سوربیتول چیست؟

سوربیتول به‌عنوان یک کربوهیدارات با نام‌های دیگری شامل D-sorbitol، 50-70-4، E420 و D-glucitol نیز شناخته شده است. این ماده زیرمجموعه‌ای از الکل‌های قندی یعنی پلیول‌ها است و به شکل محلول در آب و طبیعی در میوه‌هایی مانند سیب، زردآلو، خرما، توت، هلو، آلو و انجیر دیده می‌شود.

همچنین به‌صورت تجاری برای استفاده در غذاهای بسته‌بندی شده، نوشیدنی‌ها و داروها تولید می‌شود. خرید سوربیتول برای حفظ رطوبت، افزودن شیرینی، و ایجاد بافت به محصولات، و همچنین به‌طور بالقوه برای سلامت گوارش و دهان در فروشگاه‌ها امکان دارد.

علاوه براین، به دلیل حداقل تاثیر بر سطح قند خون، اغلب سوربیتول جایگزین مناسب برای شکر در محصولات مناسب دیابت استفاده می‌شود. سوربیتول گزینه سالم‌تری برای کسانی است که به دنبال کاهش مصرف قند خود هستند و در عین حال از طعم‌های شیرین لذت می‌برند.

مزایا و موارد استفاده سوبیتول

سوربیتول به دلایل مختلفی به‌طور گسترده مورد استفاده قرار می‌گیرد:

• سوربیتول حاوی تقریبا دو سوم کالری قند خوراکی است و حدود 60 درصد شیرینی را فراهم می‌کند. سوربیتول به‌طور کامل در روده کوچک هضم نمی‌شود. باقیمانده آن به روده بزرگ می‌رود و تخمیر یا توسط باکتری‌ها تجزیه شده و در نتیجه کالری کمتری جذب می‌شود.
• سوربیتول برای استفاده از غذاهای مناسب بیماران دیابتی بسیار مناسب است. چراکه هنگام مصرف تاثیر بسیار کمی بر سطح قند خون دارد.
• برخلاف شکر، الکل‌های قند مانند سوربیتول در ایجاد حفره‌ها نقشی ندارند. این یکی از دلایلی است که اغلب برای شیرین کردن آدامس‌های بدون قند و داروهای مایع استفاده می‌شوند.
• سازمان غذا و دارو (FDA) تشخیص داده است که سوربیتول احتمالا خطر پوسیدگی را در مقایسه با قند سنتی کاهش دهد. بنابراین سوربیتول جایگزین مناسب برای شکر در نظر گرفته می‌شود.
• سوربیتول، به تنهایی به‌عنوان یک ملین برای مبارزه با یبوست کاربرد دارد. به‌عنوان یک هیپراسموتیک آب را از بافت‌های اطراف به روده بزرگ می‌کشد تا حرکات روده را تقویت کند. برای این منظور می‌توان آن را در اکثر خواربار فروشی‌ها و داروخانه‌ها بدون نسخه خریداری کرد.

عوارض جانبی و اقدامات احتیاطی

مصرف سوربیتول یا سایر الکل‌های قندی در مقادیر زیاد می‌تواند باعث نفخ و اسهال در برخی افراد شود، به‌خصوص اگر عادت به مصرف منظم آنها نداشته باشید. این امر می‌تواند نتیجه‌ای ناخوشایند برای برخی افراد و اثری مطلوب برای کسانی که از آن برای تقویت فعالیت روده استفاده می‌کنند، باشد.

خوشبختانه سوربیتول جایگزین مناسب برای شکر است و عوارض جانبی خاصی ندارد. شایع‌ترین عارضه، اسهال است، اگرچه ممکن است با گرفتگی شکم یا حالت تهوع همراه باشد.

با این‌حال، درحالی‌که برخی از ملین‌ها می‌توانند عادت‌ساز باشند و نباید برای دوره‌های طولانی استفاده شوند، سوربیتول به‌عنوان یک ملین کم خطر و غیرمحرک در نظر گرفته می‌شود. با توجه به اینکه کشیدن مایع به روده‌ها برای تقویت فعالیت روده موثر است، فقط باید طبق دستورالعمل استفاده شود.

