امیدواری به رونق صادرات پسته

پسته ایرانی، یکی از محبوب‌ترین و گران‌ترین خشکبار دنیاست. از این‌رو همواره بخش قابل توجهی از صادرات غیرنفتی، به صادرات این محصول اختصاص پیدا می‌کند. به عبارت دیگر می‌توان گفت: صادرات پسته، در افزایش تولید ناخالص ملی کشور نقش بسزایی دارد. اما در امسال آمار گمرک حکایت از کاهش ۱۹ درصدی صادرات پسته ایران در هشت ماهه نخست امسال نسبت به مدت مشابه سال گذشته دارد. و این کاهش صادرات باعث شد که چرایی دلیل آن را از کارشناسان این حوزه جویا شویم.

رئیس اتحادیه خشکبار و آجیل فروشان تهران درباره دلایل کاهش صادرات پسته در امسال می‌گوید: به نظر من در عمل شاهد کاهش صادرات پسته در کشور نیستیم. چرا که درحال‌حاضر مدل صادرات این محصول تاحدودی تغییر کرده است. ‌

مصطفی احمدی در گفت‌وگو با خبرنگار پایگاه خبری گسترش ، اظهار می‌کند: تعدادی از افغان‌های ساکن ایران، در مناطق سیرجان و کرمان مستقر شده‌اند و به‌صورت مستقیم از باغداران آنجا پسته خریداری و آن را به افغانستان منتقل می‌کنند.

وی در ادامه درباره چرایی و انگیزه آنها از انجام این عمل بیان می‌کند: در واقع آنها می‌خواهند محصول را در بسته‌بندی جدید برای جام‌جهانی روسیه آماده کنند. به همین دلیل برخی گمان می‌کنند که میزان صادرات پسته در ایران کاهش پیدا کرده است.

مدل صادرات پسته تغییر کرد

به گفته این مسئول صنفی؛ در گذشته تاجران افغانستانی مستقیم از صادرکنندگان نیاز خود را خریداری می‌کردند و این چنین آمار صادرات در کشور بالا بود.

احمدی در ادامه تصریح می‌کند: خوشبختانه صادرات پسته در کشور ادامه دارد و به جرات می‌توان گفت: هیچ کشوری تمایل خود را برای خرید پسته ایرانی از دست نداده است.

این فعالی اقتصادی در پاسخ به این پرسش که نرخ خشکبار چگونه تعیین می‌شود، اظهار می‌کند: خشکبار جزو کالای صادراتی به‌شمار می‌رود، از این‌رو نمی‌توان نرخ ثابت برای آن مشخص کرد، زیرا نوسانات نرخ ارز و همچنین سیاست‌های کشورهای مبدا در نرخ خشکبار تاثیر مستقیمی می‌گذارد. علاوه بر این نباید فراموش کنیم که کیفیت در نرخ خشکبار بسیار تعیین‌کننده است. نرخ پسته خندان بدون تردید با پسته سربسته متفاوت است.

احمدی بابیان اینکه یک ماه از تجربه افزایش نرخ در خشکبار می‌گذرد، خاطر نشان می‌کند: نرخ انواع تخمه، پسته و بادام گران شده است.

به گفته وی؛ افزایش تعرفه واردات باعث ایجاد نوسانات در نرخ خشکبار شده است. همچنین در این میان نمی‌توان از نوسانات نرخ ارز در افزایش نرخ خشکبار چشم پوشی کرد.

احمدی بابیان اینکه پسته کیلویی ۹ دلار در بازارهای جهانی بفروش می‌رسد، بیان می‌کند: اگر ۱۰۰ تومان نرخ ارز بالا برود در نرخ پسته ۹۰۰ تومان بیشتر خواهیم داشت.

احمدی در پایان با بیان اینکه اعلام نرخ خشکبار دشوار است، خاطر نشان می‌کند: به اصطلاح قیمت‌ها را کف بازار تعیین می‌کند. کیفیت خشکبار در نرخ آن بسیار تاثیرگذار است از این‌رو نمی‌توان برای محصولاتی که کیفیت متفاوتی دارند نرخ مشخصی تعیین کرد.

دلایل کاهش سهم پسته از سبد صادراتی ایران

همچنین در این رابطه رئیس اتاق بازرگانی ایران و چین با تایید کاهش صادرات پسته در امسال، می‌گوید: صادرات ۲۰۰ هزار تن پسته در کشور را پیش‌بینی می‌کردیم اما متاسفانه حجم تولید در این مسیر با ما همراه نبود.

