کاهش درد بیماری با کاستن هزینه

بیمه سلامت از بزرگترین پروژه‌های اجتماعی دولت یازدهم بود که توانست سهم پرداخت از جیب مردم را کاهش و عدالت اجتماعی را در جامعه گسترش دهد.

به گزارش پایگاه خبری گسترش، روزنامه صمت نوشت: برای نخستین بار بود که پوشش بیمه سلامت به شکل رایگان برای افراد جامعه به‌ویژه افراد آسیب‌پذیر و ساکن در حاشیه شهرها و مناطق محروم فراهم شد. دولت حسن روحانی توانست حدود ۱۱ میلیون نفر از مردم کشور را در پوشش بیمه سلامت قرار دهد. در این طرح دولت یازدهم بیشتر هزینه‌های درمان و بستری را به عهده گرفت. به این ترتیب مبلغی را که بیماران باید پرداخت می‌کردند به کمتر از یک دهم رسید. برای بررسی وضعیت بیماران و نظر آنها درباره این طرح به بیمارستان امام خمینی (ره) رفتیم و از نزدیک پای درد و دل آنها نشستیم. آدم سالم هم وقتی پایش به بیمارستان باز شود، سردرد گرفته و بیمار می‌شود؛ محیطی پر از درد و رنج که از جلوی در شروع و تا راهروهای باریک و روی چمن‌ها کشیده شده است. در این بین آنچه تا حدودی ناراحتی بیماران را تسکین می‌دهد، همین بیمه سلامت دولت حسن روحانی است. وقتی با بیماران هم‌کلام می‌شوید، می‌بینید که دیگر از هزینه‌های بالای درمان نمی‌نالند و از نحوه خدمات رسانی و سیاست‌های حمایت از بیمار راضی هستند. بنا به گفته آنها در گذشته هزینه‌های درمان آنقدر زیاد بود که یک کارگر با حقوق حدود یک‌میلیون تومان باید حقوق ۲ ماه خود را نگه می‌داشت و تازه هیچ‌چیز هم نمی‌خورد تا بتواند تمام پول خود را صرف خرید دارو کند. برای انجام یک آزمایش ساده ۵۰۰ هزار تومان می‌دادیم عیسی صوفی، یکی از مریض‌هایی که در صف ایستاده بود تا فیش هزینه‌هایش را به مسئول بیمه بیمارستان بدهد و او هم آن را در سامانه ثبت کند در گفت‌وگو با صمت بیان کرد: از بیمه سلامت خیلی راضی هستم، ۹ سال پیش همسرم دچار بیماری سرطان سینه شد و متاسفانه هزینه‌های درمان آن خیلی زیاد بود. در آن زمان ما دفترچه سلامت نداشتیم؛ برای همین چه در بیمارستان و چه برای خرید دارو خیلی پول پرداخت می‌کردیم. درواقع ناراحتی ما از این مریضی یک طرف قضیه بود و مشکلات مالی برای پرداخت مخارج آن از طرف دیگر به ما فشار می‌آورد. او که دقیق نمی‌دانست کدام دولت طرح بیمه سلامت را ارائه کرده ادامه داد: خوشبختانه با بیمه سلامت برای انجام یک آزمایش تنها ۵۰ هزار تومان می‌دهیم در حالی‌که پیش‌تر باید ۵۰۰هزار تومان پرداخت می‌کردیم. به این ترتیب حدود ۸۰درصد هزینه‌ها را دولت می‌پردازد و ۲۰درصد را ما پرداخت می‌کنیم. امروز نرخ دارو و هزینه‌های بیمارستان خیلی مناسب شده برای همین می‌شود گفت آرامش خاطری داریم و به عبارتی هزینه‌ها برای ما به طور تقریبی رایگان شده است. مگر چقدر حقوق می‌گیریم که بخواهیم این‌همه هزینه بدهیم؟ به خانمی برخوردم که از کرج آمده بود، از شلوغی بیمارستان و طول کشیدن کارهایش گله‌مند بود و به صمت گفت: هرچند بیمه سلامت خیلی خوب است و هزینه‌ها را به طور تقریبی برای بیماران رایگان کرده اما باعث شده که بیمارستان‌های دولتی خیلی شلوغ و مریض‌ها به این دلیل خیلی اذیت شوند. من از ساعت ۴صبح اینجا هستم و اکنون ساعت ۱۲ است اما هنوز درگیر کارهای اداری هستم. او که منتظر بود کسی را ببیند تا برایش درد دل کند، بیان کرد: از دی به این بیمارستان آمدیم. با توجه به شرایط وخیمی که مادرم داشت اما تا به ما نوبت دادند به فروردین رسیدیم و توانستیم مریض‌مان را بعد از چند ماه بستری کنیم. با این‌همه سختی و نگرانی وقتی مریض ۳ روز بستری شد و آماده رفتن به اتاق عمل بود به این دلیل که دکتر به ما نگفت دارویی که استفاده می‌کرد قبل از عمل باید قطع شود دوباره برگشتیم و همه این مراحل را از اول طی کردیم. این خانم جوان در ادامه درباره اهمیت بیمه گفت: سال گذشته متوجه شدیم که مادرم در حنجره‌اش یک توده دارد. وقتی به بیمارستان خصوصی مراجعه کردیم گفتند ۱۴ میلیون تومان هزینه عمل می‌شود و ما که وضع خیلی خوبی نداشتیم نمی‌توانستیم این هزینه را بپردازیم. مگر چقدر حقوق می‌گیریم که بخواهیم این‌همه هزینه بدهیم؟ خوشبختانه چون بیمه بودیم هزینه ما خیلی کمتر از اینها شد. او همچنین با گله‌مندی از اینکه نتوانسته بیمه سلامت داشته باشد گفت: به ما گفتند که می‌شود از بیمه سلامت استفاده کرد اما بعد گفتند چون بیمه تامین اجتماعی داریم دیگر بیمه سلامت به ما تعلق نمی‌گیرد. اکنون نمی‌دانیم که می‌توانیم از بیمه سلامت استفاده کنیم یا نه؟! بیمارستان خصوصی ۲۶ میلیون تومان پول می‌خواست بیمار دیگری که در صف پرتودرمانی بود و از سرطان رنج می‌برد گفت: بیرون از اینجا باید ۲۶ میلیون تومان پول می‌دادم درحالی‌که با بیمه سلامت هزینه‌هایم خیلی کمتر شد. او ادامه داد: من از ورامین می‌آیم و این مسیر برایم خیلی سخت است اما ارزشش را دارد. بیمارستان‌های خصوصی خیلی از ما پول می‌گیرند و مسئله این است که ما هیچ پولی نداریم. از نحوه برخورد پزشکان و بیمه‌ای که دولت برای ما گذاشته بسیار راضی هستم. خانم دیگری از بومهن آمده بود تا مشکل گوش پسر کوچکش را حل کند. دیگر رمقی برایش نمانده بود و مدام بهانه‌های پسرش را تحمل می‌کرد و به او دلداری می‌داد گفت: خدا را شاکریم که بیمه سلامت را برای ما آورده‌اند. اگر این نوع خدمات‌رسانی‌ها نبود نمی‌دانستیم باید چه کنیم. هزینه زیادی نکردیم و خدمات‌رسانی خیلی خوب بود. بیمه سلامت؛ مسئول پرداختی‌های بیماران در ادامه بیمارستان‌گردی مریض‌های دیگری را هم دیدم که آنقدر حال‌شان بد بود که به خودم اجازه ندادم خلوت‌شان را به هم بزنم. چیزی که هنگام گفت‌وگو با بیشتر بیماران متوجه شدم آن بود که با وجود رضایت از بیمه سلامت، خیلی اطلاعات شفافی نداشتند. برای نمونه تعدادی از آنها نمی‌دانستند که این نوع بیمه را دولت یازدهم آورده و تصور می‌کنند که از قدیم این سیستم در ایران بوده