سیاست جریمه اتباع غیرمجاز در ایران، که قرار بود با جریمه‌ای پنج برابر حداقل دستمزد روزانه، نظم را به بازار کار و زیرساخت‌ها بازگرداند، در عمل به یک وعده توخالی بدل شده است. نه کارفرمایان جریمه می‌پردازند، نه نهادهای نظارتی بازرسی می‌کنند، و نه درآمدها صرف بهبود زیرساخت‌ها می‌شود. حمید حاج‌اسماعیلی، کارشناس بازار کار، هشدار می‌دهد که این سیاست شکست‌خورده، اقتصاد پنهان و رانت را تقویت کرده و معیشت ایرانیان را به خطر انداخته است.

نقش اتباع افغان در صنعت ساخت‌وساز ایران، به‌ویژه در بخش مسکن، طی سال‌های گذشته نقشی محوری و انکارناپذیر بوده است. حضور پررنگ نیروی کار افغان در کارگاه‌های ساختمانی شهرهای بزرگ و کوچک کشور، به عاملی تعیین‌کننده در پیشبرد پروژه‌های عمرانی بدل شده است. این حضور نه‌تنها در پروژه‌های دولتی بلکه در ساخت‌وسازهای شخصی نیز به‌شدت محسوس بوده و بسیاری از سازندگان و کارفرمایان، نیروی کار افغان را به دلیل مهارت، تجربه و دستمزد پایین‌تر نسبت به نیروی کار داخلی ترجیح داده‌اند.

خروج برنامه‌ریزی‌شده اتباع غیرمجاز از تهران، دریچه‌ای به سوی فرصت‌های شغلی برای جوانان ایرانی باز کرده است. مدیرکل امور اجتماعی استانداری تهران معتقد است این اقدام نه‌تنها امنیت اجتماعی را تقویت می‌کند، بلکه فضایی برای درخشش نیروهای متخصص داخلی در خدمات شهری و پیمانکاری فراهم می‌آورد.

افزایش ناگهانی قیمت نان در گلستان، ضربه تازه‌ای به سفره‌های خالی کارگران زد؛ دبیر اجرایی خانه کارگر گلستان هشدار داد که با سقوط دوباره قدرت خرید، کارگران و بازنشستگان حتی توان خرید نان را هم از دست داده‌اند و خواستار ترمیم فوری دستمزدها در نیمه دوم سال شد.

وقتی گوشت قرمز کیلویی یک میلیون تومان و حقوق کارگر زیر ۲۰ میلیون است، چگونه می‌توان از نان شب تا اجاره خانه را تأمین کرد؟ رئیس انجمن صنفی گچکاران قم هشدار می‌دهد: فقر کارگران به فاجعه‌ای اجتماعی تبدیل شده و سفره‌هایشان از کالاهای ضروری خالی است!

جهان در حال پوست‌اندازی در مدیریت مهاجرت است و ایران با شتاب در این مسیر گام برمی‌دارد. از بازسازی اردوگاه‌های مهاجرتی با بودجه‌های کلان تا استفاده از فناوری‌های بلاک‌چین و هوش مصنوعی، استان مرکزی به‌عنوان پیشگام این تحولات، الگویی برای مدیریت هوشمند مهاجرت در کشور ارائه می‌دهد.

در بزنگاهی تاریخی که سرنوشت نیروی کار و اقتصاد ایران در دستان تصمیم‌سازان مجلس و دولت رقم می‌خورد، طرح اخراج اتباع غیرمجاز از کشور نه‌تنها مرزهای قانونی را ترسیم می‌کند، بلکه دریچه‌ای تازه به روی کارگران ایرانی می‌گشاید؛ دریچه‌ای به سمت فرصت‌های شغلی بیشتر، دستمزدهای عادلانه‌تر و بازتعریف نقش کارگر ایرانی در اقتصاد ملی. سخنان قاطع احمد فاطمی، نماینده بابل در مجلس دوازدهم، تأکیدی دوباره است بر عزم جدی قانون‌گذاران برای اجرای این طرح بدون استثنا؛ طرحی که اگرچه در ظاهر پاسخی به دغدغه‌های امنیتی و اقتصادی کشور است، اما در عمق خود، می‌تواند مقدمه‌ای باشد برای شکل‌گیری نظم تازه‌ای در بازار کار ایران؛ نظمی که در آن کارگران ایرانی، با ارتقای مهارت‌ها و جسارت در مذاکره، به جایگاه واقعی خود نزدیک‌تر شوند و اقتصاد کشور نیز از نیروی کار داخلی توانمند بهره‌مند شود.

خروج اتباع خارجی از بازار کار ایران، فرصتی بی‌سابقه برای کارگران ایرانی به ارمغان آورده است. مهرداد لاهوتی، نایب رییس کمیسیون برنامه و بودجه مجلس، با تأکید بر آموزش و صنعتی‌سازی، راهکاری نوین برای جایگزینی نیروی کار خارجی با کارگران داخلی ارائه کرده است. در حالی که برخی از کمبود نیروی کار در بخش‌هایی مانند ساخت‌وساز و پاکبانی ابراز نگرانی می‌کنند، این تحول می‌تواند با حمایت دولت و اراده کارگران، به نقطه عطفی برای توانمندسازی نیروی کار ایرانی و ارتقای استانداردهای شغلی تبدیل شود. آیا ایران آماده است تا با مهارت‌آموزی و فناوری، این چالش را به فرصتی طلایی برای اقتصاد و جامعه بدل کند؟

