۶۰ رویداد بین‌المللی با مشارکت تمام دنیا

اگر بخواهیم نگاهی به وضعیت کلی صنعت نمایشگاهی در 4 سال گذشته داشته باشیم، نمی توانیم منکر پیشرفت های اساسی و چشمگیر در همه بخش های آن باشیم.

به عقیده بسیاری از کارشناسان نقش نمایشگاه‌ها در توسعه صادرات، ایجاد اشتغال، درآمدزایی، جلب سرمایه گذاریهای خارجی، انتقال فناوریهای پیشرفته به کشور و بطور کلی توسعه اقتصادی کشورها، برکسی پوشیده نیست و براساس گزارش اتحادیه جهانی صنعت نمایشگاهی هر دلار هزینه در صنعت نمایشگاه، قبل از پایان نمایشگاه ۲ دلار و ظرف ۳ الی ۱۰ ماه پس از آن ۸ دلار درآمد ایجاد می‌کند که ۵۰ درصد این درآمدها در کوتاه مدت و بلندمدت عاید شرکت‌کنندگان، مجریان و سازمان دهندگان نمایشگاه و مابقی آن نصیب فعالیتهای مرتبط با نمایشگاه ؛ صنعت گردشگری، هتلداری، حمل‌ونقل و سایر مشاغلی می‌شود که رابطه غیر مستقیم با این صنعت دارند.

اهمیت این صنعت بهانه ای شد تا به مناسبت روز صنعت و معدن گفتگویی داشته باشیم با حسین اسفهبدی، معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت و مدیرعامل شرکت سهامی نمایشگاه های بین المللی جمهوری اسلامی ایران. با گسترش تجارت همراه باشید:

وضعیت برگزاری رویدادهای نمایشگاهی در کشور ما طی 4 سال فعالیت دولت یازدهم را چطور ارزیابی می‌کنید؟

در کشور ما در خصوص اثرات نمایشگاه‌ها در توسعه اقتصادی، تاکنون تحقیقات جامعی توسط مراکز آکادمیک یا مرکز آمار ایران انجام نگرفته است اما رونق شدید فعالیتهای نمایشگاهی در همه استانهای کشور به ویژه استان تهران، آذربایجان شرقی، خراسان، اصفهان و فارس و تمایل شدید صاحبان صنایع، بازرگانان و بطور کلی فعالان اقتصادی کشور به حضور فعال در نمایشگاه‌های تخصصی، بین‌المللی و اختصاصی گواه صادقی بر اهمیت این صنعت در رونق فعالیتهای اقتصادی کشور است.

ظرف سه سال گذشته یعنی طی سال‌های ۱۳۹۳، ۱۳۹۴ و ۱۳۹۵ به تنهایی بالغ بر ۲۵۰ نمایشگاه بین‌المللی، تخصصی و اختصاصی توسط شرکت سهامی نمایشگاه‌های بین‌المللی ج.ا.ایران در محل دائمی نمایشگاه‌های بین‌المللی برگزار شده است و این شرکت با همکاری سازمان توسعه تجارت ایران حداقل در ۳۵ نمایشگاه برون مرزی فعالانه مشارکت کرده است.

بنابراین معتقد هستید که در این 4 سال ما رونق خوبی را شاهد بودیم. درست است؟

بله دقیقا. رونق فعالیتهای نمایشگاهی در جمهوری اسلامی ایران، به رغم شدیدترین تحریم های ظالمانه استکباری در سال‌های گذشته و دوره پسابرجام مایه تعجب و شگفتی محافل نمایشگاهی معتبر دنیا قرار گرفته و این موضوع در نشریه Exhibition World (چاپ انگلستان) سال گذشته انعکاس یافته بود.

ضرورت پاسخگویی به نیازهای بخش تجارت و صنعت کشور به فضاهای نمایش به‌ویژه در سه سال اخیر، شرکت سهامی نمایشگاه‌های بین المللی ج.ا.ایران را ملزم کرد که به گسترش سالنهای نمایشگاهی و نوسازی و بازسازی تعدادی از آنها اقدام نماید.