هرچند برخی هم که بیماران قدیمی‌تر در خانه‌های‌شان داشتند و چند سالی است پایشان به بیمارستان باز شده می‌دانند که در دوران تحریم برای بیماری‌های سخت مثل سرطان و سکته چقدر دارو پیدا کردن سخت و هزینه‌های درمان سنگین بود. مسئله دیگر اینکه با وجود اینکه برخی از بیمه استفاده می‌کردند اما فرق آن را با بیمه سلامت نمی‌دانستند. بعد از صحبت با بیماران وقتی خواستم از پزشکان این بیمارستان دیدار کنم مشکلات زیاد شد چراکه سرشان به‌شدت شلوغ بود و ترجیح می‌دادند در آن زمان مریضی را ببینند تا یک خبرنگار پرسشگر. به هر حال بعد از اینکه به بخش‌های دیگر ازجمله امور رفاهی، ساختمان مدیریت، امور منابع انسانی، معاونت آموزشی و پژوهشی مراجعه کردم و کسی مسئولیت پاسخگویی و دیدار با یک خبرنگار را به عهده نگرفت از یک در بسته عبور کرده و با دکتر خدانظر خروشا، کارشناس معاونت درمان و مسئول فنی بیمارستان امام‌خمینی(ره) گفت‌وگو کردم. ایشان هم به حق وقت گذاشته و با صبوری تمامی سوالات را پاسخ داد. آقای دکتر بفرمایید قبل از بیمه سلامت اوضاع بیماران و بیمارستان‌ها به چه صورت بوده است؟ خانواده‌هایی که گرفتار بیماری می‌شوند بیشتر از اقشار ضعیفند. نه اینکه اقشار بالاتر هرگز بیمار نمی‌شوند بلکه خانواده‌های فقیر و مستمند به این دلیل که گاهی نمی‌توانند پیشگیری کنند یا پیگیر درمان نیستند، درمان را به مراحل آخر می‌اندازند بنابراین با مشکلات جدی‌تری روبه‌رو می‌شوند. قبل از طرح سلامت این قشر به دلیل مشکلاتی که گفته شد به مراکز درمانی مراجعه نمی‌کردند و آسیب‌های فراوانی می‌دیدند. بر اساس تجربه‌ای که در بیمارستان شریعتی به عنوان مسئول بیمه و بعد به عنوان کارشناس معاونت درمان و مسئول رسیدگی به شکایات در مجتمع بیمارستان امام‌خمینی(ره) داشتم می‌توانم بگویم که مردم واقعا پول نداشتند که برای درمان خود هزینه کنند. همان‌طور که می‌دانید بیمارستان امام خمینی(ره) آخر خط همه بیمارستان‌هاست. ما موظفیم هر بیماری که مراجعه می‌کند را در هر شرایطی بستری کنیم و هیچ بیماری را جای دیگر ارجاع ندهیم. حتی اگر فرد بیمه هم نداشته باشد ما موظف به پذیرش هستیم به‌ویژه بیماران اورژانسی که بدون هیچ قید و بندی آنها را بستری می‌کنیم. قبل از طرح تحول سلامت همیشه در اتاق من هر ۱۰ دقیقه حداقل ۱۵ نفر برای گرفتن تخفیف می‌آمدند. همه افرادی بودند که مشکلات مالی داشتند و از مدیریت بیمارستان‌های مختلف عبور کرده و به مرحله آخر رسیده بودند. با اینکه کانال‌های مختلف تخفیف لازم را داده بودند اما باز اینها نمی‌توانستند مبلغ مد نظر را پرداخت کنند. یادم هست یک بار از طرف سازمان بازرسی کل کشور ایراد گرفتند که تخفیفاتی که می‌دهید همه از بیت‌المال است و نباید این‌گونه عمل کنید. وقتی بازرسان آمدند من خواستم فقط چند دقیقه پای حرف بیماران بنشینید، کسانی که حتی ۱۰۰ هزار تومان هم نداشتند چه برسد به اینکه ۱۴ میلیون تومان پرداخت کنند. جالب است بعد از یک ربع کلی عذرخواهی کردند و رفتند. این طرح را چقدر موفق می‌دانید؟ خدا را باید خیلی شکر کرد که طرح تحول سلامت آمد و اجرایی شد. امروز کسی به دلیل مسائل مالی به من مراجعه نمی‌کند که خیلی جای شکر دارد. همیشه باور داشتم تا زمانی که دست بیمارستان در جیب بیماران است نمی‌توانیم موفق شویم. قبل از این حدود ۶۰ درصد مردم از جیب خود هزینه می‌کردند و این را نه وزیر می‌دانست و نه مقامات بالای کشور بلکه امثال من که با بیماران و سازمان‌های بیمه‌گر درگیر بودیم و در بزرگترین بیمارستان کشور کار کرده‌اند می‌دانند که طرح تحول سلامت چه کرد. درحالی که سازمان‌های بیمه‌گر به راحتی زیر تعرفه‌ها می‌زدند ما مجبور بودیم که این مابه‌تفاوت را از مردم بگیریم. با دکتر پزشکیان، دکتر لنکرانی و خیلی از مسئولان این موضوع را در میان می‌گذاشتیم اما تنها وزیری که به او چیزی نگفتم دکتر هاشمی بود چون بیمارستانی بود به انصاف دغدغه‌مند و خودش پیگیر این طرح بود. چقدر مردم از این طرح آگاهی دارند و بفرمایید که تفاوت بیمه سلامت با بیمه‌های موجود در کشور چیست؟ شاید خود مردم خیلی این طرح را درک نکنند، فکر می‌کنند همیشه همین‌طور بوده و خیلی به عمق تحولات آگاه نباشند اما من که در بین مردم بودم می‌دانم که این طرح چه امتیازاتی را برای مریض به ارمغان آورده است. درباره تفاوت دو بیمه هم به طور مثال به بیمه ارتش اشاره می‌کنم. زمانی‌که مریض به بیمارستان مراجعه می‌کرد تنها دو نوار قلب زیرپوشش این بیمه بود. بخشنامه این‌طور بود که مریض تنها می‌توانست دو نوار قلب یکی در بدو ورود و یکی هم در زمان خروج بگیرد. به دکتر عسگری، مسئول بیمه ارتش گفتم برای مریضی که اورژانسی باشد آیا دو نوار قلب کفایت می‌کند؟ او خودش پذیرفت و از این بخشنامه صرفنظر کرد. مشکل دیگر این بود که سازمان‌های بیمه‌گر پول بیمه‌ها را به ما نمی‌دادند و ما هم مابه‌تفاوت نوار قلب را از مردم می‌گرفتیم. این در حالی است که امروز براساس بیمه سلامت مردم می‌توانند هرقدر نیاز است نوار قلب بگیرند و همچنین بیمه سلامت پرداخت نکردن بیمه‌ها و به عبارتی مسئولیت پرداخت مردم را به عهده می‌گیرد. در پایان، انتظار شما برای ادامه این طرح و طرح‌های مشابه چیست؟ به دلیل اینکه این طرح شکست نخورد خواهش می‌کنم که مردم خودشان به هم کمک کنند. کسانی که بیمه‌های تکمیلی دارند از همان استفاده کنند و همه بار را بر دوش بیمه سلامت نگذارند. به عبارتی بیمه سلامت را برای فقیران و نیازمندان بگذارند. هرچند مابه‌تفاوتی بین دو بیمه است اما برای دکتری که می‌تواند از بیمه تکمیلی استفاده کند انتظار این است که همین کار را بکند نه اینکه از بیمه سلامت استفاده کند. متاسفانه خیلی‌ها از هر دو بیمه استفاده و در نتیجه حق بقیه را ضایع می‌کنند. به هر حال دولت در این طرح هزینه کرده و ما باید به آن کمک کنیم تا بتواند موفق باشد.