پایگاه خبری گسترش نیوز
دبیر بخش مانیتورینگ: سینا ستوده
میثاق اخلاق حرفه‌ای رسانه‌ها در پایگاه خبری گسترش
بسمه تعالی
مقدمه
میثاق حرفه‌ای رسانه‌ها، پیمانی است که مدیران رسانه‌های امضاکننده در پی تحقق اصول حرفه‌ای در رسانه خود و به‌منظور ایفای صحیح رسالت مطبوعاتی و نظارتی رسانه، داوطلبانه آن را امضا کرده‌اند و همه ارکان رسانه تحت مدیریت خود را به اجرای تعهدات آن هدایت می‌کنند. امضاکنندگان مخیرند بنا به مقتضیات رسانه خود، بندهایی را به این میثاق اضافه کنند.
امضاکنندگان این میثاق به‌منظور ایجاد ضمانت اجرای میثاق‌نامه، ۲ نفر از میان خود، یک نفر استاد ارتباطات، یک نفر پیشکسوت مطبوعاتی و یک نفر حقوقدان مسلط به حقوق مطبوعات را به‌عنوان"شورای داوری" به مدت یک سال انتخاب می‌کنند. آیین‌نامه این شورا، الزامات و اقدامات تنبیهی مترتب بر عدم التزام و یا عدم اجرای این میثاق، توسط امضاکنندگان تصویب می‌شود. هم‌چنین رسیدگی به شکایت اشخاص از رسانه‌های امضاکننده‌ی میثاق، اعتراض رسانه‌ها به یک‌دیگر و روزنامه‌نگاران آنها به رسانه متبوع خود به عهده این شورا است. آیین‌نامه و تصمیمات شورا نمی‌تواند ناقض قوانین جاری به‌ویژه قانون مطبوعات باشد.
شورای داوری علاوه بر رسیدگی به مواردی که از سوی ذی‌نفعان به شورا ارجاع می‌شود، هرسال در موعد معینی گزارش رعایت مفاد این منشور از سوی همه امضاکنندگان را تهیه و منتشر می‌کند.
میثاق‌نامه
بسم الله الرحمن الرحیم
اگر چه رسانه‌ها، وظیفه دیده‌بانی دارند اما به این معنا نیست که خود را مبرا از نظارت شهروندان و نظام خودکنترلی ببینند. ازاین‌رو ما، امضاکنندگان این میثاق‌نامه، علاوه بر الزامات قانونی و در راستای آزادی مسئولانه، خود را متعهد به اصول زیر می‌دانیم و در صورت تخطی، به رأی شورای داوری درباره خود گردن می‌نهیم:
اصول اجتماعی و ملی:
۱- به قانون اساسی به‌عنوان منشور ملی، التزام عملی داریم.
۲-بر اساس تکلیف امربه‌معروف و نهی از منکر، از ارزش‌های دینی، انقلابی، اخلاق اسلامی و هنجارهای عمومی حمایت می‌کنیم.
۳- به اصول دینی، اعتقادات مذهبی، آداب و سنن قومی و ملی احترام می‌گذاریم و از هرگونه تحریک قومیت‌ها، اقلیت‌های دینی و مذهبی می‌پرهیزیم.
۴- از انتشار هرگونه محتوای مبتذل و مستهجن و صحنه‌های خشن که موجب مخدوش شدن بهداشت روانی جامعه یا نادیده گرفتن کرامت انسانی است، پرهیز می‌کنیم.
۵- خود را موظف به انتشار سریع و به‌موقع مشکلات جامعه می‌دانیم و در این مسیر از ملاحظاتی که منجر به خودسانسوری می‌شود پرهیز می‌کنیم
محتوای رسانه:
۶- راست‌گویی و نقل صحیح و دقیق اخبار را به‌عنوان نخستین اصل حرفه‌ای، سرلوحه کار خود قرار می‌دهیم.
۷- اخباری را که منبع آنها مشخص و معتبر نباشد منتشر نمی‌کنیم و اعتقاد داریم منبعی که حتی با رعایت اصل محفوظ ماندن هویتش توسط رسانه، بازهم مسئولیت خبری را که در اختیار رسانه قرار می‌دهد، نمی‌پذیرد قابل اتکا و اعتماد نیست.
۸- خبر را از تحلیل و تفسیر آن جدا کرده و در نگارش به‌گونه‌ای عمل می‌کنیم که مخاطب، متوجه تمایز این دو گونه بشود.
۹- آگهی و رپرتاژ آگهی را صریحا از مطالب و محتوای رسانه تفکیک می‌کنیم.