امسال برپایی حدود ۶۰ نمایشگاه در داخل و خارج از کشور در برنامه فعالیتهای نمایشگاهی ما گنجانده شده است. ابلاغ سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی و پررنگ شدن نقش بازرگانی خارجی در تقویت بنیه‌های اقتصادی کشور و تاکید بر عدم وابستگی به درآمدهای نفتی، بر اهمیت نمایشگاه‌ها به شدت افزوده است. زیرا از طریق نمایشگاه‌های بین‌المللی می‌توان به بسیاری از راهکارهای خروج از اقتصاد تک محصولی دست یافت. نمایشگاه‌ها به گسترش و تنوع بازارها، دستیابی به فناوری‌های نوین، توسعه صادرات، ایجاد فرصتهای شغلی جدید، توسعه صنعت توریسم، بسط روابط اقتصادی با کشورها و بطور کلی تعامل فعال با جامعه بین‌المللی و در موارد متعدد مقابله با تحریم‌ها که متاسفانه سایه آنها همچنان بر سر اقتصاد کشور سنگینی می‌کند کمک کرده است.

اگر نمایشگاه‌ها در رونق اقتصادی دنیا نقش آفرین نبودند هر سال بالغ بر ۳۲۰۰۰ نمایشگاه بین‌المللی مهم در فضایی به وسعت ۱۲۴ میلیون مترمربع در دنیا برپا نمی‌شد و بیش از ۲۶۰ میلیون نفر از مردم دنیا به دیدن نمایشگاه‌ها رغبت نشان نمی‌دادند. مشارکت ۰۰۰/۴۰۰/۴ شرکت، موسسه و سازمان در نمایشگاه‌های دنیا در هر سال به خوبی اهمیت این صنعت را در اقتصاد جهانی نمایان می‌سازد.

مهمترین دستاورد شرکت سهامی نمایشگاه‌های بین‌المللی جمهوری اسلامی ایران را در این مدت چه می‌دانید؟

شرکت سهامی نمایشگاه‌های بین‌المللی ج.ا.ایران که ۵۰ سال خدمت به صنعت و تجارت این کشور را در کارنامه فعالیتهای ثمربخش خود دارد به‌تدریج به یک برند بین‌المللی تبدیل شده است که سازمان‌های تخصصی نمایشگاهی مانند اتحادیه جهانی صنعت نمایشگاهی (UFI) و دفتر بین‌المللی نمایشگاه‌ها (BIE) برای آن اعتبار و ارزش خاصی قائل هستند و عضویت در کمیته‌های راهبردی و راهبری این دو نهاد مهم بین‌المللی دستاوردهای مهمی برای مدیریت شرکت سهامی نمایشگاه‌های بین‌المللی به شمار می‌رود.

سابقه حضور ایران در نمایشگاه‌های جهانی که از زمان صدارت امیرکبیر آغاز و با حضور در اکسپوی تخصصی آستانه به ۱۶۶ سال بالغ می‌گردد، سبب شده است که ایران تجربیات ارزنده‌ای از مشارکت خود در این رویدادهای جهانی به‌دست آورد. که از آن جمله می‌توان به کسب مدال نقره‌ای در اکسپوی جهانی میلان ۲۰۱۵ اشاره کرد که بازتاب وسیعی در رسانه‌های داخلی و بین‌المللی داشت. امسال نیز، پیش‌بینی می‌کنیم که به سبب طراحی جذاب و چشمگیر پاویون جمهوری اسلامی ایران در اکسپوی تخصصی آستانه در زمره پاویون‌های شاخص و ممتاز این اکسپو قرار گیرد.

