پیامدهای آموزش دانش آموزان در شبکه شاد
شبکه شاد مخفف (شبکه اجتماعی دانش‌آموزان)، از ابتکارات معاونت پرورشی و فرهنگی در سال‌های گذشته بود که همزمان با شیوع ویروس کرونا بیش از هر چیز دیگری در ساختار آموزش و پرورش، توجه‌ها را جلب کرد.
سال‌های گذشته در معاونت پرورشی و فرهنگی طرحی برای ساماندهی استفاده دانش‌آموزان از فضای مجازی با استفاده از ظرفیت‌های داخلی مطرح شد به نام شبکه شاد اما به گفته مسئولان وقت، بنا به دلایلی این طرح دنبال نشد.
با پدید آمدن ویروس کرونا، گسترش بیماری و ضرورت ایجاد شبکه یکپارچه داخلی، نام شبکه شاد دوباره بر سر زبان‌ها افتاد و مقدمات کار فراهم شد و با استفاده از ظرفیت مرکز فناوری اطلاعات و نیروی انسانی وزارت آموزش و پرورش این امکان فراهم و این شبکه ایجاد شد.
به گفته برخی مسئولان در وزارت آموزش و پرورش، نقطه قوت و مثبت این شبکه امنیت اطلاعات دانش‌آموزان و فرهنگیان است چون این سامانه در درون خود آموزش و پرورش طراحی و اجرا شده است؛ هیچگونه اطلاعات فردی به بیرون از مجموعه (برخلاف پیام‌رسان‌ها و شبکه‌های اجتماعی دیگر) درز نمی‌کند.
معاونت پرورشی و فرهنگی نیز هم پای بخش آموزش وارد شبکه شاد شده است و از همان آغاز فعالیت این شبکه کانال معاونت پرورشی و فرهنگی در این شبکه ایجاد شده است.
مطالبی که از ابتدا در این کانال قرار گرفت شامل فعالیتهای پرورشی دانش‌آموزان و فرهنگیان در دوران قرنطینه و نیمه حضوری یا تعطیل شدن مدارس بود که با توجه به گستردگی فعالیتهای این معاونت به چند نمونه اشاره می‌شود.
_ فعالیتهای اداره کل قرآن که شامل: عترت و نماز، پیام‌های قرآنی، معماهایی با مضمامین مذهبی و دینی، سخن بزرگان و احادیت- با مضمامین گوناگون، آشنایی با احکام-
_فعالیتهای اداره کل امور تربیتی، مشاوره و مراقبت در برابر آسیب‌های اجتماعی.
این بخش شامل پیام‌هایی با مضمون مشاوره و مراقبت، مختص دانش‌آموزان و اولیاء و دوره‌های مشاوره، رژیم سواد رسانه، بهداشت روانی – معنوی
_فعالیتهای اداره کل فرهنگی هنری اردوها و فضاهای پرورشی
_فعالیتهای شوراهای دانش‌آموزی به صورت پرسش و پاسخ
_سازمان دانش‌آموزی
علاوه بر موارد ذکر شده، با مراجعه به کانال معاونت پرورشی و فرهنگی در نرم افزار شاد، مطالب مفید و متنوع بسیاری در دسترس است اما نکته مهم و قابل توجه این است که دانش آموزان ملزم به پیگیری جدی هیچ یک از محتواهای مذکور نیستند و به دلیل سهل‌انگاری مدارس و برخی معلمان آموزش بدون پرورش در شبکه شاد زنگ خطری جدی برای دانش آموزان و خانواده‌ها است.
مسئولان معتقدند شبکه شاد، معماری کلانی دارد و حضور در شبکه شاد بهترین فرصت جهت انتقال مفاهیم تربیتی به دانش آموزان و اولیاء است اما می‌بینیم که فعالیتهای پرورشی مدارس که نیازمند حضور، تعامل رو در رو است در این روزها بیش از جنبه آموزش تحت‌الشعاع قرار گرفته‌اند
وزارت آموزش و پرورش در شیوه نامه اجرایی بازگشایی مدارس، به روند انجام فعالیتهای پرورشی نیز اشاره‌ای گذرا داشته است و روند فعالیت‌ها را در سه وضعیت پیش‌بینی کرده است:
کنش و فعالیتهای پرورشی و فرهنگی در وضعیت سفید:
همه فعالیت‌ها برابر دستورالعمل‌های ارسالی برابر سنوات قبل انجام خواهد شد و از بستر الکترونیکی سامانه شاد نیز به عنوان مکمل فعالیت‌ها استفاده خواهدشد.
