دست دولت در جیب بازار سرمایه

امسال نیز کسری بودجه به سمت تأمین مالی از طریق اوراق بدهی پیش رفته است که این افزایش سهم بازار بدهی؛ بازار سرمایه را تحت‌ تأثیر قرار می‌دهد.

گسترش‌نیوز : به طور کلی مباحث مربوط به بودجه سالانه کشور، یکی از مهم‌ترین موضوعاتی است که همه ساله مورد توجه فعالان اقتصادی به ویژه سهامداران بازار سرمایه قرار می‌گیرد. امسال نیز طبق روال سال‌های گذشته در آذر ماه امسال، بخشنامه بودجه سال ۹۷ کل کشور توسط رئیس‌جمهوری به دستگاههای اجرایی ابلاغ گردید و متن کامل لایحه آن توسط سازمان برنامه و بودجه کشور با جمع منابع ۱میلیون و ۱۹۴هزار میلیارد تومان و بودجه عمومی ۴۲۴هزار میلیارد تومانی منتشر شد. بر اساس این بودجه که طراحی اصلی آن بر مبنای رویکرد «رشد اقتصادی فراگیر، اشتغالزا و ضد فقر» و اهداف پنج گانه اقتصاد مقاومتی است؛ هزینه‌های جاری دولت در لایحه بودجه نیز با رشد ۹/۸ درصد همراه بوده و طرح‌های عمرانی با ۱۵ درصد کاهش و طرح‌های تملک دارایی مالی با۸/۴۴ درصد افزایش همراه است. همچنین منابع عمومی بودجه ۳۶۸ هزار میلیارد تومان و درآمدهای مالیاتی و گمرکی و سایر ۱۹۳ هزار میلیارد تومان می‌باشد و نرخ نفت بر اساس بشکه‌ای ۵۵ دلار و با نرخ دلار ۳۵۰۰ تومان محاسبه می‌شود. اما یکی از مهم‌ترین بخش‌های اساسی در لایحه بودجه مذکور، که نوک پیکان سهامداران و فعالان بازار سرمایه را به سمت این بودجه معطوف می‌کند؛ آمار و ارقام حاکی از افزایش قابل توجه سهم بازار بدهی در تأمین مالی از طریق بازار سرمایه است. امسال نیز کسری بودجه به سمت تأمین مالی از طریق اوراق بدهی پیش رفته است که این افزایش سهم بازار بدهی نیز بازار سرمایه را تحت‌ تأثیر قرار می‌دهد. حال باید دید که واکنش تحلیلگران و صاحب نظران بازار سرمایه در این خصوص چیست و آهنگ رشد بورس در سال جدید با چه ضریبی همراه می‌شود.

دستاورد منفی بودجه ۹۷ برای بورس

شاهین چراغی ر‌ئیس هیأت مدیره کارگزاری مهرآفرین گفت: بودجه ۹۷ منجر به ایجاد تورم در اقتصاد و برای بازار بورس نیز دستاورد مثبتی ندارد.

وی ادامه داد: مسئله مهمی که در این بودجه به چشم می‌خورد؛ تأمین مالی دولت از طریق بازار است. این در حالی است که در هیچ جای دنیا دولت بابت تأمین هزینه‌های جاری به بازار سرمایه متکی نمی‌شود؛ از این رو تأمین مالی دولت با این هدف کار کاملاً اشتباهی است و عملاً دولتی بدهکار و اقتصادی توأم با رکود تحویل می‌دهد.

وی افزود: اگر تأمین مالی دولت برای تأمین هزینه پروژه‌های بلند مدت، افزایش ظرفیت و سرمایه در گردش واحدهای دولتی از بازار سرمایه باشد نه هزینه‌های جاری این اقدام قابل توجیه است در غیر این صورت بسیار مضر است.

محرکی برای گریز از بازار سهام

حمیدرضا مهرآور، مدیرعامل کارگزاری بانک سامان بیان کرد: با وجود این که تأمین مالی دولت از طریق اوراق بدهی فرآیند بسیار خوبی است و در بیشتر کشورها نیز صورت می‌گیرد؛ اما دولت نباید آنقدر نقش اوراق بدهی را پر رنگ کند که از جذابیت بازار سهام کاسته شود.

وی افزود: تأمین مالی دولت‌ها از طریق بازار سرمایه زمانی به نفع بازار سرمایه است که نرخی که در حال معامله و منتشر شدن است با نرخ بازار سرمایه هم خوانی داشته باشد؛ زیرا در این صورت دولت با فروش این اوراق قسمتی بدهی خود به صنعت گران و پیمانکاران پرداخت می‌کند که این کمکی به این گونه افراد و شرکت هاست.

مهرآور ادامه داد: اما اگر نرخ‌ها با بازار سرمایه هم خوانی نداشته باشد باعث می‌شود که افراد دیگر سهامی نخرند بلکه سهام خود را بفروشند و در عوض این اوراق را بخرند که این موضوع باعث می‌شود اوراق بدهی رشد و معاملات سهام کاهش پیدا کند.