از دستاوردهای مهم شرکت سهامی نمایشگاه‌های بین‌المللی ج.ا.ایران در دو دهه اخیر موارد زیر قابل ذکر است:

(الف) تبدیل شدن این شرکت از یک نهاد برگزارکننده صرف نمایشگاه‌ها به یک شرکت مادر تخصصی که تعیین‌کننده خط مشی صنعت نمایشگاهی کشور است.

(ب) کسب اعتبار و پرستیژ بین‌المللی به گونه‌ای که برخی از پیشنهادهای آن در اجلاس‌های سالانه UFI یا همایش‌های تخصصی مورد پذیرش قرار گرفته و در سطح جهانی پذیرفته می‌شود. برای نمونه می‌توان به پیشنهاد تعیین روز خاصی برای بزرگداشت فعالان صنعت نمایشگاهی و تجلیل از خادمان این صنعت و فرهنگ‌سازی برای نمایشگاه‌ها اشاره کرد.

(پ) آموزش اصول و فنون نمایشگاه‌ها به علاقه مندان صنعت نمایشگاهی و همکاری با دانشگاه‌ها در ایجاد رشته‌های مرتبط با نمایشگاه

(ت) کمک به مجریان نمایشگاه‌ها و ارائه دهندگان خدمات به این صنعت برای ایجاد تشکل‌ها و اتحادیه‌های صنعتی و حمایت از آنها

(ث) تعیین ضوابط ارزشیابی مراکز نمایشگاهی کشور و تلاش به منظور رتبه‌بندی آنها به منظور ایجاد هماهنگی بین رشد کمی و کیفی نمایشگاه‌ها

(ج) همکاری با شرکت‌های نمایشگاهی معتبر از طریق انعقاد یادداشتهای تفاهم و ایجاد شرایطی که تعدادی از شرکای تجاری ایران به برپایی نمایشگاه‌های اختصاصی در کشورها اقدام کرده و متقابلاً تسهیلاتی برای برپایی نمایشگاه‌های اختصاصی کالاهای ایران در کشور خود ایجاد کرده‌اند. برپایی نمایشگاه‌های اختصاصی ایران در رم، میلان، مسقط، کراچی، و استانبول در راستای تسهیلاتی است که شرکت سهامی نمایشگاه‌های بین‌المللی ج.ا.ایران برای عرضه ماشین‌آلات، فناوری و... شرکت‌های ایتالیایی، عمانی، پاکستانی، ترکیه، ارمنستان، کره جنوبی، ژاپن و سایر کشورهای اروپایی در محل دائمی نمایشگاه‌های بین‌المللی ج.ا.ایران در دو سه سال اخیر فراهم کرده است.

از دستاوردهای دیگر شرکت سهامی نمایشگاه‌های بین‌المللی ج.ا.ایران می‌توان به تغییرات کیفی نمایشگاه‌ها و انطباق عناوین نمایشگاه‌هایی که برگزار می‌شود با شرایط اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کشور و اهداف برنامه‌های توسعه اقتصادی و نیازهای جامعه اشاره کرد.

برای روشن شدن موضوع یادآوری می‌شود که تا ده سال قبل اغلب نمایشگاه‌های برگزار شده به انگیزه فروش یا صدور کالاها و خدمات تولیدی کشور تشکیل می‌شد اما در سه چهار سال اخیر علاوه بر توسعه صادرات کالا و معرفی ظرفیتهای صنعتی ما نمایشگاه‌هایی در برنامه‌های سالانه و تقویم‌های نمایشگاهی خود قرار داده‌ایم که توان علمی و فناوری کشور را ارتقاء می‌بخشند، سرمایه گذاری های خارجی را به کشور جذب می‌کند، صنعت گردشگری را رونق می‌بخشند، پروژه هایی را که مایلیم خارجیان در آنها سرمایه‌گذاری کنند یا سهیم شوند معرفی می‌کنیم. برای حفاظت از محیط‌زیست یا افزایش توانمندی کشور در تولید انرژیهای پاک و تجدیدپذیر نمایشگاه برگزار می‌کنیم و بدین ترتیب از برگزاری نمایشگاه‌ها اهداف مترقیانه و متعالی تری را دنبال می‌کنیم که کشور ما به سطوح بالاتری از توان علمی دست یابد و به قدرت اول منطقه بر اساس چشم‌انداز ۱۴۰۴ تبدیل گردد.

