بحران کم آبی در کشور بالا گرفته و نگرانی مردم بابت جیره بندی و آینده آبی سبب شده به دنبال مقصر این وضعیت اسفناک بگردند. برخی هم گناه و بی حجابی را عامل خشکسالی و وضعیت حاکم بر کشور می دانند.

با رسیدن به میانه تابستان ۱۴۰۴، ایران بار دیگر با بحرانی تکراری اما تشدیدشده در حوزه انرژی و منابع آبی مواجه شده است؛ بحرانی که نمود آن را می‌توان در خاموشی‌های پراکنده، افت فشار آب در برخی استان‌ها، هشدارهای جدی وزارت نیرو درباره ذخایر سدها و خشک شدن منابع طبیعی نظیر دریاچه ارومیه مشاهده کرد. این وضعیت نه‌تنها رفاه عمومی را تهدید می‌کند، بلکه نشانه‌ای از نبود یک سیاست کلان محیط‌زیستی و انرژی‌محور پایدار در کشور است.

بنفشه زهرایی، استاد مدیریت منابع آب دانشگاه تهران، با اصلاح هشدار قبلی خود مبنی بر اتمام منابع آبی پایتخت تا شهریور، اعلام کرد که با اقدامات دولت و مشارکت مردم در صرفه‌جویی، تهران تابستان ۱۴۰۴ را بدون بحران بی‌آبی پشت سر خواهد گذاشت. بااین‌حال، وی تأکید کرد که بحران آب ایران ریشه‌ای و ساختاری است و نیازمند بازنگری اساسی در مدیریت مصرف است.

ایران درگیر بحران عمیق آب، برق و گاز است و به گفته رئیس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی، این وضعیت نتیجه سوءمدیریت‌های چندین دهه گذشته است. از حفر چاه‌های عمیق تا عدم لایروبی سدها و اصرار بر خودکفایی نادرست، کشور را به نقطه‌ای رسانده که جز صرفه‌جویی، راه‌حل فوری دیگری برای خروج از این بحران وجود ندارد.

بحران کم‌آبی در ایران به مرحله هشدار رسیده است؛ گزارش جدید شرکت مدیریت منابع آب ایران نشان می‌دهد که ۱۹ سد بزرگ و کلیدی کشور، که نقش حیاتی در تأمین آب شرب و کشاورزی دارند، با کمتر از ۲۰ درصد ظرفیت آبی خود فعالیت می‌کنند و بیش از ۸۰ درصد مخازن آنها خالی است.

در حالی که بیش از ۲۷۰ شهر ایران با تنش آبی و قطعی آب مواجه‌اند، سالانه ۴ میلیون تن هندوانه، محصولی به شدت آب‌بر، تولید و ۶۰۰ هزار تن آن به کشورهای حاشیه خلیج فارس صادر می‌شود. این روند، معروف به "صادرات آب مجازی"، در شرایطی ادامه دارد که سیاست‌های مدیریت آب و کشاورزی کشور همچنان به‌روز نشده و کشاورزان در چرخه‌ای از تولید غیراقتصادی گرفتارند.

هر سال بیش از ۱.۲ میلیارد مترمکعب آب در تهران توزیع می‌شود، اما ۲۲ درصد این منابع به دلیل نشت شبکه، انشعاب‌های غیرمجاز و خطاهای اندازه‌گیری هدر می‌رود. کارشناسان تأکید دارند که با کاهش ۲۰ درصدی مصرف آب توسط شهروندان، می‌توان معادل کل این هدررفت را جبران کرد و منابع آبی پایتخت را حفظ نمود.

محسن اردکانی، مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب استان تهران، با تأکید بر نبود برنامه مصوب برای انتقال آب دریا به پایتخت، اعلام کرد که صرفه‌جویی حداقل ۲۰ درصدی در مصرف آب، کم‌هزینه‌ترین و مؤثرترین راه‌حل کوتاه‌مدت، میان‌مدت و حتی بلندمدت برای رفع مشکل کم‌آبی تهران است.

با آغاز فصل تابستان، پدیده کم‌آبی و خشکسالی بار دیگر به یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های کشور تبدیل شده است. کاهش بارندگی در سال‌های اخیر، برداشت بی‌رویه از منابع زیرزمینی و فقدان مدیریت بهینه منابع آبی، موجب شده است تا بسیاری از استان‌های ایران به‌ویژه در مناطق مرکزی، شرقی و جنوبی با بحران آب مواجه شوند. این شرایط نه تنها زندگی روزمره مردم را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد، بلکه پیامدهای جدی برای بخش کشاورزی، تولید برق و بهداشت عمومی نیز به دنبال دارد.

حجم آب موجود در مخازن تا ۴ مرداد سال جاری ۲۲.۶۰ میلیارد متر مکعب است که نسبت به حجم آب ۳۰.۴۰ میلیارد متر مکعب سال قبل ۲۶ درصد کمتر شده است.

ایران، سرزمین کهن کاریزها و تمدن‌های آبی، اکنون در آستانه فاجعه‌ای بی‌سابقه قرار دارد. سدهای بزرگ کشور مانند زاینده‌رود، کرج و کرخه به کمتر از ۱۰ درصد ظرفیت خود رسیده‌اند و ۸۵ درصد منابع آب زیرزمینی در نقطه بحرانی قرار دارند. این بحران نه فقط نتیجه تغییرات اقلیمی، بلکه محصول دهه‌ها سوءمدیریت، سدسازی بی‌رویه، و سیاست‌های مخرب است که منابع آب را به کالایی تجاری بدل کرده و آینده میلیون‌ها ایرانی را به خطر انداخته است.

