ضرروت هدفمندسازی واقعی یارانه‌ها

 کارشناس مسائل اقتصادی با بیان اینکه اکنون افرادی با داشتن ماشین‌های لندکروز و حقوق‌های چند میلیونی به اندازه افراد نیازمند یارانه می‌گیرند، می‌گوید گروه‌هایی که یارانه دریافت می‌کنند باید محدود باشند، میزان آن به گونه‌ای باشد که بتواند تامین‌کننده بخش مهمی از نیازهای گروه‌های هدف باشد و با رصد و پایش مستمر، زمانی که افراد نیازمند به توانمندی رسیدند این حمایت‌ها حذف شود.

بر اساس آمار منتشر شده از سوی مرکز آمار ۸۱ میلیون و ۶۰۰ هزار نفر جمعیت وجود دارد که از این میزان به ۷۷ میلیون و ۳۰۰ هزار نفر یارانه دریافت می‌کنند. گزارش عملکرد هدفمندی یارانه‌ها در سال ۹۶ نشان داد حدود ۷۶ میلیون و ۹۶ هزار و ۳۵۰ نفر در هر ماه یارانه نقدی دریافت می‌کنند. این در حالی بود که با توجه به این‌که براساس آخرین سرشماری عمومی نفوس و مسکن جمعیت ایران حدود ۷۹ میلیون نفر برآورد شده بود، بیش از ۹۵ درصد جمعیت کشور در آن زمان یارانه نقدی دریافت می‌کردند.

چه میزان از مردم ایران یارانه دریافت می‌کنند؟

در سال ۹۸ طبق آمار مرکز آمار از ۸۱ میلیون و ۶۰۰ هزار نفر جمعیت کشور به ۷۷ میلیون و ۳۰۰ هزار نفر یارانه دریافت می‌کنند که با احتساب که متولدین در خانواده افراد یارانه بگیر این رقم افزایش نیز یافته است.

بنابر اعلام سازمان هدفمندی یارانه‌ها، اکنون سه سال بعد بازهم آمار ۹۵ درصدی از پرداخت یارانه نقدی اعلام می شود که به صراحت بر خرج هزاران میلیارد تومان در هر ماه برای جمعی که بخش زیادی از آن به مبلغ ۴۵ هزار و ۵۰۰ تومان نیاز ندارند، حکایت دارد.

هدفمندسازی واقعی یارانه‌ها به سامانه‌های اطلاعاتی نیاز دارد

آلبرت بغزیان،‌ کارشناس مسائل اقتصادی در این خصوص در گفت وگویی خاطرنشان کرد:‌ « حذف یا هدفمندسازی واقعی یارانه‌ها نیازمند زیرساخت‌هایی است. اطلاعات مدیریتی مورد نیاز برای هدفمندسازی واقعی یارانه‌ها در دسترس است و سامانه‌هایی به این منظور پیش‌بینی شده است که می‌توان با استناد به آنها اطلاعات درستی از دهک‌های درآمدی کسب کرد و براساس آن نیز نسبت به حذف یارانه افراد پردرآمد اقدام کرد.»

باید با آموزش، کسب مهارت، تحصیل و ایجاد شغل زمینه‌ای را فراهم کرد که افراد به جمع افراد برخوردار جامعه افزوده شوند و نیازمند پرداخت یارانه نباشند. یکی از مباحث مهم در بحث هدفمندسازی شناسایی افراد نیازمند و تعیین میزان کمک و نحوه انتقال کمک بوده است و کمک به ارتقای زندگی افراد به گونه‌ای که دوباره به جمع افراد نیازمند افزوده نشوند از جمله این مباحث بوده است

وی افزود: « سامانه امور مالیاتی، سامانه‌های حقوق و دستمزد، سامانه املاک و مستغلات، بورس، بانک‌ها و میزان سپرده‌های افراد همگی از مواردی هستند که می‌توانند با کد ملی افراد در اختیار باشند و بر اساس آن نیز نسبت به تصمیم گیری برای یارانه‌ها اقدام کرد.»