خیابان‌های منطقه صنعتی سیاه‌سنگ، که روزگاری از شلوغی و رونق پر بود، حالا در سکوتی غریب فرو رفته است. اخراج گسترده مهاجران افغان، کارگاه‌های این منطقه را با کمبود نیروی کار مواجه کرده و کرکره‌های بسیاری از مغازه‌ها و کارگاه‌ها پایین کشیده شده است. آگهی‌های استخدام روی دیوارها حکایت از بحرانی عمیق در بازار کار دارد. آیا این منطقه می‌تواند از این شوک اقتصادی جان سالم به در ببرد؟

مدیریت منابع انسانی مجتمع گاز پارس جنوبی با صدور نامه‌ای خطاب به مدیران و روسای ستادی، پرداخت فوق‌العاده مشاغل آلاینده، خیلی آلاینده و کار در ارتفاع برای کارکنان پیمانکاری را در اولویت قرار داد. با این حال، برخی کارگران نسبت به ابهام و نبود ضمانت اجرایی در جزئیات این تصمیم انتقاد کرده و خواستار شفاف‌سازی شدند.

نقض ماده ۷ قانون کار به چالشی فراگیر در بازار کار ایران تبدیل شده و بیش از ۶۰ درصد کارگران در مشاغل غیررسمی بدون قرارداد بیمه‌ای فعالیت می‌کنند. این وضعیت نه‌تنها امنیت شغلی کارگران را به خطر انداخته، بلکه با محروم کردن آنها از حقوق اولیه مانند بیمه درمانی و بازنشستگی، بحران‌های اقتصادی و اجتماعی را تشدید کرده است.

در حالی که تورم افسارگسیخته و شوک‌های اقتصادی ناشی از جنگ، معیشت کارگران را بیش از پیش تحت فشار قرار داده، یک کارشناس بازار کار معتقد است بازنگری فصلی دستمزدها با وجود حقانیت، به دلیل پیچیدگی‌های اجرایی بعید به نظر می‌رسد.

در سال‌های اخیر، کمبود نیروی کار به یکی از موانع اصلی رشد اقتصادی ایران تبدیل شده است. دستمزدهای پایین و عدم تطابق مهارت‌های نیروی کار با نیازهای بازار، صنایع را با چالش‌های جدی مواجه کرده و روند توسعه کشور را کند کرده است. اما چگونه می‌توان این بحران را مدیریت کرد؟

با وجود گذشت بیش از یک سال از وعده دولت مبنی بر احداث ۳۰۰ هزار واحد مسکونی ویژه کارگران در حاشیه شهرک‌های صنعتی، این طرح همچنان در مرحله حرف و کاغذ باقی مانده و هیچ پیشرفت ملموس و اجرایی در آن دیده نمی‌شود. وعده‌ای که قرار بود گره‌ای از بحران مسکن کارگران باز کند، تاکنون جز وعده‌ای بی‌ثمر، خروجی دیگری نداشته است.

وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی از برقراری پوشش بیمه‌ای و مستمری برای تمام کارگران جانباخته در حادثه بندر شهید رجایی خبر داد. این اقدام در کنار تخصیص مسکن برای خانواده‌های قربانیان، گامی در جهت حمایت از حقوق کارگران است، در حالی که وزیر بر رعایت استانداردهای انسانی در محیط کار تأکید کرد.

در حالی که تورم ماهانه قدرت خرید کارگران را به شدت کاهش داده، نماینده کارگران در شورای عالی کار پیشنهاد تعیین دستمزد فصلی را مطرح کرده است. این طرح می‌تواند با تنظیم دستمزدها هر سه ماه یکبار، معیشت کارگران را در برابر افزایش قیمت‌ها حفظ کند و به عدالت اجتماعی و پایداری اقتصادی کمک کند.

خروج گسترده اتباع خارجی از ایران، به‌ویژه در شرایطی که جمعیت مهاجران نقش قابل‌توجهی در بازار اجاره ایفا می‌کردند، می‌تواند در کوتاه‌مدت باعث کاهش فشار تقاضا در برخی مناطق شهری شود. با کاهش ناگهانی تقاضا برای اجاره مسکن، خصوصاً در مناطق مهاجرپذیر و حاشیه‌نشین، احتمال کاهش یا دست‌کم ثبات نسبی نرخ اجاره در این نواحی افزایش می‌یابد.

رئیس انجمن صنفی کارگران ساختمانی گرگان با انتقاد از نبود شفافیت در تأثیر ارتقای درجه شغلی بر معیشت کارگران، از سازمان تأمین اجتماعی خواست تا به‌صورت رسمی درباره اثر این ارتقا بر مستمری بازنشستگی و غرامت حوادث ناشی از کار توضیح دهد. آیا هزینه و زمان صرف‌شده توسط کارگران برای ارتقای درجه شغلی واقعاً به بهبود حقوق و مزایای آن‌ها منجر می‌شود؟

در سالروز تأسیس سازمان بهزیستی، احمد میدری، وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی، از افتتاح پروژه‌های حمایتی نظیر پنل‌های خورشیدی برای ۵۰۰ خانواده تحت پوشش، مسکن معلولان و طرح‌های اشتغال‌زایی خبر داد. این وزارتخانه با تمرکز بر محله‌محوری و همکاری بین‌دستگاهی، در تلاش است تا شبکه‌ای منسجم از خدمات اجتماعی را در سراسر کشور گسترش دهد.

در حالی که قیمت یک کیلو برنج ایرانی به ۳۰۰ هزار تومان رسیده، حقوق روزانه کارگران حداقل‌بگیر درست معادل همین مقدار است. سبد معیشت خانوارهای کارگری که در اسفند پارسال ۲۸ میلیون تومان بود، حالا به مرز ۵۰ میلیون تومان رسیده و کارگران با درآمد ۱۴-۱۵ میلیونی، در تنگنای معیشتی بی‌سابقه‌ای گرفتار شده‌اند.