۱۰- در نقل هرگونه محتوا خود را ملزم به درج نام منبع و یا پدیدآورنده می‌دانیم.
۱۱-در مواردی که به دلیل موانع و یا ملاحظات اخلاقی و یا حقوقی نام بردن از اشخاص محدودیت دارد، از کاربرد حروف اختصاری برای اشخاص و سایر شیوه‌های مشابه در کنار نشانی‌دادن به نحوی که بر همان اشخاص، تعین پیدا کند خودداری می‌کنیم.
۱۲- در انتشار اخبار و تحلیل‌ها ضمن رعایت انصاف، از سیاه‌نمایی و یأس‌آفرینی پرهیز می‌کنیم.
رفتار رسانه‌ای:
۱۳- در صورتی که در نقل خبر و انتشار آن دچار اشتباه شویم، صراحتا و از طریق رسانه، از مخاطبان و آسیب‌دیدگان از خطای خودمان عذرخواهی می‌کنیم.
۱۴- برای کسب خبر، خود و رسانه خود را معرفی می‌کنیم و به‌صورت مخفیانه از دستگاه‌های ضبط صدا و تصویر و ویدئو استفاده نمی‌کنیم.
۱۵- از ایراد اتهام، اهانت و نشر مطلب کذب علیه رسانه‌های قانونی به‌ویژه امضاکنندگان این میثاق، پرهیز می‌کنیم و انتقادات خود را طبق دستور قرآنی" و جادلهم بالتی هی احسن" مطرح می‌کنیم.
۱۶- برای انجام مصاحبه با هرکس از او اجازه می‌گیریم و در صورتی که بخواهد پیش از انتشار مصاحبه خود را بازبینی کند این حق را برای او محفوظ دانسته و به خواست او عمل می‌کنیم.
۱۷- حریم خصوصی افراد را محترم می‌شماریم و اسرار زندگی دیگران را فاش نمی‌کنیم.
۱۸- متوجه حقوق کم‌توانان، آسیب‌دیدگان، متهمان و حتی مجرمان هستیم و در مصاحبه یا گرفتن عکس از آنها به اجازه از خودشان بسنده نمی‌کنیم و به اصولی فراتر از آن پایبند هستیم و در نشر محتوای مرتبط با آنان کرامت انسانی‌شان در حال و آینده را موردتوجه قرار می‌دهیم.
۱۹ – حقوق کودکان را محترم می‌شماریم و از انتشار مصاحبه، تصویر و فیلم کودکان در حالات غیرمتعارف، آرایش کرده و غیرمنتاسب با شخصیت کودکی و ناسازگار با حفظ کرامت انسانی آنان در حال و آینده خودداری می‌کنیم و همین‌طور از شناساندن کودکانی که مورد آزار و سوء استفاده قرار گرفته‌اند از طریق انتشار نام و تصویر آنان خودداری می‌کنیم.
رفتار سازمانی:
۲۰- حمایت از شأن و کرامت خبرنگاران رسانه متبوع خود را وظیفه خود می‌دانیم و حقوق مادی و معنوی آنان ازجمله در امور بیمه تأمین اجتماعی، دفاع در محاکم قضایی و غیر آن رعایت می‌کنیم. هم‌چنین در لیست بیمه خود برای همکاران تحریریه از سمت‌های غیرِروزنامه‌نگارانه استفاده نمی‌کنیم.
۲۱- در هنگام جذب و به کارگیری همکاران تمام وقت، به‌ویژه اگر در یکی از رسانه‌های عضو میثاق، مشغول به کار باشند، صرفا پس از تسویه‌حساب و اظهار رضایت مدیر رسانه محل اشتغال قبلی، آنان را برای همکاری می‌پذیریم.
۲۲- برای پیش‌گیری از تطمیع رسانه و روزنامه‌نگاران، دریافت هدیه غیرمتعارف از سازمان‌ها و اشخاص را امری ناپسند می‌دانیم و به‌هیچ‌وجه چنین هدیه‌هایی را نمی‌پذیریم و همکاران خود را هم از پذیرش چنین هدایایی منع می‌کنیم. میزان هدیه متعارف را شورای داوری در ابتدای هرسال اعلام می‌کند.
۲۳- وابستگی‌های مالی و تشکیلاتی و گرایش‌های خود را رسما اعلام می‌کنیم و مناسبات مالی خود با وابستگان اشاره شده و حامیان خود را به‌طور آشکار و شفاف اعلام می‌کنیم.
*همه کارکنان پایگاه خبری گسترش «میثاق اخلاق حرفه‌ای رسانه‌ها» را همانند یک قسم‌نامه باور داشته و مفاد آن را با امضا خود تایید می‌کنند.