پرورش شترمرغ، سودآور یا پرمخاطره؟

سرمایه‌گذاری در این کار حتی برای آنهایی که به‌خوبی با آن آشنایی دارند خطرناک است. در مجموع به کسی توصیه نمی‌کنم وارد این کار شود.

گسترش‌نیوز: در چند سال اخیر تبلیغات زیادی درباره پرورش شترمرغ و سودآور بودن آن انجام شده است. آیا پرورش شترمرغ آن‌گونه که معمولا ادعا می‌شود سودآور است؟ بعضی از پرورش‌دهندگان شترمرغ این‌گونه فکر نمی‌کنند. بدون شک برای ورود به هر کسب‌وکاری باید هم نظر موافقان و هم نظر مخالفان را شنید. با گسترش‌نیوز همراه باشید.

خیلی‌ها گرفتار شدند

احمدرضا نیکزاد از سال ۱۳۸۲ پرورش شترمرغ را آغاز کرده است. وی که مزرعه‌اش در سال جاری به عنوان واحد نمونه انتخاب شده است درباره وضعیت پرورش‌دهندگان شترمرغ اظهارکرد: به‌عنوان تولیدکننده باید بگویم که پرورش شترمرغ کسب‌وکار خوبی نیست. نوسان و بالا و پائین در حرفه پرورش شترمرغ، بسیار زیاد است. شترمرغ، پرنده‌ ناشناخته‌ای بود که بعضی افراد وارد کشور کردند. واردکنندگان دنبال سود خود بودند و مسئولان هم برنامه‌ریزی‌های لازم را به عمل نیاوردند. به صلاحدید خود، به هرکسی که می‌خواستند مجوز فعالیت و پروانه ‌بهره‌برداری دادند. به‌این‌ترتیب افراد زیادی در این صنعت گرفتار شدند و شکست خوردند. فقط من نیستم که چنین نظری ندارم، همه قدیمی‌های این حرفه همین نظر را دارند.

با آزمون و خطا ادامه دادم

این پرورش‌دهنده قدیمی در ادامه از نحوه ورود خود به این حرفه سخن گفت و اظهارکرد: وقتی قصد ورود به این کسب‌وکار را داشتم از شخصی، مشاوره گرفتم که اگر دو شترمرغ نر و ماده داشته باشی ظرف ۲ سال، صاحب ۱۰۰ تخم می‌شوی. اگر ۲۰ تخم به جوجه تبدیل شود نه‌تنها سرمایه اولیه‌ات بازمی‌گردد بلکه به سود زیادی می‌رسی. از ۱۲ شترمرغی که خریده بودم ۶ تا نر و ۶ تا ماده شد. به‌این‌ترتیب همه محاسبات ما به هم ریخت. به‌هرحال با آزمون‌وخطا ادامه دادم. از سال ۸۴ شترمرغ پرورش می‌دهم ولی تازه ۴ سال است که به شکل علمی و اصولی فعالیت می‌کنیم.

بیماری ناشناخته‌ای که کسی درباره‌اش حرف نمی‌زند

نیکزاد در ادامه گفت: سرمایه‌گذاری در این کار حتی برای آنهایی که به‌خوبی با آن آشنایی دارند خطرناک است. در مجموع به کسی توصیه نمی‌کنم وارد این کار شود. تجارب بسیاری اندوخته‌ایم بااین‌حال هرسال با مشکلی مواجه بوده‌‌ایم. حداکثر کاری که کرده‌ایم این است که به‌قول‌معروف یر به یر شده‌ایم. امسال امیدواریم بودیم که سود خوبی به دست‌اید اما با یک بیماری ناشناخته روبه‌رو شدیم. بسیاری از مزارع پرورش شترمرغ با این مشکل دست‌به‌گریبان شده‌اند اما جالب اینجاست که هیچ‌کس درباره این بیماری حرف نمی‌زند. امسال اگر ضرر نکنیم جای خوشحالی دارد.

مشکل اصلی تولید است

وی در تشریح بیشتر مشکلات پیش‌روی خود و همکارانش گفت: مشکل اصلی به بحث تولید مربوط می‌شود. تولیدکننده باید بتواند از هر پرنده مادر، ۳۵ جوجه بگیرد تا به موفقیت برسد. اگر این عدد به ۵۰ عدد برسد ضرر نمی‌کنم اما سودی هم عایدم نمی‌شود. معمولاً در همین نقطه است که تولیدکننده، گرفتار می‌شود وگرنه گوشت تخم شترمرغ بازار خوبی دارد. البته بازار روغن و چرم شترمرغ باوجودآنکه چرمی بسیار مرغوب است هنوز در مملکت ما جا نیفتاده است. سال گذشته که گرانی گوشت اتفاق افتاد کسانی که جوجه گوشتی خریده بودند به سود خوبی رسیدند ولی بحث اینجاست که بازار شترمرغ نوسان شدیدی دارد. اقتصاد کشور، باثبات نیست و نرخ سویا و ذرت و خوراک دام هرلحظه ممکن است افزایش یابد یا کمیاب شود. اگر بازار باثبات بود پرورش شترمرغ می‌توانست موفق و سودآور باشد.

تعداد بیشتر باشد بهتر است

«برای راه‌اندازی یک مزرعه کوچک پرورش شترمرغ باید از چه تعداد شروع کرد؟» احمدرضا نیکزاد در پاسخ این سوال اظهارکرد: مزرعه من حدود ۶۰ شترمرغ مولد دارد. از ۴۰ تا شروع کردم ولی تعداد هر چه بیشتر باشد بهتر خواهد بود. به نظر من پرورش نوع پرواری، راحت‌تر است. پرورش نوع مولد، بسیار سخت است و آنچه گفتم بیشتر به همین نوع مربوط می‌شود. پرنده شما بعد از ۲ یا ۳ سال به باردهی می‌رسد. همان‌طور که گفتم یک شترمرغ مولد ممکن است ۵۰ تخم و شترمرغ دیگر ۱۰۰ تخم بگذارد. در گذشته که پرورش‌دهندگان دنبال چرم هم بودند نوع گوشتی را بین ۹ تا ۱۴ ماه نگهداری می‌کردند. الان بعضی از همکاران حیوان را در ۸ ماهگی ذبح می‌کنند.

وی در ادامه افزود: دولت از پرورش شترمرغ حمایت می‌کند. خود من از این تسهیلات استفاده کردم. بحث اینجاست که پرورش شترمرغ به دلایلی که گفتم سودآور نیست. در دیداری که چند سال قبل با معاون وزیر داشتم به من گفته شد که پرورش شترمرغ توجیه اقتصادی ندارد. از ایشان پرسیدم اگر این‌گونه است چرا مجوز فعالیت می‌دهید، چرا وام می‌دهید؟ و چرا اجازه می‌‌دهید اینقدر درباره سودآور بودن پرورش شترمرغ تبلیغات شود؟