تفکر تفکیکی مانع توسعه و موتور محرک بحران
صابر افشارزاده
روزنامه نگار
شرایط امروز حاکم بر اقتصاد کشور نشان میدهد پیشبینیها و برنامههایی که برای بهبود وضعیت معیشتی و بازگرداندن آرامش بر بازار اتخاذ شده هیچکدام جامه عمل نپوشیدند.
گسترش نیوز: نبود یک برنامه درست در ستاد اقتصادی دولت و سازمان برنامه و بودجه، فعالان بازار در حوزههای مختلف از ارز تا خودرو از دارو تا بخش تولید را نگران کرده است. بنابراین برخی مردم برای اینکه عقب نیفتند فکر میکنند باید سرمایههای خود را به ارزهای خارجی تبدیل کنند. در این شرایط کنترل هجوم از سمت جامعه باید از سمت دولت اتفاق میافتاد. اینکه بگوییم دولت ورشکسته شده است پس به دلیل آسیبی که دیده نتوانست موفق باشد درست است اما همه باید دغدغه آینده اقتصاد کشور و حرکت به سمت توسعه را داشته باشیم.
توسعهای که دستیابی آن به گواه کارشناسان از جمله نوربرت الیاس جامعه شناس آلمانی نیازمند فرآیند رسمی شدن است. در واقع منظور از این فرآیند تطبیق یافتن با آداب و هنجارهای بیرونی رفتار و از نگاهی دیگر، درونی کردن استانداردهای موجود رفتار و کردار است. به این معنا که جامعه اصول سختگیرانهای برای هر موقعیت تعریف کرده و با اعمال فشار از بالا افراد را مجبور به پیروی از آن میکند.
توسعه یافتگی از اصول ثابتی برخوردار است و نیازمند اقتصاد شفاف در گام اول نظام تصمیمگیری جمعی، گردش قدرت، فضای نقد و رسانههای آزاد و مستقل، ارتباطات گسترده بینالمللی و دانش بشری نیاز دارد. محمود سریع القلم استاد علوم سیاسی معتقد است آفات فرهنگی و ساختاری اجازه نمیدهند در ایران تصمیم منطقی گرفته شود. ما مشکلات فرهنگی داریم که زیر ۵ سال قابل اصلاح است البته اگر آنها را مشکل بدانیم. باید ساختارها را اصلاح کنیم و زمانی که فرهنگ یک کشور اصلاح شود حرکت به سمت توسعه آغاز میشود.
اگر فضای کسب و کار در راستای دستیابی به منافع جمعی و اجرای اصل ۴۴ قانون اساسی تغییرات گسترده کرد و با برهم زنندگان نظم و آرامش برخورد شد، فضای تولیدی به سمت اشتغال پایدار و تحویل محصولات استاندارد به بازار جهانی رفت، نظام اداری و بدنه دولتی کوچک شده و امکان فعالیت بیشتر به بخش خصوصی و تجارت آزاد واگذار شد بحرانها جای خود را به فرصتهای جدید و مدیریت منطقی خواهند داد. تا زمانی که مدیریت اقتصادی همچنان بر محوریت دولتی بودن حرکت کند و اراده برای ایجاد فضای رقابتی در میان دولتمردان دیده نشود نمیتوان امیدوار بود در یک بازه زمانی نرخها و نبض بازار در موقعیت ثابت قرار گرفته و مسیر ایران بر ریل توسعه هموار شود.
بسیاری از کارشناسان و فعالان اقتصادی اعتقاد دارند تیم اقتصادی دولت باید با هوشیاری بیشتر بحرانها را مدیریت کند تا تصمیمات منطقی و سنجیده تری درباره موقعیتهای بحرانی اتخاذ شود. اقتصاد ایران اقتصاد دولتی وابسته به نفت است. چنین سیستمی باعث شده که نتوان هیچ نرخ ثابتی را برای شاخصهای اقتصادی برنامهریزی کرد از این جهت که همواره وابسته به تغییرات نرخ این محصول در بازار جهانی بوده است.
از سوی دیگر، در شرایط فعلی کشور دولت برای خروج از برخی بنبستها به نوعی تفکر تفکیکی متوسل شده است و گمان میبرد از این طریق میتواند بر ناکامی اجرای طرح کوچک شدن که سالها در برنامه دولتهای مختلف بوده فائق آید. نشانههای بروز این طرز فکر را میتوان در بحث ادغام وزارتخانهها یافت که موضوع آن مدتی است در میان فعالان اقتصادی و چهرههای شاخص بازار داغ است. باید اشاره کرد این تفکیک برخلاف سیاستهای کلی نظام است و در این شرایط برای دولت هزینه دارد و به نظر میرسد تفکیک نمیتواند نارساییهایی که وجود دارد را برطرف کند.
مشکلات سیاست خارجی و بینالملل به جای خود اما انگار همه ما به نوعی ناراحتی درونی رسیدهایم که فقط با بینظمیها و نبود برنامه درست دیگران را اذیت میکنیم. دولت میتواند با برنامهریزی و تصمیمات درست کاری کند که بسترهای اقتصادی قابلیت درست خود را اجرا کنند. اجرا ممکن است توسط یک دستگاه باشد اما مردم به عنوان ارباب رجوع یک سیستم در تنشزدایی یک ارتباط و اجرایی شدن صورت مسئلههای کاری کمک میکنند. امید است با این همه تاخیر تصمیمی به موقع و درست گرفته شود.
ارسال نظر