مقدار و نحوه مصرف

سوربیتول برای استفاده ملین را می‌توان هم به‌عنوان تنقیه مقعدی و هم به‌عنوان محلول مایع به‌صورت خوراکی یافت. شما می‌توانید آن را به‌صورت خوراکی با یک لیوان آب یا مخلوط با نوشیدنی‌های طعم‌دار، با یا بدون غذا مصرف کنید.

دوزهای توصیه شده متفاوت است. برخی از مطالعات نشان می‌دهد که احتمال بروز عوارض جانبی ناخواسته در صورت مصرف 10 گرم یا بیشتر در روز بیشتر است. علاوه بر این، یک مطالعه نشان داد که سوءجذب با دوزهای 10 گرمی بیشتر است.

FDA ملزم می‌کند که برچسب روی غذاهایی که می‌تواند باعث شود بیش از 50 گرم در روز مصرف کنید، حاوی این هشدار باشد: "مصرف بیش از حد ممکن است اثر ملین داشته باشد".

درحالی‌که سوربیتول جایگزین مناسب برای شکر است، مصرف بیش از حد آن می‌تواند عوارض جانبی شدید گوارشی و عدم تعادل الکترولیت ایجاد کند، اگرچه شواهدی مبنی بر اینکه این ترکیب می‌تواند مسمومیت ایجاد کند وجود ندارد.

در نهایت، بهتر است دستورالعمل‌های مصرف‌کننده روی بسته‌بندی را دنبال کنید. از طرف دیگر، اگر در مورد دوز و استفاده مناسب سوالی دارید، با پزشک مشورت کنید.

فعل و انفعالات

سوربیتول نباید با کلسیم یا سدیم پلی استایرن سولفونات مصرف شود که برای درمان سطوح بالای پتاسیم در خون استفاده می‌شود. انجام این کار می‌تواند منجر به مرگ بافت روده می‌شود.

اگر سوربیتول را برای کاهش یبوست مصرف می‌کنید، از مصرف همزمان سایر ملین‌ها بپرهیزید، مگر اینکه پزشک به‌طور خاص به شما دستور داده باشد.

ذخیره‌سازی و جابجایی

سوربیتول جایگزین مناسب برای شکر، می‌تواند در دمای اتاق 25 درجه سانتی‌گراد ذخیره شود. نباید منجمد یا در محیط‌های گرم نگهداری شود، زیرا عمر مفید آن را کاهش پیدا می‌کند. با این‌حال، انواع مختلفی از محصولات سوربیتول وجود دارد. بنابراین احتمال دارد که عمر مفید آنها متفاوت باشد. اگر به درستی ذخیره شود، معمولا 6 تا 12 ماه دوام می‌آورد، اگرچه بستگی به شکل و برند دارد.

بارداری و شیردهی

درحالی‌که تحقیقات بالینی در مورد اثرات مصرف سوربیتول در دوران بارداری یا شیردهی محدود است، الکل‌های قند و پلی‌ال‌ها عموما برای استفاده در حد اعتدال بی‌خطر در نظر گرفته می‌شوند. با این‌حال، مانند سایر داروها و مکمل‌ها، اگر باردار هستید یا در دوران شیردهی هستید، قبل از استفاده با پزشک خود صحبت کنید.

چه چیزهایی حاوی سوربیتول هستند؟

یکی از برترین شرکت‌های عرضه کننده سوربیتول، شرکت بازرگانی آبتین شیمی است که با تجربه زیادی در واردات مواد مختلف را دارد. اما اگر به دنبال جایگزینی برای سوربیتول هستید، چندین گزینه کم‌خطر در دسترس هستند:

• دانه‌های کتان و چیا
• کفیر که شیر تخمیر شده غنی از پروبیوتیک است.
• روغن کرچک
• میوه‌ها و سبزیجات
• حبوبات
• سنا
• آلوئه‌ورا
• سیترات منیزیم
• قهوه

جمع‌بندی

به دلیل کالری کم و توانایی کنترل قند خون، سوربیتول جایگزین مناسب برای شکر است و برای افرادی که به دنبال کنترل وزن یا کنترل سطح قند خون هستند، انتخاب محبوبی خواهد بود. علاوه براین، سوربیتول اغلب در محصولات بدون قند مانند آدامس، آب نبات و محصولات پخته شده استفاده می‌شود. بنابراین جایگزینی عملی و موثر شکر برای کسانی است که به دنبال انتخاب‌های غذایی سالم‌تر هستند.