تاکید اصلی دولت یازدهم بر حضور موفق در اکسپوهای بین المللی است. در حال حاضر اکسپو 2017 را در قزاقستان داریم. در این رویداد به چه شکل حضور دارید و چه خروجی از آن حاصل شده است؟

اکسپوی تخصصی آستانه که در آن بالغ بر ۱۱۵ کشور و حدود ۲۰ سازمان بین‌المللی و اغلب شرکت‌های تجاری و صنعتی دنیا و غول‌های انرژی دنیا به خصوص سازندگان نیروگاههای برفابی، سلولهای خورشیدی، توربین‌های بادی و ده‌ها نوع انرژی تجدید شونده مشارکت کرده‌اند از اهمیت خاصی برخوردار است.

از آنجا که برپا‌کنندگان این اکسپو بر طبق رهنمود دفتر بین‌المللی نمایشگاه‌ها، انرژی آینده را به عنوان تم اصلی این نمایشگاه تخصصی جهانی انتخاب کرده‌اند کارشناسان ما اطلاعات ارزنده‌ای می‌توانند از مشاهده دستاوردهای کشورهای پیشرفته در زمینه انرژیهای پاک به‌دست آوردند. سرمایه‌گذاران خارجی که علاقه‌مند به سرمایه‌گذاری در ایران هستند می‌توانند از طریق دستگاههای تاچ اسکرین نصب شده در پاویون ایران به هر نوع اطلاعاتی که به سرمایه‌گذاری آنها ارتباط داشته باشد و این امر را تسهیل نماید دست یابد.

تعدادی از شخصیتهای طراز اول قزاقستان و سایر جمهوری‌های آسیای مرکزی از پاویون ج.ا.ایران دیدن کرده و مذاکرات سودمندی برای خرید کالا از ایران و عقد قراردادهای پیمانکاری و انجام پروژه‌های مرتبط با خدمات فنی مهندسی انجام داده‌اند.

از آنجا که مدت کوتاهی از افتتاح این اکسپو می‌گذرد هنوز زود است که درباره دستاوردهای آن گزارش ارائه دهیم. قدر مسلم آنست که این نمایشگاه به رونق صنعت گردشگری ایران و توسعه ترانزیت کالا بین ایران و کشورهای واقع در مسیر جاده ابریشم کمک خواهد کرد و حجم صادرات ایران را به کشور قزاقستان که سالانه بیش از ۳۲ میلیارد دلار کالا از کشورهای دیگر خریداری می‌کند، بالا خواهد برد.

تجربیاتی که برخی از کارشناسان انرژی و مسئولان پارک‌های علوم و فناوری ایران و شرکت‌های دانش‌بنیان ایران از این اکسپوی تخصصی به ویژه پس از بازدید از منطقه بهترین روشهای انرژی Energy Best Practices و شرکت در همایشهای برگزار شده در اکسپو کسب خواهد کرد به مراتب مهم‌تر از بسیاری از نمایشگاه‌های تخصصی ذیربطی است که در چند سال گذشته برپا شده است.

پاویون ایران با نشان دادن ابتکارات ایرانیان در بهره گیری از انرژیهای طبیعی (آب، باد، نور و خاک) در طی قرون و اعصار، بازدیدکنندگان را با استعدادهای خارق العاده هموطنان ما بیش از پیش آشنا خواهند کرد.

جذب گردشگر، سرمایه‌گذاران خارجی و توسعه حجم تجارت خارجی ایران با کشورهای آسیای مرکزی به ویژه قزاقستان و آگاهی از پیشرفتهای جهان در زمینه انرژی‌های پاک و انتقال بخشی از آنها به ایران از بهترین اهداف ما برای حضور پررنگ در این نمایشگاه تخصصی بوده است.

