی است که در راستای کوچک کردن دولت و فعال شدن بخش خصوصی، مدت‌هاست که مطرح است. بخشی از این واگذاری‌ها انجام شده و بخشی نیز در حال واگذاری است.
خصوصی‌سازی و واگذاری پتروشیمی‌ها به عنوان صنعتی تخصصی، باید هوشمندانه و حساب شده انجام شود تا راه هرگونه رانت‌خواری و باندبازی در روند واگذاری‌ها را ببندد. اینکه آیا خصوصی‌سازی پتروشیمی‌ها به نفع صنعت ایران است؟ واگذاری پتروشیمی‌ها این‌گونه که در ایران انجام می‌شود،به معنای واقعی، خصوصی‌سازی است؟ رانت‌خواران و فرصت‌طلبان را چگونه می‌توان از حضور در این صنعت دور نگه‌داشت؟ از جمله سوالاتی است که « گسترش نیوز» در گفت‌وگو با احمد صرامی، عضو هیات مدیره اتحادیه صادرکنندگان پتروشیمی و کارشناس مسائل اقتصادی پی‌می‌گیرد:
حساسیت موضوع خصوصی‌سازی درحال‌حاضر را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
با توجه به تحریم‌های یک جانبه علیه ایران هر چه تعداد پتروشیمیایی‌هایی که به بخش خصوصی واگذار می‌شوند، بیشتر باشد، محصولات پتروشیمیایی تولیدی ایران در تجارت جهانی بازار بهتری خواهند‌داشت و از طرفی با مشکلات کمتری در بحث صادرات و خرید مواد اولیه روبرو خواهد بود.
روند واگذاری پتروشیمی‌ها در ایران را چگونه ارزیابی می‌کنید؟ آیا آن‌گونه که در قانون اساسی تعریف شده، مجتمع‌های پتروشیمی به بخش خصوصی واگذار شده‌اند؟
براساس قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، صنایع پتروشیمیایی نیز باید خصوصی می‌شدند اما آنچه در این صنعت اتفاق افتاد برخلاف اصل ۴۴ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران بود. قیمت‌گذاری کارخانجات، محصولات پتروشیمیایی، روند واگذاری‌ها و در اختیار قرار دادن این مجتمع‌ها به اشخاص بر اساس اصول خصوصی‌سازی انجام نشد.
در روند کنونی خصوصی‌سازی، هنوز هم روند خصوصی‌سازی پتروشمیایی‌های ایران، پخته نشده و به سامان نرسیده است. نکته مهم در ارتباط با شرایط واگذاری مجتمع‌های پتروشیمی این است که این واگذاری‌ها باید با شفافیت کامل و در سازمان خصوصی‌سازی دنبال شود تا جلوی هرگونه پول‌شویی، بی‌عدالتی، خارج از سیستم رفتار کردن و رانت گرفته شود.
به نظر شما به عنوان یکی از فعالان حوزه پتروشیمی، روند درست واگذاری مجتمع‌های پتروشیمی به بخش خصوصی باید چگونه باشد؟ و آیا واگذاری‌ها در این حوزه کافی است؟
به نظر من با توجه به آنکه تنها بخش کوچکی از منابع پتروشیمی‌ها مربوط به صنایع داخلی است، باید این مجتمع‌ها بوسیله افرادی که تخصص و دانش روز صنعت پتروشیمی را دارند، خریداری شود. بخش بزرگی از فعالیت در صنایع پتروشیمی مربوط به حضور در عرصه بین‌المللی است.
علاوه بر گروهی که برای خرید مجتمع‌ها حضور دارند باید بخشی از این مجتمع‌ها به بخش خصوصی با تجربه که در عرصه تجارت بین‌الملل و فروش فرآورده‌های پتروشیمی نقش دارند، واگذار شود. در تسهیل امر واگذاری‌ها می‌توان از اتحادیه ها، انجمن ها، فدراسیون‌ها و سندیکا‌ها کمک گرفت چرا که این گروه‌ها در انرژی، پتروشیمی، نفت و گاز تجربه بسیاری دارند.