مدیر سد کرج با اطمینان از کیفیت بالای آب این سد خبر می‌دهد که تأمین‌کننده آب شرب تهران است، اما ورود غیرمجاز گردشگران و شناگران به دریاچه سد، زنگ خطر آلودگی و حوادث غرق‌شدگی را به صدا درآورده است.

در گرمای طاقت‌فرسای تابستان تهران، یک تصمیم ساده اما حساب‌شده دولت توانست معادله مصرف آب و برق را تغییر دهد: تعطیلی یک‌روزه در میانه هفته. اقدامی که نه‌تنها مصرف آب پایتخت را بیش از ۱۰ درصد کاهش داد و فشار سنگین را از دوش شبکه فرسوده توزیع برداشت، بلکه موجب صرفه‌جویی چشمگیر در مصرف برق کشور شد؛ صرفه‌جویی‌ای معادل یک‌ونیم برابر ظرفیت نیروگاه اتمی بوشهر. این تجربه موفق، بار دیگر نشان داد که مدیریت هوشمندانه تعطیلات می‌تواند به ابزاری مؤثر برای عبور از بحران کم‌آبی و گرمای شدید بدل شود؛ راهکاری که با همراهی شهروندان و برنامه‌ریزی دقیق، آینده پایدارتری برای منابع انرژی و آب ایران رقم خواهد زد.

در شرایطی که کشور با چالش ناترازی در حوزه انرژی و آب روبه‌روست، قالیباف، رئیس مجلس با تأکید بر لزوم اقدام فوری و برنامه‌ریزی دقیق دولت، هشدار داد که راه‌حل‌ها نباید به شوک‌درمانی منجر شود. او همچنین از اهمیت تداوم اعطای به‌موقع کالابرگ الکترونیک سخن گفت و خاطرنشان کرد که اولین منفعت اقتصادی صرفه‌جویی و بهبود بهره‌وری باید مستقیماً به مردم بازگردد؛ چرا که بدون این همراهی اجتماعی، موفقیت این سیاست‌ها دشوار خواهد بود. در کنار این موارد، او بر اصلاح ایرادات پایگاه‌های داده و نظام دهک‌بندی برای توزیع عادلانه یارانه‌ها و حمایت‌ها تأکید کرد.

سخنگوی صنعت آب با تأکید بر حساسیت بالای موضوع واردات آب، اعلام کرد که این مسئله با بررسی‌های سختگیرانه و پیچیده همراه است و هیچ کشوری به‌راحتی آن را نمی‌پذیرد. در کنار این، مذاکرات برای تأمین حق‌آبه هیرمند ادامه دارد و اخراج مهاجران افغانستانی تأثیری بر این روند نخواهد داشت.

با افزایش نگرانی‌ها نسبت به بحران آب در پایتخت و کاهش بی‌سابقه منابع آبی، استاندار تهران از اجرای سه پروژه بزرگ و حیاتی برای تأمین پایدار آب شرب شهر خبر داد؛ پروژه‌هایی که انتقال آب، تکمیل تونل ۲۸ کیلومتری لار و احداث رینگ انتقال آب قمر بنی‌هاشم با بیش از ۱۷۰ کیلومتر لوله‌گذاری را در بر می‌گیرد. معتمدیان ضمن هشدار نسبت به کاهش شدید بارندگی‌ها و افت ذخایر سدها، از فشار جمعیتی چشمگیر در تهران و تأثیر آن بر منابع آب سخن گفت. او همچنین بر ضرورت تغییر فرهنگ مصرف آب و انرژی، حمایت از تولید داخلی تجهیزات کاهنده مصرف و ارائه تسهیلات ویژه به شهروندان برای مدیریت بهتر منابع تأکید کرد. این اقدامات در حالی صورت می‌گیرد که استانداری به جای قطع ناگهانی آب، روش‌های هوشمندانه‌تری مانند تعدیل فشار را در دستور کار قرار داده است تا بحران آب در کلانشهر تهران کنترل شود.

نماینده تهران گفت: مطابق اعلام مسئولان آب و فاضلاب استان تهران، وضعیت خوب نیست و حدودا تا چهل روز آینده در تهران دچار بی آبی یا کم آبی شدید خواهیم بود

سخنگوی صنعت آب گفت: «تهران آبی» (دو استان تهران و البرز) در پیشانی شهرهای دارای تنش آبی قرار گرفته است.

تابستان داغ ۱۴۰۴ در حالی از راه رسیده که سایه سنگین بحران آب بیش از هر زمان دیگری بر پهنه ایران گسترده شده است. گرمای بی‌سابقه، افزایش بی‌رویه مصرف، و الگوهای نامتعادل بارندگی در سال‌های اخیر، همگی زنگ هشدار را برای آینده منابع آبی کشور به صدا درآورده‌اند. این در حالی است که بسیاری از مخازن آبی، سدها و سفره‌های زیرزمینی، دیگر توان پاسخ‌گویی به نیاز فزاینده جمعیت و صنایع را ندارند.

با خشکسالی بی‌سابقه ۶۰ سال اخیر و کاهش شدید ذخایر سدهای تأمین‌کننده آب پایتخت، منابع آبی تهران به پایین‌ترین سطح در یک قرن گذشته رسیده و زندگی میلیون‌ها نفر در معرض خطر قرار گرفته است.