کنش و فعالیتهای پرورشی و فرهنگی در وضعیت زرد:
طوری برنامه‌ریزی شود تا فرصت حضور دانش آموزان در مدرسه و شبکه شاد، حداکثر استفاده صورت گرفته و انعطاف لازم در برنامه‌ها صورت گیرد.
مربیان و مشاوران بخشی از زمان خود را به تولید محتوای استاندارد اختصاص داده و از سامانه شاد جهت تکمیل فرآیند برگزاری فعالیت‌ها استفاده کنند.
کنش و فعالیتهای پرورشی و فرهنگی در وضعیت قرمز:
کلیه فعالیت‌ها از طریق فضای مجازی و به صورت غیرحضوری پیش‌بینی می‌شود. مدیر آموزشگاه بستر لازم را برای اجرای فعالیتهای پرورشی و فرهنگی در بستر فضای مجازی فراهم کرده و بر تداوم و استمرار آنها نظارت خواهد داشت.
در بخش ملاحظات اجرایی در مورد فعالیتهای پرورشی و فرهنگی این شیوه‌نامه نیز شرح وظایف مفصلی برای مدیران، معاونان، مربیان پرورشی و مشاوران مدارس آمده است که بیشتر این موارد تاکنون عملیاتی نشده است.
مدیرکل امور تربیتی، مشاوره و مراقبت در برابر آسیب‌های اجتماعی وزارت آموزش و پرورش در اردیبهشت ماه امسال، در جلسه هماهنگی شبکه شاد که با حضور نمایندگان بخش‌های مختلف معاونت پرورشی و فرهنگی و مرکز فناوری اطلاعات برگزار شد، گفت: وظیفه تاریخی و ذاتی معاونت پرورشی و فرهنگی که غنی‌سازی اوقات فراغت دانش آموزان است ایجاب می‌کند هم‌دوش بخش آموزش در شبکه شاد حضور فعال داشته باشد.
مسعود شکوهی، شبکه شاد را برای مشاوران و معاونان پرورشی مدارس نیز مانند یک معلم تعریف کرد. حال نکته این جا است، با اینکه مسئولان معتقدند شبکه شاد معماری کلانی دارد و حضور در شبکه شاد بهترین فرصت جهت انتقال مفاهیم تربیتی به دانش آموزان و اولیاء است اما می‌بینیم که فعالیتهای پرورشی مدارس که نیازمند حضور، تعامل رو در رو و فعالیتهای فوق برنامه هستند؛ در این روزها بیش از جنبه آموزش تحت الشعاع قرار گرفته‌اند.
استان فارس با ۹ هزار و ۶۹۹ مدرسه و تعداد ۴۱ هزار و ۳۴۰ کلاس درس و ۸۹۵ هزار دانش آموز، یکی از بزرگترین استان‌های کشور به شمار می‌رود که درحال‌حاضر نیز مثل دیگر استان‌ها با خطر کرونا و احتمال بالای ابتلای دانش آموزان روبه‌روست و بسیاری از مدارس تعطیل یا نیمه تعطیل می‌باشند.
با پیگیری و تماس خبرنگار ما با بسیاری از خانواده ها، دانش‌آموزان، مربیان پرورشی و مدیران مدارس، بسیاری از موارد مذکور مسکوت مانده است و عدم امکان اجرای برنامه‌های پرورشی و هنری و ورزشی یکی از مهم‌ترین نگرانی‌های بیان شده در این ایام است.
مشکلات اقتصادی خانواده‌ها و عدم امکان تهیه نیازهای سخت‌افزاری مانند تبلت و گوشی همراه و مشکلات نرم‌افزاری شبکه شاد، کیفیت اینترنت و عدم دسترسی همه دانش‌آموزان برخی مناطق شهری و روستایی و عشایر به اینترنت، منجر به مشکلات روحی برای دانش‌آموزان شده است
بیماری کرونا علاوه بر ایجاد اخلال در شیوه آموزش، فعالیتهای پرورشی و تربیتی_هنری را نیز راکد و مختل نموده است و در آینده نه چندان دور نیز مشکلات فراوان دیگری را در پی خواهد داشت.