چه میزان از پتروشیمی‌های ایران خصوصی است؟ و یا در آستانه خصوصی‌سازی قرار دارد؟
در ارتباط با میزان خصوصی‌سازی پتروشیمی‌ها آمار دقیقی وجود ندارد، اینکه چند درصد از مجتمع‌های پتروشیمی خصوصی‌سازی شده‌اند، مشخص نیست. از حدود ۵۰ مجتمع پتروشیمی که داریم به معنای واقعی درصد خیلی کمی از آن خصوصی است. نکته‌ای که وجود دارد این است که بخش قابل توجهی از این خصوصی‌سازی‌ها و واگذاری مجتمع‌های پتروشیمی، به سازمان سرمایه‌گذاری و بانک‌ها تعلق گرفته‌است و آنها هم حَسَب توضیحاتی که از باب سهام دارانشان داده اند، خود را خصوصی عنوان می‌کنند که به نظر ما این گونه واگذاری‌ها قدری از خصوصی‌سازی جداست. در تقسیم بندی درست، این مجتمع‌ها در حوزه خصولتی‌ها قرار می‌گیرند.
آیا این مدل خصوصی شدن به اصل صنعت پتروشیمی تاثیر می‌گذارد؟
بله، به طور قطع این مدل خصوصی شدن‌ها به اصل صنعت پتروشیمی‌ها ضربه می‌زند. صنایع نفت، گاز و پتروشیمی از پیچیده‌ترین و تخصص برترین صنایع دنیاست. اشخاصی که مدیریت این صنایع را بر عهده می‌گیرند باید از بالاترین درصد علم به موضوع برخوردار باشند تا بتوانند هم صنعت و هم بازار محصولات خود را حفظ کنند. در گذشته برخی مجتمع‌های پتروشیمی ایران در اختیار افراد خاص و بدون دانش قرار گرفت و لطمات بزرگی به صنعت پتروشیمی زد.
در مورد لطمه‌ای که واگذاری مجتمع‌های پتروشیمی به اشخاص بی‌تجربه می‌زند بیشتر توضیح دهید:
اگر مدیر در صنعت پتروشیمی عالم به علم پتروشیمی نباشد، به طور قطع باعث ضرر دهی آن واحد پتروشیمی خواهد شد. بازار پتروشیمی‌ها بسیار گسترده است و از حضور در بازارهای بورس جهانی گرفته تا حضور در بازارهای مختلف بین‌المللی را شامل می‌شود.
از شرق تا غرب عالم بر روی موضوع پتروشیمی‌ها کار می‌کنند. هند، کشورهای حوزه آس آن، چین، آسیای شرقی به عنوان مصرف‌کننده‌های اصلی محصولات پتروشیمیای تعیین می‌کنند که محصول ما را با چه قیمتی بخرند. این موضوع یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های صنعت پتروشیمی ماست. این کشورهای به دلایل گوناگون از جمله تحریم‌ها تعیین‌کننده اصلی نرخ محصولات تولیدی ایران هستند. آنها می‌گویند، چند می‌خریم.
راهکار و یا راه برون رفت از این مشکل را چه می‌دانید؟
در تسریع موضوع واگذاری مجمع‌های پتروشیمی باید مدیریت مجتمع‌ها به اشخاص عالم به این صنعت داده شود. همچنین با مشورت اتحادیه‌ها بهترین روش برای واگذاری مشخص شود چرا که اتحادیه‌ها بهترین روش برای آمار دادن و آمار گرفتن است.
ما چطور می‌توانیم شرایط را بهتر کنیم تا ذهنیت افراد به خرید مجتمع‌های پتروشیمی بهتر شود؟
دو موضوع باید نهادینه شود، اول اینکه (رگولاتور ) تنظیم گری انرژی و دومی هم استفاده صد درصدی از قانون بهبود فضای کسب و کار. من همیشه از قانون بهبود فضای کسب و کار با عنوان گوهر قوانین یاد می‌کنم، اگر به این دو موضوع در بحث انرژی توجه شود و مباحث آن به درستی رعایت شود، قطع به یقین ما در واگذاری‌ها مجتمع‌ها به بخش خصوصی موفق خواهیم شد.
ارسال نظر