اسدالله عسگراولادی در گفت‌وگو با خبرنگار پایگاه خبری گسترش ، درباره دلایل کاهش صادرات پسته ایران در امسال تصریح می‌کند: هم‌اکنون ۱۶۰ هزار تن پسته صادر کرده‌ایم. و این آمار نشان می‌دهد که ما در امسال شاهد کاهش ۱۵درصدی صادرات پسته در کشور هستیم.

این صادرکننده نمونه پسته، بااشاره به بالا رفتن مصرف داخلی پسته، اظهار می‌کند: آمریکا یکی دیگر از کشورهای عمده تولیدکننده پسته در دنیاست در این کشور همواره نزدیک به 50درصد پسته تولیدی خود را به بازارهای جهانی عرضه می کنند. و ۵۰ درصد آن نیاز داخل کشور را تامین می‌کند. این در حالیست که ایران بیش از ۸۰ درصد از تولید خود سالانه صادر می‌کند.

به گفته این فعال اقتصادی؛ سال گذشته با ۴۰ هزار تن پسته نیاز داخل کشور تامین شد این در حالیست که امسال ۶۰ هزار تن پسته در کشور مصرف کرده‌ایم.

وی در پاسخ به این پرسش که برخی از تاجران افعانستانی در کرمان مستقر شده‌اند و اقدام به خرید پسته می‌کنند، ‌خاطرنشان می‌کند: این اقدام نوعی صادرات است فقط در این شرایط واسطه‌ها حذف شده‌اند. این تاجران بعد از خرید پسته و صادرکردن آن به افغانستان خود اقدام به صادرات پسته به کشورهای هند، روسیه، پاکستان و چین می‌کنند.

به گفت عسگراولادی؛ پسته به‌صورت قاچاق به افغانستان منتقل نمی‌شوند و کاملا از مجاری قانونی این جابه‌جایی انجام می‌شود.

همچنان صادرات پسته رونق دارد

در همین رابطه دیدگاه عضو هیات‌مدیره اتحادیه خشکبار و آجیل‌فروش، نیز جویا شدیم اما دیدگاه وی متفاوت از دیگرکارشناسان این حوزه است، او می‌گوید: به نظر من امسال شاهد افزایش صادرات پسته در کشور بودیم.

سید مجتبی حسینی در گفت‌وگو با خبرنگار پایگاه خبری گسترش ، درباره دلیل وضعیت صادرات پسته ایران، بیان می‌کند: در امسال، کشاورزان امریکایی پسته باکیفیتی تولید نکرده‌اند از این‌رو بسیاری از متقاضیان این محصول را برای خرید پسته به‌سمت بازرگانان و تاجران ایرانی متمایل شده‌اند.

حسینی شرایط فعلی صادرات پسته در کشور را قابل توجه خواند و بیان می‌کند: صادرات پسته در سال گذشته آنقدر زیاد بود که حتی در مقطعی از سال برای مصرف داخلی با کمبود مواجه شدیم. اما خوشبختانه افزایش تولید در امسال ما را به رونق صادرات امیدوار کرده است.

به گفته این فعال اقتصادی؛ هیچ آماری مبنی بر کاهش صادرات پسته در کشور وجود ندارد و بازار در شرایط خوبی به‌سر می‌برد.

وی در پایان درباره چگونگی محاسبه شدن نرخ خشکبار در کشور، اظهار می‌کند: عرضه و تقاضا تعیین‌کننده نرخ نهایی خشکبار است؛ اگر میزان تقاضا برای یک محصول افزایش پیدا کند، بدون تردید نرخ آن در بازار بالا می‌رود.

سخن آخر

پسته ایران اکنون در بیش از ۱۹ استان کشور تولید می‌شود که استان کرمان بیشترین قدمت و حجم را در تولید این محصول دارد. سال گذشته ۱۸۰ هزار تن پسته در کشور تولید و نزدیک ۱۴۰ هزار تن آن به ارزش ۱.۲ میلیارد دلار تا اواخر اسفندماه ۹۵ به کشورهای هدف صادر شد و کمبودی در این زمینه نداشتیم. اما متاسفانه نتوانستیم این آمار قابل توجه را در کشور حفظ کنیم و در سال جاری شاهد کاهش صادرات پسته در کشور بودیم.