در شرایط فعلی که تعامل فعال با جامعه بین‌المللی یکی از اهداف دولت است شرکت در نمایشگاه‌های جهانی نظیر این اکسپوی تخصصی فرصت مغتنمی است که نبایدآن را از دست داد.

به طور کلی حضور در روادیدهای خارجی چه تأثیری در رونق صنعتی دارد؟

از آنجا که بخش عمده‌ای از کالاهای صادراتی و وارداتی دنیا را کالاهای صنعتی تشکیل می‌دهد اغلب کشورها در نمایشگاه‌های بین‌المللی کوشش می‌کنند که آخرین دستاوردهای خود را در بخش کالاهای صنعتی به ویژه صنایع "های- تک" به معرض نمایش بگذارند.

صادرکنندگان و تولیدکنندگان ما از طریق حضور در نمایشگاه‌های برون مرزی و همایش‌های جنبی آنها می‌توانند، آخرین و پیشرفته‌ترین کالاهای صنعتی شرکت‌های رقیب خود را مشاهده و ویژگیهای آنها را بررسی کنند، با ترجیحات مصرف‌کنندگان کالاهای صنعتی و ذوق و سلیقه آنها آشنا شوند و به نقاط ضعف محصولات خود پی ببرند. از کارخانه‌ها یا کارگاه هایی که محصولاتی مشابه کالاهای تولیدی آنها می‌سازند بازدید به عمل آورند.

ضمن اینکه کاتالوگ و بروشور محصولات صنعتی کشورهای دیگر و رقبا خود را اخذ و آنها را به دقت مورد بررسی قرار دهند. همچنین از طریق مذاکره با شرکای تجاری یا صنعتی یا مسئولان اتاق‌های بازرگانی و تشکل‌های صنفی ـ صنعتی زمینه‌های جلب سرمایه گذاریهای برخورد از فناوریهای پیشرفته را به کشورها فراهم کند.

تجربیاتی که کارشناسان کارآزموده و آشنا با تحولات صنعتی در خلال برپایی یک نمایشگاه تخصصی کسب می‌کنند می‌تواند در پیشرفت واحدهای تولیدی- صنعتی که برای آنها کار می‌کنند بسیار موثر باشد.

مدیران واحدهای صنعتی متعددی را مشاهده کرده‌ایم که پس از حضور در یک نمایشگاه تخصصی بین‌المللی خط تولید خود را تغییر داده یا ماشین‌آلات جدیدی را سفارش داده‌اند که به مراتب پیشرفته تر از از ماشین‌آلات قبلی آنها بوده است.

کیفیت کالاهای تولیدی خود را با شناسایی عرضه‌کنندگان مواد اولیه مرغوب یا استخدام نیروهای ماهری که در خلال برپایی نمایشگاه با آنها آشنا شده‌اند، متحول ساخته‌اند. به بازارهای جدیدی دسترسی پیدا کرده‌اند. همه این دستاوردها به درجات مختلف در رونق صنعتی کشور آنها و ارتقای موقعیت صنعتی کشورشان تاثیرگذارست. دستاوردهای نمایشگاه‌ها تنها محدود به رونق بخش صنعت نیست بلکه بخش کشاورزی و خدمات نیز از این دستاوردها به بالاترین سطح ممکن بهره‌مند شده‌اند.

مکانیزه شدن کشاورزی و بهره گیری از پیشرفتهای صنعتی در این بخش در نتیجه حضور در نمایشگاه‌های تخصصی ذیربط میزان بازده محصول در واحد سطح را به شدت بالا برده است. کشورهایی که کشاورزی آنها صنعتی شده است در مواردی با کمترین نیروی شاغل در بخش کشاورزی سالانه به میلیاردها دلار درآمد ارزی دست می‌یابند. نمایشگاه‌ها در موقعیت این کشورها و رونق بخش کشاورزی یا خدمات مرتبط با آن بالاترین سهم را داشته‌اند.

