تالابی که روزگاری زیستگاه پرندگان بود، حالا در حال مرگ است؛ صالحیه خشک‌شده، گردوغبارش تهران و کرج را تهدید می‌کند و فرونشست زمین در مهرشهر و نظرآباد زنگ خطری تازه برای البرز است.

شهر بورسا، پایتخت تاریخی عثمانی، در آستانه یک فاجعه آبی قرار دارد؛ سد نیلوفر که منبع اصلی تأمین آب این کلان‌شهر است، کاملاً خشک شده و سد دوغانجی نیز تنها ۱۹ درصد ظرفیت دارد. شهردار بورسا هشدار داده که تنها ۳۵ روز آب باقی مانده است.

خشکسالی بی‌سابقه و گرمای سوزان، بازار میوه و سبزیجات ایران را با بحران مواجه کرده است. قیمت کاهو و خیار سر به فلک کشیده و عرضه محصولات کشاورزی به شدت کاهش یافته است.

تهران و کرج این روزها درگیر یکی از شدیدترین بحران‌های آب تاریخ خود هستند، اما خبر خوش این است که پروژه انتقال آب طالقان به هشتگرد به مرحله آب‌اندازی رسیده است. به گفته سخنگوی صنعت آب، ظرف چند روز آینده، تأمین آب کرج آغاز می‌شود و روزانه ۲.۵ متر مکعب آب از این خط به تهران منتقل خواهد شد. فاز دوم پروژه نیز تا مهرماه تکمیل می‌شود تا فشار بر منابع آب پایتخت کاهش یابد. وزارت نیرو همزمان از شهروندان خواسته است با کاهش مصرف آب تا یک‌سوم، نقش خود را در عبور از این بحران ایفا کنند و تأکید کرده است که برنامه‌ای برای آبرسانی سیار یا تعطیلی‌های ناشی از کمبود آب وجود ندارد.

در حالی که تهران و کرج با بحران بی‌سابقه کم‌آبی دست‌وپنجه نرم می‌کنند، سخنگوی صنعت آب از پیشرفت پروژه انتقال آب طالقان به هشتگرد خبر داد. با تکمیل این خط در روزهای آینده، تأمین آب کرج و انتقال ۲.۵ میلیون لیتر آب به تهران آغاز خواهد شد.

بصره، قلب نفتی عراق، در چنگال خشکسالی بی‌سابقه‌ای گرفتار شده است. کاهش ۲۷ درصدی سطح آب دجله و فرات، همراه با نفوذ آب شور و مدیریت ناکارآمد، زندگی ۳.۵ میلیون نفر را در این شهر بندری به مخاطره انداخته است. آیا عراق می‌تواند از این بحران انسانی جان سالم به در ببرد؟

در حالی که خراسان جنوبی با بحران شدید کمبود آب دست‌وپنجه نرم می‌کند، قطعی‌های مکرر برق و کاهش بارندگی‌ها این چالش را دوچندان کرده است. نماینده این استان در شورای عالی استان‌ها هشدار می‌دهد که اگر چاره‌ای برای این معضل اندیشیده نشود، پیامدهای امنیتی و جمعیتی در مناطق مرزی اجتناب‌ناپذیر خواهد بود.

خشکسالی، سدسازی افغانستان و تغییرات اقلیمی، سیستان و بلوچستان را به نقطه‌ای بحرانی رسانده است؛ جایی که رودخانه هیرمند دیگر آبی برای جاری شدن ندارد، تالاب هامون به کویری بی‌جان بدل شده و کشاورزی نفس‌های آخرش را می‌کشد. طوفان‌های شن هر روز جاده‌ها را می‌بلعند و روستاها را در حصاری از گرد و غبار فرو می‌برند. در میانه این بحران، طرح‌های نیمه‌تمام انتقال آب همچنان پشت سد مشکلات مالی گیر کرده و امیدی که برای نجات منطقه باقی مانده، بسیار کمرنگ به نظر می‌رسد. حالا مردم سیستان نه‌تنها با بیماری‌های تنفسی و محرومیت‌های زیست‌محیطی، بلکه با وسوسۀ مهاجرت دسته‌جمعی روبه‌رو هستند؛ زنگ خطری که آینده این خطه استراتژیک ایران را در هاله‌ای از ابهام فرو برده است.

ورود به‌موقع و هوشمندانه دادستان و فرماندار رودبار به مناقشات آبی مردم داماش با شرکت آب معدنی این منطقه، با منع برداشت آب کارخانه در روزهای پایانی هفته، به آرامش و تأمین آب شرب اهالی منجر شد. این اقدام نمونه‌ای موفق از حکمرانی تعاملی است که صدای مردم را شنید و عدالت آبی را در روستای گردشگری داماش برقرار کرد.

آخرین آمار از وضعیت مخازن سدهای کشور نشان‌دهنده کاهش نگران‌کننده ۴۲ درصدی ورودی آب از ابتدای سال آبی تا ۱۸ امرداد ۱۴۰۴ است. حجم آب موجود در مخازن به ۲۱.۴۶ میلیارد مترمکعب رسیده که نسبت به سال گذشته ۲۶ درصد کاهش یافته و پرشدگی سدها تنها ۴۲ درصد است، در حالی که برخی سدهای کلیدی کشور کمتر از ۲۰ درصد ظرفیت خود آب دارند.