کارشناس مسائل اقتصادی عنوان کرد: « از همان ابتدای بحث ارایه یارانه‌ها سامانه‌هایی در حال طراحی بود و هدف واقعی آن بود که یارانه هدفمند شود و افراد نیازمند و گروه‌های هدف بتوانند از آن بهره بگیرند اما شاهد بودیم که یارانه‌ها از ابتدا به همه ایرانیان از جمله ایرانیان خارج از کشور اختصاص یافت.»

وی افزود: « نکته مهم آن است که افراد مورد پایش قرار گیرند و اگر فردی به هر دلیل و علتی به جمع افراد نیازمند حمایت اضافه شود سازمان‌های حمایتی باید آن فرد را مورد حمایت خود قرار دهند و یارانه نیز حتما باید تعدیل شود و متناسب با تورم و نیازهایی که گروه‌های هدف دارند افزایش یابند اما شاهد هستیم که از ابتدای پرداخت یارانه نقدی به همه افراد جامعه به میزانی معین یارانه ارایه شده است.»

بغزیان خاطرنشان کرد: « پرداخت یارانه باید به گونه‌ای باشد که بتواند قدرت وتوان خرید را حفظ کند اگر تورم به نحوی افزایش یابد که مبلغ یارانه پاسخگوی نیازهای اندکی از مخارج را نیز ندهد پرداخت آن چه فایده‌ای خواهد داشت.»

کارشناس مسائل اقتصادی خاطرنشان کرد: « در تعیین یارانه‌ها باید خط فقر،‌ سبد معیشت و بسیاری از موضوعات دیگر مدنظر قرار گیرد.»

وی اضافه کرد: « گروه‌هایی که یارانه دریافت می‌کنند باید محدود باشند، میزان آن به گونه‌ای باشد که بتواند تامین کننده بخش مهمی از نیازهای گروه‌های هدف باشد و با رصد و پایش مستمر زمانی که افراد نیازمند به توانمندی رسیدند این حمایت‌ها حذف شود.»

ضرورت توانمندسازی افراد نیازمند

بغزیان با تاکید بر ضرورت توانمندسازی افراد نیازمند،‌اظهار کرد: « باید با آموزش، کسب مهارت، تحصیل و ایجاد شغل زمینه‌ای را فراهم کرد که افراد به جمع افراد برخوردار جامعه افزوده شوند و نیازمند پرداخت یارانه نباشند. یکی از مباحث مهم در بحث هدفمندسازی شناسایی افراد نیازمند و تعیین میزان کمک و نحوه انتقال کمک بوده است و کمک به ارتقای زندگی افراد به گونه‌ای که دوباره به جمع افراد نیازمند افزوده نشوند از جمله این مباحث بوده است.»

کارشناس مسائل اقتصادی تصریح کرد: « متاسفانه در ایران در همان گام نخست درجا زدیم و نحوه انتقال و افزایش آن به فراموشی سپرده شد. حمایت‌های کالایی و خدماتی راه‌های مناسبتری برای تامین نیازهای گروه‌های هدف است.»

وی با تاکید بر ایجاد شغل و استمرار شرایط شغلی برای شاغلان تاکید کرد:‌ « سامانه‌های قوی رصد اطلاعات افراد را ممکن می‌کنند و با استفاده از این سامانه‌ها می‌توان یارانه را به ابزاری موثر و کارآمد برای حمایت از افراد نیازمند بدل کرد.»

بغزیان خاطرنشان کرد: « اکنون افرادی با داشتن ماشین‌های لندکروز و حقوق‌های چند میلیونی یارانه می‌گیرند اما این یارانه‌ها در بحث حمایت از افراد نیازمند از ابزاری کارآمد به یارانه‌ای غیرموثر بدل شده است.»