درحال‌حاضر، مشکلات اقتصادی خانواده‌ها و عدم امکان تهیه نیازهای سخت افزاری مانند تبلت و گوشی همراه و مشکلات نرم افزاری شبکه شاد، کیفیت اینترنت و عدم دسترسی همه دانش‌آموزان برخی مناطق شهری و روستایی و عشایر به اینترنت، ناتوانی خانواده در همراهی دانش آموزان در برنامه‌های آموزشی، منجر به مشکلات روحی_روانی فراوانی برای دانش‌آموزان شده است که چه بسا واحد مشاوره معاونت پرورشی نیز نتواند با ارائه مشاوره شبانه روزی آن را حل و فصل نماید.
علاوه بر این، دسترسی آسان دانش‌آموزان مقاطع مختلف به تلفن همراه و استفاده از اینترنت و برنامه‌ها و بازی‌های مختلف، و عدم بسترسازی مفید و مناسب در خانواده‌ها و ضعف فرزندان، خانواده‌ها و برخی از معلمان در سواد رسانه و نداشتن دانش لازم و کافی در این زمینه نیز مشکلات عدیده رفتاری و اخلاقی را رقم زده است که در نبود برنامه‌ها و کلاس‌های پرورشی و فرهنگی و هنری خطرساز است.
اختیاری بودن برنامه‌های پرورشی، عدم اهتمام خانواده‌ها به مقوله پرورش و متکی شدن به مدرسه و نادیده گرفتن مبانی تربیتی و تغذیه روحی فرزندان نیز از جمله مشکلات پیشبرد مباحث پرورشی است.
عدم نظارت آموزش و پرورش، اهمال و کم‌کاری مدارس و برخی معلمان و مربیان پرورشی و عدم استفاده از محتواهای موجود، کاربردی و ملموس نبودن برخی از مطالب مندرج در کانال‌ها، نیز از دیگر نکاتی است که پس از گذشت دو هفته از بازگشایی مدارس که هنوز هم جای بحث دارد و علامت سوال بزرگ بسیاری از کارشناسان و متخصصان است، فعالیتهای پرورشی را کمرنگ و تعطیل نموده است.
پیش از این نیز در راستای برنامه‌های تابستانه، در فضای مجازی طرح اوقات فراغت با رویکرد کشف و هدایت استعدادهای دانش‌آموزی و متناسب با عنوان سال جهش تولید و با شعار «هر دانش‌آموز، یک مهارت» در قالب اقدامات ملی، استانی و منطقه‌ای و با محوریت مهارت‌های معرفتی، هویتی، فرهنگی، هنری، حرفه‌ای، اقتصادی و ورزشی برنامه‌ریزی شد که در مرحله اجرا با مشارکت حداقلی روبه‌رو بود و دانش‌آموزان آنگونه که باید به سمت اهداف مدنظر هدایت نشدند.
عدم نظارت آموزش و پرورش، اهمال و کم‌کاری مدارس و برخی مربیان پرورشی و عدم استفاده از محتواهای موجود نیز از دیگر نکاتی است که علامت سوال بزرگ بسیاری از کارشناسان و متخصصان است و فعالیتهای پرورشی را کمرنگ نموده است
همزمان با آغاز هفته دفاع مقدس، دو روز پیش خبرگزاری پانا از نواختن زنگ هفته دفاع مقدس توسط معاونت پرورشی استان در یکی از مدارس شاهد شیراز به عنوان یک فعالیت مفید خبر داد؛ اما سوال این جاست که آیا در شبکه شاد نیز فرهنگ دفاع مقدس و چرایی حضور جمع کثیری از دانش‌آموزان در میدان جهاد و جان‌فشانی۳۶ هزار شهید دانش آموز و ضرورت ابلاغ رسالت شهدا به دانش‌آموزان ارائه می‌شود؟
با وجود اینکه در سال‌های گذشته بسیاری از برنامه‌های پرورشی و تربیتی و فرهنگی_هنری با پیشنهاد آموزش و پرورش استان فارس ارائه و در سطح کشور اجرا شد؛ اما گفت‌وگو یا خبر مهمی در خصوص فعالیتهای پرورشی و چگونگی پیشبرد این برنامه‌ها در شبکه شاد در سطح استان وجود ندارد؛ که امیدواریم هر چه سریعتر با نظارت و پیگیری مدیران و مسئولان این سازمان، شاهد آشتی دوباره آموزش با پرورش باشیم و متولیان امر، با برنامه‌ریزی بهتر و جدی تر، خطر بحران کرونا برای دانش‌آموزان‌مان به فرصت تبدیل شود.
ارسال نظر