چه نقاط معقولی در صنعت نمایشگاهی نیاز به بازنگری و تقویت در دولت آینده دارد؟

مهمترین نقاط معقول مانده در صنعت نمایشگاهی عبارتند از:

(الف) به رسمیت شناختن نمایشگاه به عنوان صنعت و بهره‌مند کردن فعالان این صنعت از امتیازاتی که قوانین و مقررات برای صنعت در نظر گرفته است.

(ب) تخصیص اعتبارات کافی برای ایجاد زیرساخت‌های مورد نیاز صنعت نمایشگاهی

(پ) اعطای اختیارات قانونی به شرکت‌های نمایشگاه‌های بین‌المللی ج.ا.ا ایران برای اجرای طرح رتبه‌بندی سایت‌های نمایشگاهی کشور

(ت) حمایت از دارندگان سایت‌های نمایشگاهی که سالیان متمادی در این عرصه فعالیت کرده و در سطح بین‌المللی شناخته شده هستند و ممنوعیت تغییر کاربری آنها

(ج) جلوگیری از دخالت ارگانهای غیر تخصصی در امور نمایشگاهی کشور و ملزم کردن آنها به اخذ مجوز برای برپایی نمایشگاه‌های بین‌المللی از سازمان توسعه و تجارت

(خ) تدوین لایحه سامان بخشی فعالیتهای نمایشگاهی کشور، به گونه‌ای که این لایحه دربرگیرنده کلیه فعالیتهای مرتبط با نمایشگاه‌ها و شرایط و ویژگی‌های برپایی و تعیین خط مشی آنها باشد.

پیام شما برای روز صنعت و معدن چیست؟

شرکت سهامی نمایشگاه‌های بین‌المللی جمهوری اسلامی ایران مهم‌ترین پایگاه برای معرفی توانمندیهای عظیم بخش صنعت و معدن، خدمات فنی و مهندسی کشور به مخاطبان به ویژه اعضاء هیأتهای اقتصادی و بازرگانی است که به کشور سفر می‌کنند.

برگزاری مستمر نمایشگاه‌های توانمندی بخش صنعت در سال‌های گذشته در توسعه صادرات این بخش و رونق آن نقش آفرین بوده است.

صاحبان صنایع و فعالان بخش معدن از طریق مشارکت فعال در نمایشگاه‌های بین‌المللی ایران و نمایشگاه‌های اختصاصی و تخصصی برون مرزی به خوبی می‌توانند کیفیت محصولات خود را ارتقا ء بخشند، با ویژگی‌های محصولات مشابه کشورهای رقیب آشنا شوند، به نقاط ضعف و قدرت آنها پی ببرند، برای جلب‌سرمایه گذاری‌های خارجی برخوردار از فناوری پیشرفته، از فرصت‌های موجود در نمایشگاه‌های بین‌المللی حداکثر بهره‌برداری را به عمل آورند.

شرکت‌هایی در بخش صنعت و معدن از نمایشگاه‌ها به خوبی استفاده کرده‌اند که با کیفیت‌ترین محصولات خود را عرضه کرده بودند یا با فنون مذاکرات تجاری بخوبی آشنایی داشته‌اند. کارآمدترین کارشناسان خود را به نمایشگاه‌ها اعزام کرده و از همه ابزارهای بازاریابی و روشهای آن در نمایشگاه‌ها بهره‌مند شده‌اند.

در پایان فرصت را مغتنم شمرده فرا رسیدن روز صنعت و معدن را به همه صاحبان صنایع، بهره برداران معادن و کارکنان آنها و به طور کلی همه فعالان عرصه صنعت و معدن کشور شادباش می‌گویم و توفیق آنان را در تقویت بنیه اقتصادی کشور از ایزد متعال مسئلت می‌نمایم.