بازگشت احتمالی تحریم‌های سازمان ملل در ماه آینده، نگرانی‌های گسترده‌ای را در سطح داخلی و بین‌المللی ایجاد کرده است. این تحریم‌ها می‌توانند تأثیر قابل توجهی بر اقتصاد کشور داشته باشند و به ویژه بخش‌های نفت، گاز و تجارت خارجی را تحت فشار قرار دهند. فعالان اقتصادی و صادرکنندگان نگران کاهش توان صادرات و افزایش محدودیت‌های مالی و بانکی هستند که می‌تواند رشد اقتصادی را کند کند.

در هفته‌ای که گذشت، بازار نفت شاهد رقص پر نوسان قیمت‌ها بود؛ رقصی که ریتم آن را تنش‌های ژئوپلیتیکی و اظهارنظرهای جنجالی دونالد ترامپ کوک می‌کرد.

رئیس اتاق ایران، ایجاد شبکه‌های همکاری بین بنگاه‌های اقتصادی را سپر دفاعی محکمی برای واحدهای تولیدی در شرایط تحریم و جنگ اقتصادی دانست و گفت: ایجاد شبکه‌های همکاری بین بنگاه‌های اقتصادی، همان الگوی تعاونی در اقتصاد است.

فعال‌سازی مکانیسم ماشه و بازگشت قطعنامه‌های شورای امنیت، نگرانی‌هایی را در برخی رسانه‌ها و محافل داخلی ایجاد کرده است، اما آیا این تهدید واقعاً اقتصاد ایران را به لرزه درمی‌آورد؟ تجربه دهه‌های گذشته نشان می‌دهد که تحریم‌های یک‌جانبه آمریکا تأثیر به مراتب بیشتری نسبت به قطعنامه‌های شورای امنیت داشته‌اند و ایران با تکیه بر توان داخلی و راهکارهای خلاقانه، توانسته از فشارهای تحریمی عبور کند. مدیریت روایت و انتظارات، کلید مهار اثرات روانی این تهدید است.

محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس شورای اسلامی، با انتقاد از اقدام غیرقانونی سه کشور اروپایی در فعال‌سازی مکانیسم ماشه، اعلام کرد که نظام جمهوری اسلامی ایران به‌زودی تصمیم واحد خود را در این خصوص اعلام خواهد کرد. وی تأکید کرد که این اقدام اروپا، به دلیل عدم پایبندی به تعهدات برجام، فاقد مشروعیت است و قطعنامه‌های تحریمی اثر قابل‌توجهی بر اقتصاد ایران نخواهد داشت.

نایب رئیس سابق کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس گفت: با توجه به اینکه اصل پیمان شانگهای، یک نهاد اقتصادی در برابر غرب است، حضور هیات ایرانی به ویژه وزیر اقتصاد در این اجلاس می‌تواند نقشی کلیدی برای مقابله با فشارهای غرب ایفا کند.

همکاری‌های فنی و لجستیکی ایران با کشورهای پیشرفته در حوزه حمل و نقل ریلی، به ویژه با روسیه، فرصت بی‌نظیری برای ارتقای زیرساخت‌ها و افزایش بهره‌وری این بخش فراهم می‌کند. انتقال فناوری و تجربیات عملیاتی این کشورها، به ایران امکان می‌دهد تا سیستم‌های ریلی خود را به استانداردهای جهانی نزدیک‌تر کند و کیفیت خدمات مسافری و باری را بهبود ببخشد. علاوه بر این، بهره‌گیری از تجهیزات و فناوری‌های نوین موجب کاهش هزینه‌های نگهداری و افزایش ایمنی شبکه ریلی کشور می‌شود.

سفر رئیس‌جمهور ایران به پکن برای شرکت در اجلاس شانگهای و مراسم رژه ارتش چین، فرصتی طلایی برای تقویت روابط راهبردی تهران-پکن است. این سفر در شرایط حساس منطقه‌ای، پس از جنگ ۱۲ روزه علیه ایران، می‌تواند نقشی کلیدی در ایجاد بازدارندگی ژئوپلیتیکی و مهار اقدامات خصمانه کشورهای غربی ایفا کند.

رئیس فراکسیون نظارت بر صنعت نفت، گاز و پتروشیمی مجلس با اشاره به فعال شدن مکانیسم ماشه توسط سه کشور اروپایی، اعلام کرد که این اقدام نباید تأثیری بر فروش نفت ایران داشته باشد. زینب قیصری تأکید کرد که هیچ‌یک از ۶ قطعنامه‌ای که با مکانیسم ماشه احیا می‌شوند شامل تحریم نفتی نیستند و تجربه تاریخی ایران نشان می‌دهد که تنها تحریم‌های ثانویه آمریکا بودند که صادرات نفت کشور را کاهش دادند. او همچنین هشدار داد که هرگونه تغییر نابه‌جا در ساختار فروش نفت یا افشای اطلاعات حساس می‌تواند به صادرات کشور آسیب برساند.