انتقال بدهی به سال‌های بعد

مجتبی شهبازی، تحلیلگر بازار سرمایه در خصوص افزایش قابل توجه سهم بازار بدهی در این بودجه گفت: دولت بدین وسیله می‌خواهد بدهی خود را به سال‌های بعد منتقل کند و از این طریق چرخشی در بدهی‌ها بیندازد و از قفل بودن منابع جلوگیری کند اما عملاً هنوز نتوانسته برای آینده کاری انجام دهد.

وی تأکید کرد: بازار سرمایه نباید از تشکیل بازار بدهی ترسی داشته باشد؛ بلکه می‌بایست از بازار بدهی که نرخ آن را بازار تعیین می‌کند استقبال کند. روند با نظارت صحیح و با برنامه این موضوع پیش رود باعث انتشار بیشتر اوراق و در نهایت رشد اقتصاد می‌شود.

به عقیده این تحلیلگر بازار سرمایه با توجه به پیش‌بینی نرخ ارز، قیمت‌های جهانی، بازارهای رقیب و همچنین با توجه به تورمی که در پیش رو داریم روند بازار سرمایه و بورس مثبت است.

شهبازی خاطر نشان کرد: همچنین افزایش نرخ قیمت‌های جهانی مثل نفت و گاز باعث درآمد بیشتر دولت و متقابلاً افزایش سرمایه‌گذاری در بخش عمرانی می‌شود؛ که این امر در نهایت به رشد شرکت‌های بورسی منجر خواهد شد.

وی در خصوص اشاره بودجه به توسعه مشارکت بخش خصوصی در اقتصاد کشور اظهار کرد: به این موضوع زیاد نباید امیدوار بود چون عملکرد گذشته دولت در این حوزه زیاد مثبت نبوده است.

بورس؛ ملغم تمام بازارهای مالی

محمدرضا آرام بنیار، مدیرعامل شرکت مشاور سرمایه‌گذاری امین نیکان آفاق گفت: یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های بورس تهران نسبت به چند سال قبل این است که در گذشته بازار بورس با بازارهای دیگر در رقابت بود؛ یعنی به طور مثال با افزایش ارز یا ملک عمدتاً بورس روند نزولی پیدا می‌کرد اما درحال‌حاضر بورس ملغم تمام بازارهای مالی حتی بازار بدهی، ملک و ارز شده است.

وی اضافه کرد: از آن جایی که تعداد زیادی از شرکت‌های بورسی خودشان تولیدکننده ارز یا ساختمان هستند؛ در نتیجه افزایش نرخ در سایر بازارها (غیر از بازار بدهی) منجر به رشد بورس خواهد شد.

آرام بنیار در خصوص اوراق بدهی پیش‌بینی شده در بودجه ۹۷ متذکر شد: یکی از مهم‌ترین نکاتی که در بودجه تدوین شده به چشم می‌خورد این است که تقاضای اوراق همچنان در سطح بالایی قرار دارد و افزایش سهم بازار بدهی در تأمین مالی از طریق بازار سرمایه به چشم می‌خورد که البته این امر می‌بایست مورد بازنگری قرار گیرد؛ زیرا ابتدا باید دید که بازار ظرفیت چنین تقاضایی را با چنین ارقامی داراست یا خیر؟

وی تأکید کرد: دولت نیز باید به این نکته توجه کند که از طرق دیگری نیز می‌تواند تأمین مالی کند و صرفاً نباید ‌خود را محدود به بورس کند.

تأمین مالی کسری بودجه از طریق اوراق بدهی

محمد کفاش پنجه شاهی، مدیرعامل کارگزاری خبرگان سهام گفت: در بودجه سال ۹۷ نیز مانند سال گذشته کسری بودجه به سمت تأمین مالی از طریق اوراق بدهی پیش رفته است که این می‌تواند بازار سرمایه را تحت ‌تأثیر قرار ‌دهد.

وی متذکر شد: اگر انتشار این اوراق‌ها متناسب با شرایط بازار باشد، ضرری برای بازار سرمایه ندارد بلکه حجم زیادی از پول را نیز جذب بازار خواهد کرد؛ اما اگر غیر این باشد برای بازار سرمایه خطرناک است.

به گفته مدیرعامل کارگزاری خبرگان سهام این کار تنها می تواند یک جنبه مثبت داشته باشد که از آن جایی که اقتصاد ما بانک پایه است انتشار این اوراق‌ها می‌تواند نقطه‌ای برای حرکت به سمت اقتصاد بازارمحور باشد که این امر در بلند مدت نفع بورس است و اسکیل آن را بزرگ می‌کند. از این رو با بزرگ شدن اسکیل، به تبع قدرت چانه زنی مدیران و گردش پولی که در بورس می‌آید نیز بیشتر می‌شود.

مدیرعامل کارگزاری خبرگان سهام تصریح کرد: اگر ساز و کار درستی نیز برای صندوق‌های درآمد ثابت ایجاد شود، این صندوق‌ها هم می‌توانند اوراق را جذب کنند.