رئیس‌جمهور در جلسه‌ای با مدیران رسانه‌ای تأکید کرد که پرداخت یارانه بنزین به دهک‌های ثروتمند جامعه دیگر توجیهی ندارد و باید فقط به اقشار کم‌درآمد تعلق گیرد. وی همچنین به مشکلات جدی کشور در حوزه آب، برق، گاز و تورم اشاره و اعلام کرد که شرایط به گونه‌ای است که گزینه‌ای جز مدیریت دقیق منابع نداریم.

ساخت‌وسازهای غیرمجاز در حریم و بستر رودخانه‌ها از جدی‌ترین تهدیدات زیست‌محیطی و ایمنی در کشور به شمار می‌آید، به‌ویژه در روزهایی که بحران کم‌آبی و گرمای بی‌سابقه تابستان، نگرانی‌ها را دوچندان کرده است. این تجاوز به حریم طبیعی رودخانه‌ها نه‌تنها مسیر جریان آب را محدود و گاه مسدود می‌کند، بلکه به کاهش توان ذخیره‌سازی و نفوذ آب به سفره‌های زیرزمینی نیز منجر می‌شود؛ موضوعی که در شرایط تنش آبی، پیامدهای آن بسیار سنگین خواهد بود.

استاندار تهران در نشست خبری روز گذشته خود به چالش‌های مهم شهر تهران از جمله توسعه نامتوازن، بارگذاری جمعیتی بیش از حد بدون در نظر گرفتن ظرفیت اکولوژیک، خشکسالی و ساخت‌وساز غیرقانونی در حریم اشاره و تاکید کرد که اگر مردم ۲۰ درصد در مصرف آب صرفه‌جویی کنند، از چالش کم‌آبی شهر عبور می‌کنیم.

استاندار تهران با هشدار درباره بحران کم‌آبی پایتخت، از مردم خواست با ۲۰ درصد صرفه‌جویی در مصرف آب، به عبور از این چالش کمک کنند. محمد معتمدیان در کنار اشاره به معضلاتی چون تراکم جمعیتی بیش از حد، ساخت‌وساز غیرمجاز و توسعه نامتوازن، بر ضرورت مدیریت مصرف آب و کنترل بارگذاری جمعیتی تأکید کرد.

تهران در آستانه بحران بی‌آبی است! مدیرعامل آبفای منطقه پنج پایتخت هشدار داد که ذخیره آب سدهای تهران تنها تا پایان شهریور دوام می‌آورد، اما وزارت نیرو همچنان سکوت کرده است. آیا پایتخت‌نشینان باید خود را برای روزهای بدون آب آماده کنند؟

ایران در آستانه بحران کم‌آبی است و ۸۰ تا ۹۰ درصد آب کشور در بخش کشاورزی هدر می‌رود. رئیس کمیسیون عمران مجلس هشدار می‌دهد که بدون اصلاح الگوی کشت و افزایش بهره‌وری، آینده آبی کشور به خطر خواهد افتاد.

پروژه انتقال آب طالقان، با هدف تأمین آب پایدار برای سه استان تهران، البرز و قزوین، گامی بزرگ برای مقابله با بحران کم‌آبی در ایران است. وزیر نیرو با تأکید بر تلاش شبانه‌روزی مهندسان و کارگران، از عزم جدی برای اجرای این پروژه خبر داد؛ اما آیا این طرح می‌تواند کلید حل بحران آب در کلان‌شهرها باشد؟

تهران در چنگال یکی از شدیدترین بحران‌های آبی دهه‌های اخیر گرفتار شده و پروژه انتقال آب از سد طالقان به‌عنوان راه‌حلی اضطراری در دستور کار قرار گرفته است. با این حال، معاون محیط زیست انسانی سازمان حفاظت محیط زیست هشدار می‌دهد که بدون مدیریت صحیح مصرف آب و کاهش هدررفت، این طرح‌ها مانند ریختن آب در ظرف سوراخ بی‌فایده خواهد بود.

وزیر نیرو با ابراز نگرانی از وضعیت نامطلوب منابع آبی تهران پس از پنج سال خشکسالی، از توافق با شهرداری‌ها برای کاهش مصرف آب در مصارف شهری و آبیاری خبر داد و از شهروندان خواست با رعایت الگوی مصرف و استفاده از گیاهان کم‌آب‌بر، در مدیریت بحران آب همکاری کنند.

همکاری ایران با کشورهای همسایه در حوزه کشتیرانی، یکی از ضرورت‌های استراتژیک برای تقویت تجارت منطقه‌ای، حفظ منافع مشترک دریایی و ارتقای امنیت دریانوردی به شمار می‌رود. با توجه به موقعیت ژئوپلتیکی ایران و دسترسی به آب‌های آزاد و بسته، به‌ویژه دریای خزر و خلیج فارس، تعامل فعال و سازنده با همسایگان دریایی می‌تواند به گسترش خطوط حمل‌ونقل دریایی، کاهش هزینه‌های بازرگانی و تسهیل ترانزیت کالا در منطقه منجر شود.