عضو هیأت رئیسه مجلس اعلام کرد که اقدام اخیر کشورهای اروپایی در خصوص مکانیسم ماشه، نه حقوقی و فنی، بلکه کاملاً سیاسی است و هدف آن گرفتن امتیاز از ایران است. سلیمی تأکید کرد که آمریکا و اروپا از تعهدات برجام عدول کرده‌اند و بنابراین هرگونه فعال‌سازی مکانیسم ماشه از منظر حقوقی با اشکال مواجه خواهد بود. وی همچنین یادآور شد که ایران مسیرهای جایگزینی برای فروش نفت خود یافته و تحریم‌ها نمی‌تواند عرضه نفت کشور را متوقف کند.

در هفته‌های اخیر، چندین کشور اروپایی محدودیت‌هایی را بر فعالیت سفارتخانه‌های خود در ایران اعمال کردند که به توقف یا کاهش موقت خدمات کنسولی انجامیده است. کارشناسان، احتمال اجرای مکانیسم ماشه را به‌عنوان یکی از عوامل اصلی این تصمیم‌ها مطرح می‌کنند و همزمان ناامنی‌های منطقه‌ای نیز بر این محدودیت‌ها تأثیرگذار بوده است. تحلیلگران بر این باورند که این ترکیب عوامل، پیامدهای قابل توجهی بر روابط دیپلماتیک و اقتصادی ایران با اتحادیه اروپا و سایر شرکای بین‌المللی خواهد داشت و می‌تواند حجم سرمایه‌گذاری، تعاملات تجاری و روند پروژه‌های مشترک در میان‌مدت و بلندمدت را تحت تأثیر قرار دهد.

طبق داده‌های منتشرشده از سوی مرکز آمار، نرخ تورم مسکن در مردادماه امسال روندی افزایشی داشته و به سطح ۲.۴ درصد رسیده است. این در حالی است که یک ماه پیش‌تر، یعنی در تیرماه، تورم مسکن نسبت به ماه قبل از آن کاهش نشان می‌داد و حجم معاملات نیز در کمترین میزان خود ثبت شده بود.

سه کشور اروپایی انگلیس، فرانسه و آلمان با ارسال نامه‌ای به شورای امنیت سازمان ملل، فرآیند فعال‌سازی مکانیسم ماشه برای بازگشت تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران را کلید می‌زنند. این کشورها به ایران یک ماه فرصت داده‌اند تا با برآورده کردن شروط دیپلماتیک، از اجرای فوری این مکانیسم جلوگیری کند.

گامی بلند در جهت خودکفایی و تضمین امنیت انرژی کشور برداشته شد.

نمایندگان ایران و تروئیکای اروپایی در ژنو گرد هم آمدند تا درباره آینده قطعنامه ۲۲۳۱، تهدید مکانیسم ماشه و رفع تحریم‌ها گفت‌وگو کنند. این مذاکرات بدون بیانیه رسمی پایان یافت، در حالی که پیش‌نویس پیشنهادی روسیه برای تمدید قطعنامه، بحث‌های تازه‌ای را در شورای امنیت برانگیخته است.

دیمیتری پولیانسکی، سفیر و معاون نمایندگی روسیه در سازمان ملل، از ارائه پیش‌نویس قطعنامه‌ای برای تمدید مفاد فنی قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت درباره ایران و برجام خبر داد. این ابتکار با حمایت چین، با هدف تقویت دیپلماسی و جلوگیری از اقدامات خصمانه ارائه شده است.

در آستانه فعال‌سازی مکانیسم ماشه و بازگشت تحریم‌های شورای امنیت، مذاکرات ایران و تروئیکای اروپایی در ژنو برگزار خواهد شد، اما هیچ‌یک از طرفین حاضر به عقب‌نشینی از مواضع خود نیستند. با نزدیک شدن به پایان مهلت قطعنامه ۲۲۳۱، تنش‌ها میان تهران و غرب به اوج رسیده و سایه بازگشت تحریم‌ها و حتی درگیری نظامی، آینده روابط را در هاله‌ای از ابهام فرو برده است.

مکانیزم «اسنپ‌بک» در برجام، به‌عنوان شمشیری دو لبه، می‌تواند فشارهای اقتصادی، سیاسی و اجتماعی بر ایران را تشدید کند. کارشناسان هشدار می‌دهند که اعمال این مکانیزم نه‌تنها بدون چالش نخواهد بود، بلکه می‌تواند بحران‌های جدیدی را برای کشور رقم بزند، مگر اینکه ایران با دیپلماسی سازنده و مدیریت بحران، این تهدیدات را به فرصت تبدیل کند.

مکانیسم ماشه، ابزاری حقوقی و سیاسی در برجام، می‌تواند تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران را بازگرداند و تنش‌های دیپلماتیک و اقتصادی را در منطقه و جهان تشدید کند. این مکانیسم نه‌تنها اهرمی برای فشار بر ایران است، بلکه با واکنش‌های احتمالی تهران، از دیپلماسی فعال تا اقدامات نظامی منطقه‌ای، می‌تواند موازنه قدرت جهانی را تغییر دهد.

اسماعیل کوثری، عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس، در واکنش به نامه تروئیکای اروپا به سازمان ملل برای فعال‌سازی مکانیسم ماشه، این اقدام را فاقد مبنای قانونی و صرفاً جنگ روانی برای تأمین منافع غرب توصیف کرد. او تأکید کرد که با خروج یک‌جانبه آمریکا از برجام و بی‌تعهدی اروپا، استناد به این توافق‌نامه دیگر اعتباری ندارد.